Blogartikel 1.000! Waarom de helft van de VMBO-leerlingen op de laagste niveaus laaggeletterd is. Media:tijd, deel 3

Dit is blog nummer 1.000! En we gaan verder met het rapport Media:tijd. Helaas weer geen vrolijke boodschap. En ik weet het, dat bent u niet van me gewend. Meestal weet ik nog wel optimistisch ergens een draai aan te geven. Vandaag niet. Want het gaat over de reden van waarom 14% van de 15-jarigen laaggeletterd is. Een feit waar we ons als volwassenen kapot voor moeten schamen. Want wij - als volwassenen - zijn verantwoordelijk voor de opvoeding en het onderwijs dat zij krijgen.

Maar eerst nog eens even terug naar de leestijd van Nederlanders. Kijk maar eens naar de tabel hierboven.  Met 43 minuten per dag gemiddeld neemt het een bescheiden vierde plaats in na kijken, luisteren en communiceren. Nu kan ik daar nog wel mee leven. Maar kijk even naar de verdeling over de leeftijden. 11 minuten bij de leeftijd tussen 13 en 19 jaar en oplopend naar 1 uur en 21 minuten bij bejaarden.

Met andere woorden: jongeren lezen nauwelijks. Ja, ze communiceren wel maar de vraag is of hun woordenschat en hun taalvaardigheid  stimuleert.

Waarom is 14% van de 15-jarigen laaggeletterd?
En nu maak ik even een uitstapje naar het Pisa-onderzoek. Dit onderzoek constateert dat 14% van de 15-jarigen in Nederland laaggeletterd is. Wat denkt u: heeft dit iets met weinig lezen te maken? Ik denk het wel.

Die laaggeletterdheid bevindt overigens grotendeels bij de laagste niveaus van het VMBO.  Daar is - hou u vast - 50% van de leerlingen laaggeletterd.... De helft. Bent u daar nog?

De leestijd van jongeren waarin geconcentreerd met teksten bezig is, is de afgelopen decennia alleen maar afgenomen. Een beter bewijs dat het hard nodig is dat jongeren blijven lezen en daardoor hun woordenschat blijven ontwikkelen is volgens mij niet denkbaar. Een slimmerik zal nu nog zeggen: maar Deckers, lezen ze nu weinig omdat ze laaggeletterd zijn of zijn ze laaggeletterd omdat ze weinig lezen? Oorzaak en gevolg liggen dicht bij elkaar. Maar dan heb ik twee vragen terug: Worden ze beter in taal als wij ze meer laten lezen? En: is het de schuld van die jongere dat ze laaggeletterd zijn of is dat de schuld van ons als volwassenen? En zo ja, wie heeft dan de verantwoordelijkheid om er iets aan te doen?

De lezer is een oudere met een bovengemiddelde opleiding
En ga vanuit die weiniglezer dan maar eens kijken wat de veellezer is. Ook daar geeft het rapport een profiel van . Het zal u wellicht niet verbazen: het zijn vooral ouderen met een bovengemiddelde opleiding. Exact het tegenbeeld van de laaggeletterde jongere.

De verhouding man/vrouw is nagenoeg gelijk. Wat wel weer opvallend is aangezien bibliotheken een grotere aantrekkingskracht hebben op vrouwen dan op mannen.

Jongeren lezen wel digitaal?
Okee, jongeren lezen dus veel minder. Maar lezen ze dan misschien wel digitaal? Nee, helaas.  Tussen 13 en 19 jaar maakt het niks uit. Wel tussen de 20 tot 50 jaar, daar is het percentage digitale lezers groter dan papieren lezers. Tussen 50 en 65 jaar is het ongeveer gelijk en boven de 65 wint papier het.

Zo, genoeg over papier gekletst. In het volgende blog gaan we eens kijken wat er is gebeurd aan de digitale kant. Drink ik ondertussen een glas op dit duizendste blog want een beetje trots ben ik natuurlijk wel. Over hoe we dat 1.000e blog nog maar eens moeten vieren, meld ik na deze serie nog wel. 

Dit is deel drie in een serie van vier artikelen over het rapport Media:Tijd