tag:blogger.com,1999:blog-71467960426808595122024-03-18T10:49:05.337+01:00Mark DeckersProfessionele informatie over Mark Deckers, werkzaam bij RijnbrinkMark Deckershttp://www.blogger.com/profile/15571742595606140604noreply@blogger.comBlogger1468125tag:blogger.com,1999:blog-7146796042680859512.post-70206672888971968002024-03-17T10:10:00.000+01:002024-03-17T10:10:45.017+01:00Hé Mark, hoe gaat het met je boek?<p> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgTQZsdYWpkrs429p-Iff2JLSsZh1bf6e0_qYNdCzC1BC2p2bKNhdMlpdtzUC-7fJfp5FWPsWBYs5gT-8dJ_CyAbcZb88bhcPEdSqiMT_TAQNMQhgGSFrj8WcS5KBApMUEWXcIQx_QoWeolbopyikPPf3j0O48XfFhLTYfB-D6zSTb7HO_OcDYiEa7XWQM/s1280/mejuffrouw%20gehner.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="720" data-original-width="1280" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgTQZsdYWpkrs429p-Iff2JLSsZh1bf6e0_qYNdCzC1BC2p2bKNhdMlpdtzUC-7fJfp5FWPsWBYs5gT-8dJ_CyAbcZb88bhcPEdSqiMT_TAQNMQhgGSFrj8WcS5KBApMUEWXcIQx_QoWeolbopyikPPf3j0O48XfFhLTYfB-D6zSTb7HO_OcDYiEa7XWQM/s16000/mejuffrouw%20gehner.png" width="95%" /></a></p>'Hé Mark, hoe gaat het met je boek?' is een vraag die me nu weer met regelmaat gesteld wordt. Want: in mei komt mijn derde boek uit! Het is boek dat je hierboven ziet: <i>'Mejuffrouw Gehner en meneer Zwager : Het dappere duo in het moedige verzet van de Apeldoornse bibliotheek in de Tweede Wereldoorlog'. </i>Mejuffrouw Gehner was directeur van de bibliotheek in Apeldoorn en meneer Zwager was de voorzitter van het bestuur. Op de voorkant van het boek ziet u ze genoeglijk samen.<p></p><div>Vorig jaar juni <a href="https://www.markdeckers.net/2023/06/eleonora-gehner-de-bibliothecaresse-die.html">schreef ik al eens over deze moedige maar ook bizarre geschiedenis.</a> In het voorjaar van 2023 had ik twee keer een week vrij genomen om in archieven rond te neuzen. Heerlijk werk. En ik viel eigenlijk van de ene in de andere verbazing. De achterflap van het boek, die ik dit keer niet zelf schreef, luidt dan ook:</div><blockquote><div><div><i>'Op 1 juni 1944 neemt mejuffrouw Gehner ontslag als directeur van de Apeldoornse bibliotheek. Ze wil namelijk niet onder een nationaalsocialistisch bestuur dienen. Mejuffrouw Gehner was de enige openbare bibliotheekdirecteur die in de oorlog uit principe haar werk neerlegde.</i></div><div><i><br /></i></div><div><i>Voordat het zover kwam, is er een steekspel met vele schermutselingen met de bezetter en NSB’ers aan vooraf gegaan. Een kat- en muisspel waarbij duidelijk was dat de bezetter altijd het bestuur en de directie van de leeszaal klem kan zetten.</i></div><div><i><br /></i></div><div><i>Mark Deckers laat in dit boek zien hoe de bezetter en hun NSB-vrienden achter de rug van het bibliotheekbestuur om stappen zetten om het bestuur ten val te brengen. Dit alles met het doel om te komen tot een zuiver nationaalsocialistisch propaganda-instituut. En ook laat het zien hoe dat idee in het laatste oorlogsjaar weer instort door menselijke hebzucht, onkunde en chaos. Het is een archiefonderzoek dat zich laat lezen als eenn avonturenroman.'</i></div></div></blockquote><div><b>NIOD</b></div><div>Het bijzondere van met name het archiefonderzoek dat ik bij het Nationaal Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD) deed, was naar de documenten die nog van de Nederlandsche Kultuurraad beschikbaar waren. De Nederlandsche Kultuurraad was in 1942 opgericht. Het doel van de raad was om Nederland voor te bereiden: </div><div><blockquote style="font-style: italic;">'om met eigen aard en eigen kracht en vooral met vastberaden goede wil onze plaats in te nemen in de volkerenorganisatie waartoe wij krachtens onze afkomst en ons wezen behoren. De gehele werkzaamheid van de Nederlandsche Kultuurraad wordt gedragen door de overtuiging dat een nieuwe orde en een nieuw ritme zich in Europa aankondigen'. </blockquote><p>De Nederlandsche Kultuurkamer moest simpel gezegd het Nederlandse cultuurbeleid ombuigen naar nationaalsocialistische aard. Het was voor bibliotheken in de oorlog vooral begonnen met een verbod op allerlei boeken. Maar