zondag 12 september 2021

Waarom de nieuwe bibliotheek Lichtenvoorde een ode is voor kleinere bibliotheken


Afgelopen donderdag werd de nieuwe bibliotheek in Lichtenvoorde geopend. Lichtenvoorde, waar kent u dat ook al weer van? Nou, de meesten zullen het kennen van de Zwarte Cross, want die vindt in de achtertuin van dit stadje. Lichtenvoorde telt zo'n 13.000 inwoners. Een plaatsje als vele andere zou je denken. Het is ook een plaatsje dat lijkt op het plaatsje waar ik zelf opgroeide, een paar dorpen verder in de Achterhoek. Ik maakte in mijn jeugd graag gebruik van die bibliotheek. Als plek om boeken te vinden van Campert, Biesheuvel of Poe, om te lezen over geschiedenissen of om platen te lenen van U2, The Smiths of soortgelijke bands. De bibliotheek heeft me daardoor mede gevormd tot wie ik ben. Heeft die bibliotheek veel moeite voor gedaan? Ja en nee. Ja, want het is best veel werk om zo'n bibliotheek te onderhouden en nee, want ik vond zelf met mijn vrienden mijn weg in de bibliotheek. Die bibliotheek moest er vooral zijn. Tot zover de nostalgie, terug naar de werkelijkheid in Lichtenvoorde

Nuchter boerenverstand

De bibliotheek in Lichtenvoorde is één van de zeven vestigingen van de bibliotheek Oost-Achterhoek en is al maanden open maar door corona liet de officiële opening op zich wachten. De bibliotheek Oost-Achterhoek behoort al jaren tot de laagst gefinancierde bibliotheken van Nederland. Met andere woorden: veel middelen zijn er niet. Toch zijn in de afgelopen jaren bijna alle vestigingen vernieuwd. Hoe doen ze dat? Nou, vooral met nuchter boerenverstand: investeren waar het echt nodig en geen overbodige opsmuk.

En dat zien we ook terug in de bibliotheek van Lichtenvoorde, een bibliotheek die alles heeft wat je nodig hebt voor een moderne bibliotheek en die vervolgens toch nog een klein geheim kent. Maar dat verklap ik nog niet. 

De bibliotheek is gesitueerd in hartje centrum van Lichtenvoorde. Wel op een plek die in ontwikkeling is maar de bibliotheek zal daar met haar bezoekersaantallen een positieve rol bij spelen. Grappig detail is dat de straat van de bibliotheek 'De Leest' is. Eigenlijk een verwijzing naar de schoenmakers van Lichtenvoorde maar als bibliotheek kan je het toch ook anders uit leggen. 

De ruimte is mooi overzichtelijk met een volledige doorkijk door de bibliotheek door de lage kasten. Veel zit- en studiemogelijkheden en een soort nisvormige boekenhoeken die tevens als 'taalhuis' of als 'informatiepunt' kunnen dienen. Allemaal niet spannend maar heel functioneel. 

Aan de zijkant van de grote ruimte bevindt zich nog een cursuslokaal. Een mooi open lokaal dat - op het moment dat er geen cursus is - eenvoudig bij de bibliotheek betrokken kan worden en dienst kan doen als lees- of studieplek. Zie hier, een functionele moderne bibliotheek in een notendop. Alles zit erop en er is geen cent teveel aan uit gegeven.

De andere helft van het verhaal 

En toch. Dat is maar de helft van het verhaal. De gasten die de opening bijwoonden, liet men een kleine rondgang door de bibliotheek maken. En in kleine gesprekjes werd zichtbaar gemaakt wat de bibliotheek allemaal deed voor of achter de schermen. Een gesprekje met de onderwijsconsulent, een gesprekje bij het informatiepunt digitale overheid, een kleine toelichting bij het bieblab en een gesprekje met een taalmaatje. Het liet zien hoe deze ruimte gebruikt gaat worden en hoe van dagdeel tot dagdeel het karakter van een bibliotheek kan veranderen. Op het ene moment is deze bibliotheek een voorleestheater, het andere moment een taalhuis, het moment erop gewoon een stamtafel van krantenlezers en drie tellen later weer een cursuslokaal voor cursussen. 

Ze zeggen wel eens 'put your money where your mouth is'. Nou, dat is dus eigenlijk precies wat in de bibliotheek Lichtenvoorde en al die vestigingen van Oost-Achterhoek gebeurt. Er wordt geen cent teveel uitgegeven aan de inrichting, het geld zit in de programma's. Niet dat je wat kunt zeggen van die inrichting hoor, het ziet er echt keurig en functioneel uit. Maar het echte geheim zijn toch de activiteiten. Kijk maar eens op de activiteitenkalender van deze laag gefinancierde bibliotheek. En dan zie je dus dat er elke dag op meerdere plekken iets te doen is. Niet het pand maar wat er gebeurt, doet er toe. Niet de hardware maar de software. 

Nou, allemaal pluimen voor Lichtenvoorde. Is er dan niets negatiefs over te zeggen? Nou vooruit, ik had het mooi gevonden als de bibliotheek niet alleen had gezeten in de pand maar dat er nog een tweede passende organisatie bij had gezeten. Maar goed, dat moet ook maar op je pad komen en passen.

Cadeau voor het leven, je eigenontwikkeling zonder dat je het door hebt

Toen ik zelf klein was in de Achterhoek vormde de bibliotheek mij door er te zijn met een collectie.  Nu is die bibliotheek getransformeerd tot een platform van activiteiten. Activiteiten die georganiseerd worden door bibliotheek maar die evenzeer spontaan ontstaan doordat scholieren er gaan studeren of doorat mensen een praatje met elkaar maken. De vorm van de bibliotheek  is anders maar de inhoud is ongewijzigd. En nog steeds vormt die bibliotheek mensen. En nog steeds geeft die bibliotheek bezoekers, soms zonder dat ze het door hebben, iets mee waar ze hun hele leven plezier van hebben: hun eigen ontwikkeling. 

En om eerlijk te zijn, ook Lichtenvoorde is hier niet uniek in. Het is te danken aan al die bibliotheekdirecteuren en hun teams die knokken om met die o zo beperkte middelen ook in de kleinere plaatsen dit wonder van ontwikkeling te laten plaats vinden. En dat is waarom ik zo ontzettend houd van dit soort bibliotheken. 

Hup Lichtenvoorde!

Geen opmerkingen:

Een reactie posten