donderdag 12 januari 2023

Welkom op het internet: van 1998 naar 2023

Ik stond af te wassen met mijn jongste dochter. Nou ja, jong, ook zestien inmiddels. Haar spotify-playlist was aangezet als afwasmuziek. En terwijl de borden en bekers passeerden kwam bovenstaande nummer van Bo Burnham voorbij. Mijn dochter had de Amerikaanse cabaretier ontdekt via zijn Netflixserie Inside tijdens de coronacrisis. 

Luister het nummer maar eens af. Het is in een paar minuten tijd wat internet van onze samenleving gemaakt heeft. Een grote zegen maar evenzeer een monster. 

Burnham zingt:
'Could I interest you in everything?
All of the time?
A little bit of everything
All of the time
Apathy's a tragedy
And boredom is a crime
Anything and everything
All of the time'

Verveling is een misdaad... dat is toch een rake typering. 

In zijn lied gaat hij terug naar 1999 als startpunt van internet. Toen zat ik zelf overigens er toch al een paar jaar op. Ik zat op voorlopers van internet in 1994 en 1995. En toen ik overstapte in 1998 naar de Overijsselse Bibliotheek Dienst was mijn eerste klus om in alle vestigingen internet aan te leggen, internet-pc's te installeren en cursussen te geven. Een mooie tijd met veel pionieren. 

Een man die mij nog les had gegeven op de Bibliotheekacademie was Jeroen Teelen. Hij ging in 1996 bij Teleac aan de slag om heel Nederland uit te leggen hoe internet werkte. Kijk dit nog eens terug. Voor wie wat ouder is, zal het toch enige nostalgie oproepen. Wie jonger is, zal zich rot lachen om hoe ingewikkeld en technisch het toen was. 


1996 versus 2023. Van internet alleen op een pc met een telefoonlijn naar internet op zo ongeveer alle 'slimme' apparaten in ons huis. De rol van de bibliotheek is eigenlijk niet eens zo heel veel veranderd. Ik kan mij herinneren dat er ergens aan het begin van het millennium eens een onderzoek is geweest hoe mensen hadden leren internetten. Ruim 10% van alle Nederlanders bleek dat geleerd te hebben in de bibliotheek. 

25 jaar internet in de bibliotheek
In veel Overijsselse bibliotheken installeerde ik zelf in 1998 het internet. In die vestigingen, en ik vermoed dat het er ook vele zijn buiten Overijssel, vieren we dus 25 jaar internet. Hele hordes bibliothecarissen gingen op cursus internet en toen social media opkwam, kwam daar de cursus 23dingen bij van Rob Coers. Overigens is dit weblog nog steeds een uitvloeisel van die cursus.

Non-fictie-collecties hadden te lijden onder het internet, informatie was steeds vaker buiten de bibliotheek te vinden. Voor een uittreksel hoefde je niet meer naar de uittrekselkast. Voor informatie voor je werkstuk, kon je plotseling overal en altijd terecht bij Google.

Ondertussen is internet zo dominant geworden dat TikTok of een ander platform binnen enkele seconden van ons een profiel heeft aangemaakt en ons binnen dat algoritme blijft voeren. Kinderen die meer dan tien uur per dag actief zijn op hun smartphone zijn geen uitzondering. 

En bibliotheken? Die blijken in al dat geweld steeds meer van belang. Nog steeds om te leren over het omgaan met een steeds diverser internetlandschap. En steeds vaker als studieplek om de afleiding van het zuigende scherm uit te schakelen. 

Het internet is een blijvertje gebleken. Maar dat voorspelde Joop van Zijl in 1996 al bij het jaaroverzicht. In een interview gaf hij toe dat hij er eigenlijk helemaal niks van af wist. "Ik snapte er helemaal niets van. Collega Peer Ulijn had deze tekst voor mij geschreven. Achteraf is dat inderdaad wel komisch." 


Maar mocht u dus nog niets te vieren hebben dit jaar, dan is 25 jaar internet in uw bibliotheek vast reden voor een klein feestje of een reden om eens terug te blikken. 

En bedenk nog even: wat deden wij eigenlijk toen we twee jaar oud waren? Hoe redde je het zonder iPad? 

Verveling is inderdaad een misdaad geworden.

3 opmerkingen:

  1. Mark, van jou kregen we de cursus 'Navigeren in de chaos' Jij was/leek de enige die er verstand van had.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. @Ria: in het land der blinden was eenoog koning... Ik was jullie één stapje voor. Genoeg om de illusie te wekken dat ik er verstand van had :-)

    BeantwoordenVerwijderen