het moest dus andersom: het nationaalsocialisme moest het uitgangspunt worden. </p><p>En voor de Kultuurraad begon dat voor bibliotheken met een op het oog vriendelijk aanbod: een schenking van Duitse boeken. Uiteraard ook boeken op nationaalsocialistische leest. Het overgrote deel van de bibliotheken - maar lang niet alle - neemt de boeken zonder verzet aan. In Apeldoorn worstelt men met de bezetter over die schenking. Een worsteling die uitloopt op een potje armpje drukken tussen de bezetter en het bibliotheekbestuur. Door documenten uit het archief van het NIOD, het Nationaal Archief en het archief van CODA te combineren kwam ik erachter dat de meerdere partijen achter de rug van de bibliotheek samenwerkten om het bestuur ten val te brengen. Leidende figuur in alle acties van NSB-burgemeester Pont van Apeldoorn. Een bijzonder figuur overigens. Een man vol 'sturm und drang' en iemand die in zijn gedrag altijd de frontale aanval koos. Hij was al vroeg lid van de NSB, vocht mee aan het oostfront en wordt eind 1942 burgemeester in Apeldoorn omdat NSB-burgemeester Den Besten te coulant zou zijn voor de Joden.</p><p><b>Een opstappend bestuur, een onderduikende directeur en NSB-beheer.</b></p><p>De burgemeester weet het spel zo te spelen dat alle niet-NSB-leden in het bestuur op 12 mei 1944, 25 dagen voor D-day, opstappen. Er blijft een bestuur van drie NSB'ers achter. Maar mejuffrouw Gehner wenst niet met hen samen te werken en stapt op op 1 juni 1944 op. De bezetter komt achter haar aan en wil haar oppakken maar Gehner is dan al ondergedoken. </p><p>Het bestuur stelt een NSB-directeur aan, mevrouw Van Vliegen-Kornelis. Wat er gebeurt onder haar beheer tart elk lot. In het boekje<a href="https://www.delpher.nl/nl/boeken/view?identifier=MMKB18D:058858000:00005&query=%22in+nacht+en+ijs%22+greve&coll=boeken&rowid=2"> 'In nacht en ijs' </a>dat werd opgesteld door de heer Greve van de Centrale Vereniging (de CV, de voorloper van de VOB) vroeg hij aan alle bibliotheken om hem in te lichten hoe bibliotheken het laatste jaar van de oorlog doorgekomen waren. Over Apeldoorn schrijft hij het volgende. En hoewel ik niet alles wil verklappen, licht dit toch wel een tip van de sluier op. </p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgu_kyyH61kCS_dWau4ZdjrGCZSpl7dpPISbz85WKf2HxvEK34QHnHy5vxuWGfJoLhkYBfoAXOd36j6MfMyosz-z_qs_9xhNYhF7MwaaKaeof20nsaDGvEUAjHk4YO6u-kunxVBGJ-Sk8vAn1u3LMg4MTOXvQKxdjjYfTlBPm8Db_MKs6o3dqc3e_FKH9g/s927/in%20nacht%20en%20ijs.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="292" data-original-width="927" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgu_kyyH61kCS_dWau4ZdjrGCZSpl7dpPISbz85WKf2HxvEK34QHnHy5vxuWGfJoLhkYBfoAXOd36j6MfMyosz-z_qs_9xhNYhF7MwaaKaeof20nsaDGvEUAjHk4YO6u-kunxVBGJ-Sk8vAn1u3LMg4MTOXvQKxdjjYfTlBPm8Db_MKs6o3dqc3e_FKH9g/s16000/in%20nacht%20en%20ijs.PNG" width="90%" /></a></div><p><b>Na de oorlog</b></p><p>Mejuffrouw Gehner en meneer Zwager keren beide na de oorlog terug bij de bibliotheek en beginnen moedig aan het herstel van de bibliotheek. Maar het is een moeizame weg want de leden hebben zich namelijk destijds massaal afgewend van de bibliotheek die onder nationaalsocialistisch bestuur stond. </p><p>Voorzitter Zwager en bibliothecaresse-directeur Gehner waren een duo dat de Apeldoornse bibliotheek moedig door de oorlog bracht. En beiden waren bereid om op te staan voor principes en zich uit te spreken. Voor Eleonora Gehner betekende dat zelfs vluchten en onderduiken. </p><p>In 1948 vertrekt Gehner naar de bibliotheek in Utrecht waar de hele geschiedenis nog een romantisch einde zal kennen. Die cliffhanger geef ik u ook maar vast mee. </p><p><b>Je kan bij de boekpresentatie zijn!</b></p><p>Op dit moment bekijk ik samen met CODA in Apeldoorn, met uitgeverij Waanders en boekhandel Broekhuis naar de voorbereiding van de boekpresentatie. Het zal ergens in mei plaatsvinden. De exacte datum kan ik nog niet geven maar als je een uitnodiging wil, laat dan gerust je naam bij me achter. Dan krijg je een uitnodiging en hoor je het als eerste. Mocht je mijn gegevens niet hebben, maak dan even een connectie met me <a href="https://www.linkedin.com/in/markdeckers/">via LinkedIn en stuur me dan zo maar een berichtje.