Het afgelopen jaar was een jaar waarin science fiction realiteit werd. ChatGPT bestaat namelijk één jaar. Nog maar één jaar... Het platform werd geopend op 30 november 2022. Ik weet nog dat ik bij Bibliotheekplaza was in september 2022. Jarno Duursma vertelde daar aan het publiek wat er aan zat te komen: ChatGPT. En hij kreeg gelijk. In januari 2023 liet ik mijn eerste beleidsplan door ChatGPT maken en in oktober van dit jaar schreef ik een zevenpuntenplan voor gebruik van AI door bibliotheken. Ik denk dat ik niet overdrijf als ik stel dat AI de komende jaren misschien wel eens de belangrijkste ontwikkeling zal zijn waar we ons toe te verhouden hebben. Een techniek met een enorme kracht die een zegen en een vloek in zich houdt. En zoals met elke kracht: de echte kracht zit hem in de beheersing ervan.
Lees Simpel
Vandaag ga ik een prachtig voorbeeld laten zien van die goede kracht. En dat is de app Lees Simpel. Lees Simpel is een app die moeilijke brieven van instellingen terugbrengt tot eenvoudige taal en een eenvoudig overzicht. Je maakt een foto van de brief en AI zet de brief om tot een puntsgewijze opsomming in eenvoudige taal. Ik kreeg de app te zien tijdens de innovatiedagen van Rijnbrink waar initiatiefnemer Hester Benedictus aanwezig was en me zelf enige toelichting gaf. Ik heb haar maar een paar minuten gesproken maar de potentie van de app was me direct duidelijk. Goede ideeën hebben niet veel woorden nodig.
Hoe werkt het?
Tja, de app heet Lees Simpel maar ook de werking is... eh, simpel. Je opent de app, maakt een foto van je brief, of meerdere foto's als het zo'n lange brief is. Je klikt op 'Ja, versimpel de brief' en je krijgt een puntsgewijze opsomming van de brief. In de app worden een paar slimme technieken met elkaar gecombineerd: een digitale kopie maken van de je brief met je fotocamera, een OCR-programma dat de brief omzet naar tekst en vervolgens wordt die tekst naar de AI-software gestuurd van OpenAI om de brief terug te brengen tot korte en eenvoudige taal. Schematisch zie je dit proces boven dit artikel.
De proef op de som: de brief van mijn bank
Ik heb het zelf uitgeprobeerd met een aantal brieven in mijn eigen archief. Ik stap op dit moment over naar een bank met iets meer idealen. Mijn oude bank, ING, stuurde me hierover een vier pagina's tellende brief. En jawel, deze werd puntig en correct samengevat. Kijk maar.
IDO's en Lees Simpel?
Ik vind dit een briljante app. En dit was ook een app waarvan ik dacht: die ga ik nog aan heel veel mensen aanraden, te beginnen aan mijn moeder. Want de potentie van deze app is groot. Want ik weet eigenlijk zeker dat u na het lezen van dit artikel ook die app gaat downloaden. Brieven die eerst onbegrijpelijk leken, worden echt veel begrijpelijker en vooral overzichtelijker. Bij mijn brief van de bank bleek namelijk iets fout te gaan. En ik merkte dat ik door de paniek van die fout die brief helemaal niet meer goed las. En dat effect - door spanning minder goed lezen - geldt denk ik voor heel veel mensen. En dan ben ik nog heel talig...
Kortom, ik denk dat dit een hulpmiddel is dat heel goed inzetbaar is bij de Informatiepunten Digitale Overheid (IDO's). En ik denk dat er ook een hele mooie samenwerking mogelijk is. Want stel nou dat je de brief hebt gescand en je komt er dan nog niet uit? Zou het dan niet mooi zijn dat de app je doorverwijst naar de IDO's?
