30% minder uitleningen
Om maar met het slechte nieuws te beginnen: 2020 is qua uitleningen een hopeloos jaar aan het worden. Tot en met het derde kwartaal leenden we in Gelderland en Overijssel zo'n 30% minder uit dan in het jaar ervoor. Ik heb geen reden om te denken dat dit in de rest van Nederland anders is.
In Gelderland missen we zo'n 1,5 miljoen uitleningen en zo'n half miljoen verlengingen tot nu toe. In Overijssel, waar ik nog even de cijfers van verlengingen ontbeer, zijn er zo'n 1,7 miljoen uitleningen minder. In Overijssel is de teruggang dus groter dan in Gelderland terwijl men minder uitleningen heeft. In Gelderland startte men in de lock-down iets eerst met breng- en afhaalbibliotheken en ik heb het vermoeden dat ook wel meespeelt dat er in Overijssel meer kleine - en meer onbemande - vestigingen zijn die zich minder makkelijke lieten heropenen of waarvoor langer beperkingen in openingstijden golden.
Ebooks maar een hele beperkte vervanger
Naast de cijfers van de uitleensystemen heb ik ook de cijfers van de KB erbij gepakt rond de uitleningen van ebooks. Omdat velen zeggen dat ebooks dat gat wel gevuld zullen hebben. Nou, dat blijkt maar zeer beperkt het geval. In Overijssel zijn er in de eerste negen maanden zo'n 80.000 extra ebooks geleend ten opzicht van vorig jaar. Dit tegenover 1,5 miljoen minder fysieke uitleningen. In Gelderland kwamen er ruim 100.000 extra ebook-uitleningen tegenover een daling van 2 miljoen fysieke uitleningen en verlengingen. Ebooks vangen dus ongeveer 5% op van de totale daling. 95% is weg of is alternatief ingevuld (denk aan de boekenkast thuis met ongelezen boeken).
Acht weken dicht
Van de 39 weken die de drie kwartalen beslaan waren we er acht volledig gesloten of hadden we alleen een haal- of brengservice. Dat is zo'n 20% van alle weken. Als je dat meetelt hebben het bibliotheken het nog goed gedaan. Want ook nu merken we nog wel dat een deel van onze bezoekers huiverig is om te komen.
Overigens leenden we tijdens de lockdown wel degelijk boeken uit. Eerder berekende ik dat we op zo'n 11% van de normale capaciteit zaten, met grote verschillen per provincie.
20 miljoen minder uitleningen landelijk en waarschijnlijk ook minimaal 20 miljoen minder bezoekers
In 2018 - ik wacht nog op het cijfer over 2019 - leenden bibliotheken zo'n 66,5 miljoen materialen uit. Als dat over 2020 het 30% minder is dan zal de schade ongeveer 20 miljoen minder geleende boeken zijn.
Overigens hebben we ongeveer evenveel bezoekers als uitleningen in de bibliotheken. En ik verwacht dus ook dat onze bezoekersaantallen voor 2020 ook met minimaal 30% gedaald zullen zijn. Terwijl die nou net zo lekker in de lift zaten. Want de afhaalbieb zorgde voor de uitlening nog voor een beperkte vervanging maar voor ander bezoek bestond vaak geen fysiek alternatief. Daarbij komt dat er minder groepen zijn ontvangen en van kleinere omvang. Reken dus ook ook maar op minimaal 20 miljoen bezoekers minder.
En dan heb ik het nog niet over minder krantenlezers die zo bij blijven en wat sociaal contact hebben en dan hebben we nog niet over minder cursussen en spreekuren. De schade is enorm.
En ja, daar staan zeker mooie initiatieven tegenover: online trainingen via digitale taalhuizen, kekke programma's voor de jeugd via internet, telefonische ondersteuning bij digitale vragen en natuurlijk de bezorgservice.
Stilletjes ben ik verdrietig over de grote aantallen en de gaten die het slaat in lees- en studieplezier voor zoveel mensen. Maar ik tel ook mijn zegeningen: de meesten van ons zijn gezond en financieel is het te overzien voor bibliotheken. Dit in tegenstelling tot ander cultuurcollega's. En, op veel plekken worden we uitgedaagd iets nieuws te verzinnen.
Hou vol, er gaat eens een einde komen aan deze crisis!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten