Bibliotheken als een beweging voor sociale verandering

Een tijdje geleden werd ik door collega's van Digisterker gewezen op the Goodthings Foundation. Mijn aandacht was gewekt. Wat een leuk naam: de goede-dingen-stichting! Deze goede-dingen-stichting schrijft het volgende over hun inzet (het is even wat engels maar lees echt even door):

Good Things Foundation is a social change charity that supports socially excluded people to improve their lives through digital.

Digital technology and community action is at the heart of everything we do.
We bring together thousands of community partners to make up the Online Centres Network, reaching deep into communities to help people across the UK gain the support and skills they need to change their lives and overcome social challenges.

Our online learning platform Learn My Way - used in centres throughout the network - helps thousands of people each year to gain basic digital skills and go on to further informal and formal learning.

Through our research we discover which digital solutions really make a difference to people’s lives. This means we can scale up what works through our network and by working with our partners so that together we increase the impact that we all have. We use this shared experience and knowledge to help Government and other organisations better understand the role that they can play in creating a fully digital nation. 

We want a world where everyone benefits from digital.

Zo, bent u daar nog? Wat een statement, of niet! Een stichting die zich langs drie lijnen inzet om iedereen te laten profiteren van de digitale ontwikkelingen: 1) via een netwerk van centra waar je ondersteuning kunt krijgen, 2) met een online leerplatform en 3) met onderzoek dat nagaat welke technologie daadwerkelijk het leven van mensen verbetert.

Online centres network
Op bovenstaande kaartje zie waar de Good Things Foundation allemaal zit. Het zijn duizenden plaatsen in Groot-Brittannië. Die centra zijn niet van de stichting zelf. Het zijn bibliotheken, buurthuizen, scholen en kerken die zich inzetten om burgers verder te helpen. Allerlei partijen in de samenleving hebben zich verbonden aan dat ene doel: burgers verder op weg helpen in de digitale samenleving. Partijen die vroeger naast elkaar opereerden maar die elkaar de hand hebben gegeven en nu als een gezamenlijke beweging opereren.

Die duizenden plekken, ontvangen, honderdduizenden, zo niet miljoenen mensen per jaar. Overal worden ze ontvangen en krijgen ze de tijd en ruimte om stap voor stap op de digitale wereld te ontdekken. Niet opgejaagd, ieder in zijn eigen tempo. Je mag elke dag terugkomen. Waar kan dat nog in de samenleving?

En wie niet nog niet goed met taal is, wordt ook daar in ondersteund. Een digi-taalhuis. Maar bekijk het filmpje maar eens en zie hoe al deze plekken de levens van mensen verandert.

Online learning platform

Wie een plek heeft en mee wil doen aan deze beweging is welkom.  The good things foundation zorgt tevens voor een online leerplatform: Learn my way.  Een open platform dat niet exclusief is voor de centra. Op dit platform staan tientallen cursussen waar je jezelf kunt bekwamen in digitale vaardigheden, solliciteren, omgaan met je geld of je gezondheid. Als je het met de Nederlandse situatie wilt vergelijken is het een combinatie van Digisterker en Oefenen.nl. Kijk maar eens naar onderstaande filmpje hierover.

En bereiken ze wat?

De derde peiler was onderzoek en het moet gezegd dat ze dat zeer netjes aanpakken. De online centre en het leerplatform doen eigenlijk al het werk. Zij maken gebruik van de energie en inzet van vele partijen in de samenleving. De Good Things foundation maakt van al in die inzet zeer kundige overzichten. 

Kijk maar eens naar hun 'Digital inclusion report 2017' Je zou toch willen dat wij als bibliotheken ook samen zo'n rapport konden maken. Maar wees gerust: dezelfde rapporten hebben ze ook over financiële inclusie, ondersteuning naar werk en verbetering van je gezondheid.

Van bibliotheken naar een beweging?
Als u dit zo leest, zou u dan mee willen doen? Zou u dit ook niet in Nederland willen hebben? Ik denk dat u nu allemaal 'ja' zegt. Het mooie is: veel van wat nodig is, is er ook al in Nederland. Er zijn veel bibliotheken, er zijn veel maatschappelijke partijen en er zijn veel particuliere initiatieven. En we hebben een Digisterker en een Oefenen.nl. En we hebben mooie onderzoeksafdelingen bij verschillende organisaties.

Zouden we deze energie beter kunnen verbinden aan elkaar? Zouden wij zo'n kaart van Nederland kunnen krijgen? Zo'n kaart waaruit blijkt dat maatschappelijke instellingen, bibliotheken en burgers schouder aan schouder komen te staan in een gezamenlijke opgave? Zouden wij ook niet zo'n open leerplatform voor iedereen kunnen maken?  En dat allemaal op heel veel plekken in de samenleving: niet op één plek in stad of dorp maar meerdere. Niet los van elkaar maar als bondgenoot.

Krachten versterken door elkaar vast te pakken en als netwerk en beweging in de samenleving te opereren. Bibliotheken als onderdeel van een beweging voor sociale verandering. Maar vooral: veel burgers helpen hun leven te verrijken. Ik zou er graag aan mee doen. U ook? Wat let ons?

Over de drempel... 'en ja, ik ga ook maar eens die cursus voor Digid doen'

Aan het begin van deze week begeleid ik een personeelsbijeenkomst van één van de grootste bibliotheken in het land. Ik vertel over de ontwikkelingen in bibliotheekland en wat dat voor ons als bibliotheekmedewerkers betekent. Na de pauze gaan we interactief aan de slag. Spelenderwijs laat ik de medewerkers met elkaar formuleren wat deze veranderingen voor henzelf betekenen. Maar ook wat een eerste stap kunnen zijn in die ontwikkelingen en hoe ze wellicht over hun eigen mentale drempel heen kunnen stappen. Want laten we wel wezen: veel beloftes sterven in goede bedoelingen.