De ontwikkeling van de Lees Simpelapp is geen commercieel gedreven initiatief. In een interview met Hester Benedictus in iBestuur zegt ze namelijk het volgende:
'Bedenker van de app Hester Benedictus, voormalig beleidsadviseur bij de gemeente Amsterdam, wil met de app een impuls te geven aan AI for good. Dat is AI die wordt ingezet om maatschappelijke doelen te bereiken. “We hopen in de eerste plaats zoveel mogelijk mensen te helpen met het lezen van brieven,” zegt ze. ‘”Maar de app laat ook zien dat AI niet eng hoeft te zijn en dat het je juist kan helpen met heel praktische dingen. Met AI kan je bestaande maatschappelijke problemen op heel nieuwe manieren oplossen."'
IDO's hebben een geweldige groei laten zien het afgelopen jaar maar we zullen niet in staat zijn om 2,5 miljoen burgers die moeite hebben met taal allemaal persoonlijk te helpen. Het zoeken naar goede digitale ondersteuning is daarom cruciaal. Dat zien we al met programma's als Oefenen.nl en Digisterker maar dat mag en moet echt veel breder.
Lees Simpel bij overheden en instellingen
Overigens, er is nog een andere toepassing van Lees Simpel. En dat is: laat de Lees Simpel-app uw eigen brieven lezen. Want dat we de app nodig hebben, komt natuurlijk omdat we zelf te ingewikkeld schrijven. Om dat uit te testen maakte ik ook van het artikel dat u nu leest een brief, scande die met Lees Simpel en Lees Simpel maakte een samenvatting. Hieronder zie je de samenvatting.
Zoals je ziet had mijn artikel een heel stuk korter gekund.... En wat ik knap vind is dat de hoofdpunten er echt zijn uitgehaald.
Victorine van Schaickprijs en een oproep
Ik was dan ook niet verbaasd om te horen dat deze app de Victorine van Schaickprijs won voor het beste initiatief in onze sector.
De jury van de prijs roemt het initiatief onder andere met de volgende woorden:
'Deze innovatie bevat een unieke combinatie van kenmerken, waaronder:
- De laagdrempelige beschikbaarheid voor Nederlandstalige smartphonebezitters: de app is gratis;
- “AI for good” is de bedoeling: de ontwikkelaars willen laten zien dat kunstmatige intelligentie eindgebruikers kan helpen met hele praktische zaken. In dit geval; het lezen van ingewikkelde briefteksten.
- ‘Privacy by design’: een account aanmaken is niet nodig en gefotografeerde brieven komen niet in het taalmodel van OpenAI terecht
Daar komt nog eens bij dat de app is gemaakt met het oogmerk zichzelf zo snel mogelijk overbodig te maken. Het enkele bestaan van deze app zou de opstellers van overheidscommunicatie alert moeten maken op de noodzaak om de zaken zo eenvoudig mogelijk te verwoorden.'
Mooie en terechte woorden. En het team rond Hester Benedictus moeten we koesteren. Mensen die met het hart op de goede plek en zonder commercieel belang proberen de samenleving verder te helpen. AI for good.
Ik denk dat de Lees Simpel-app kan bijdragen aan de maatschappelijke opgaven waar de bibliotheek aan wil bijdragen.
Mijn oproep dus aan ieder die er in bibliotheekwerk iets over te zeggen heeft: laten we gaan praten met Lees Simpel en dit toevoegen aan het arsenaal van gereedschappen. We kunnen met de app nog veel meer mensen bereiken en helpen dan we nu doen. Zowel digitaal door gebruik van de app als door de mogelijkheid van een doorverwijzing van de app naar een IDO. Digitaal en fysiek die hand in hand gaan. En we laten daarmee niet alleen zien dat we innoveren met onze methodes maar we dragen ook nog eens bij aan zinvolle implementatie van AI-toepassingen.
Ik zeg: aan de slag dus! Of eh, nou ja, laat AI het werk doen!
toch zou ik, voor de zekerheid, bij de Lees Simpel app, persoonlijke gegevens zoals naam eerst met een stift zwart maken. Better safe then sorry. Maar verder inderdaad een geweldige app en initiatief.
BeantwoordenVerwijderen