Er komen prachtige voorbeelden voorbij: medewerkers die een Tedx-junior willen organiseren, een controller die collega's les wil geven in projectbegrotingen en een prachtig idee om laaggeletterden te helpen. Prachtig allemaal.

De grootste stap...
Het mooiste voorbeeld komt echter van een oudere mevrouw in de zaal. Eerst noemt ze iets anders maar ze besluit met: 'en ja, ik ga ook maar eens die cursus voor Digid doen, want we zeggen wel dat we dat aan iedereen kunnen leren, maar dan moet ik het zelf ook maar eens kunnen' In  de snelheid van het programma sta ik met de microfoon al bij een volgende medewerker. Maar stilletjes denk ik dat zij misschien wel de collega is die de grootste stap zet in haar ontwikkeling. Want dit is letterlijk en figuurlijk voor haar over een mentale drempel. Ze heeft er tegen aan gehikt en gaat het nu doen.

Het is dichter bij dan we denken
Het is voor mij een eye-opener. Dat er wellicht ook gewoon onder mijn collega's mensen zitten die moeilijk om kunnen gaan met de digitale overheid. En misschien heb ik zelfs wel een paar laaggeletterde collega's. Nooit bij stil gestaan....

Van sommige bibliotheken hoorde ik dat de eerste cursussen Digisterker niet altijd even succesvol waren. Het bleek soms nog lastig om deelnemers te vinden. Is het een idee om deze cursus eerst eens aan te bieden als try-out aan collega's? De deelnemers zijn misschien veel dichter bij dan u denkt.

Mijn leerpunt van deze week.

Drie filmpjes over de digitale overheid en één Limburgse bonus

De overheid heeft als doelstelling om in 2017 alle handelingen digitaal af te kunnen handelen.  Een flinke opgaaf. Want wie is 'de overheid' eigenlijk? 'Dé overheid' bestaat niet, wel de Belastingdienst, de SVB, de sociale diensten en wel de gemeenteloketten. En hoever is men daar eigenlijk mee en lukt het een beetje?

Ik neem u mee langs drie filmpjes waarmee u kunt zien, hoe het ermee staat en wat bibliotheken kunnen betekenen. Het eerste filmpje is  van het programma 'Digitale Overheid' en u ziet het hierboven.  In  Jip-en-Janneke-taal (nou ja, Jip en Janneke.., zo goed en zo kwaad als het gaat)  legt men uit hoe het werkt. Een aardig filmpje dat je als bibliotheek nog wel een keer kunt gebruiken bij een algemene uitleg.

Op de site van de Digitale Overheid vind je overigens ook veel beleidsdocumenten en voortgangsdocumenten.  Dat is wel eens aardig om door heen te neuzen want het laat zien hoe complex het is om alle overheid met elkaar samen te laten werken. Helder is ook dat het bij de digitale overheid niet alleen om belangen van burgers draait maar ook om kostenreductie: meer overheidsdienstverlening voor minder geld.

En lukt het een beetje?

En lukt dat een beetje? Nou, de digitale overheid is een project dat ups en downs kent. Je ziet de overheden worstelen. Want ja, men wil graag de burger verder helpen en nee, samenwerken tussen de overheden is niet eenvoudig. Gemeenten kennen allemaal verschillende systemen en partijen als Belastingdienst en SVB zijn weer zo groot dat als je daar iets wil bereiken, je echt mammoettankers moet bijsturen. Wie dacht dat de bibliotheekwereld complex was, moet hier echt een keer naar gaan kijken. Bovenstaande filmpje van Bas Eenhoorn - de digicommissaris voor de Digitale Overheid - geeft dit mooi weer. Na anderhalve minuut verplichte beleefdheden, somt hij alle uitdagingen waar hij mee te maken heeft mooi op: geen integrale regie, ontbreken van standaarden, achterlopende gemeenten en geen verplichtende afspraken. Wie Eenhoorn zo hoort, houdt zijn hart vast. Voor mij is in ieder geval helder dat tussen droom en daad nog wel wat wetten en praktische bezwaren staan.

De komende tijd zullen overheden een flinke kluif hebben om hun systemen aan elkaar te koppelen. De kans bestaat dus dat men drukker is met elkaar dan met de burger. Daar kan men dus nog wel wat hulp gebruiken.

Bovenstaande filmpje is misschien best aardig om eens samen met uw beleidsteam te bekijken.

De charmante hulp van bibliotheken

Voor burgers is die digitale overheid natuurlijk een abstract begrip. Burgers willen gewoon weten hoe ze het moeten doen met die Digid, met die verhuizing of met het aanvragen van die toeslag. Waar overheden nog vooral druk zijn met elkaar, kunnen bibliotheken een goede en charmante rol spelen. Kijk maar eens naar het filmpje van RTVOost in de Bibliotheek Hengelo. Peter Bonekamp van de bibliotheek laat zien waar het werkelijk om gaat voor burgers. Dit filmpje in combinatie met het algemene filmpje over de digitale overheid laat zien hoe beleid en uitvoering elkaar goed kunnen versterken.

De Limburgse bonus

Toen ik met dit blog bezig was, twijfelde ik tussen twee filmpjes. Die van Hengelo of die van Venlo. Weet uw at: Ik geef ze u gewoon allebei. Beide prima filmpjes om te gebruiken bij uitleg!

Wij hoeven geen partner te worden, we zijn het al!
Overheden zullen de komende tijd nog lekker druk zijn om alles voor elkaar te krijgen. Men zal nog lange tijd behoefte hebben aan een partner die burgers verder helpt en ondersteunt.

Bibliotheken hoeven die partner niet te worden, dat zijn ze al!