</a> </p><p>Het gaat weer een mooi moment worden met aandacht voor een moedig bestuur en een dappere directeur van een bijzondere bibliotheek. </p></div>Mark Deckershttp://www.blogger.com/profile/15571742595606140604noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7146796042680859512.post-4749256737253941572024-03-03T17:22:00.007+01:002024-03-04T21:47:38.620+01:00Welke eisen en normen kun je stellen aan de zorgplicht voor bibliotheken? En wat kunnen we leren van het verleden?<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjuUI0M8YvGsmEB8jDsfmRaqxaPhx3K7WBBO_9OiLRif79yO7uWWgaAxgs15IHXRZ7gWG7hu_RPvvLbRilkT-8DHl83KRc11YFi_N7Q8UauWuq_DCzqc2P0D5-qSIP_9Lcbpqeya7tpmlDG7MtQfjINJHUdyit8_Luvp5qlBczRF3iqRHY8qJcw9BdciBE/s1280/zorgplicht.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="720" data-original-width="1280" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjuUI0M8YvGsmEB8jDsfmRaqxaPhx3K7WBBO_9OiLRif79yO7uWWgaAxgs15IHXRZ7gWG7hu_RPvvLbRilkT-8DHl83KRc11YFi_N7Q8UauWuq_DCzqc2P0D5-qSIP_9Lcbpqeya7tpmlDG7MtQfjINJHUdyit8_Luvp5qlBczRF3iqRHY8qJcw9BdciBE/s16000/zorgplicht.png" width="98%" /></a></div><p>De zorgplicht voor bibliotheken: dat is toch wel hét thema dat onze sector op dit moment bezighoudt. Achter de schermen zijn ambtenaren van alle overheidslagen met elkaar in overleg om tot een goede invulling hiervan te komen. De <a href="https://wetten.overheid.nl/BWBR0035878/2022-07-01">Wet Stelsel Openbare Bibliotheekvoorzieningen (WSOB)</a> moet hiervoor worden aangepast. Maar in die wijziging zal niet alles geregeld worden. In de <a href="https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2023/11/24/stand-van-zaken-versterken-van-het-stelsel-van-openbare-bibliotheken">beleidsbrief die, toen nog staatssecretaris Uslu in november 2023 naar de Kamer zond,</a> gaf ze aan dat er meer nodig was:</p><p></p><blockquote style="font-style: italic;">'Op een aantal punten zal de wet specifieker moeten worden. Bijvoorbeeld bij de invulling van het begrip ‘volwaardige bibliotheek’. Hierbij spelen elementen als: een minimumaantal openingsuren, een fysieke collectie en een professionele personeelsbezetting voor het uitvoeren van educatieve activiteiten. De concrete invulling van deze elementen kan bij lagere regelgeving plaatsvinden.'</blockquote><p>Met andere woorden, er moet een vorm van normering plaatsvinden waaraan gemeenten moeten voldoen. Ik ga nu niet iets roepen over wat er in zou moeten komen. Het proces dat daarover plaatsvindt is een broedende kip en die moet je niet storen. Maar we kunnen wel wat leren van het verleden. Op een drietal momenten in de bibliotheekgeschiedenis vond namelijk al eerder een vorm van normering plaats: in 1921 bij de Rijkssubsidieverordening, in 1977 en 1980 rond de toen geldende bibliotheekwet en in 2004 en 2005 bij een koepelconvenant. Nieuw is het dus allerminst. Ik laat u zien wat er toen over verteld werd. Ter lering en vermaak. En ik zal in het bijzonder letten op de aanwijzing van de staatssecretaris: wat zei met toen over openingsuren, fysieke collectie en professionele bezetting. <i> </i></p><p>Op naar het eerste voorbeeld van meer dan een eeuw geleden!</p><p><b>De Rijkssubsidieverordening van 1921</b></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjdn9MXbI9I_MXdAUB5BlRXQDWAgQBvJC044iIdgiqN_EzKh5YxOQUvtcPY9TXOECaKoACzjt7NRkQpzPCfwq73PPyQKY5RNEnyfXPByBcmris-i5nxVUiOvD9CW4aKYII2yBxeZvGtSOXxRAyVAUbS5yPa8KL9E-rWqGoQf3WCQm0kfriFuWtWc6GacHw/s553/ScreenShot1296.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="553" data-original-width="365" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjdn9MXbI9I_MXdAUB5BlRXQDWAgQBvJC044iIdgiqN_EzKh5YxOQUvtcPY9TXOECaKoACzjt7NRkQpzPCfwq73PPyQKY5RNEnyfXPByBcmris-i5nxVUiOvD9CW4aKYII2yBxeZvGtSOXxRAyVAUbS5yPa8KL9E-rWqGoQf3WCQm0kfriFuWtWc6GacHw/s16000/ScreenShot1296.jpg" width="50%" /></a></div><p>In 1921 waren er op nog maar enkele plekken bibliotheken. De omgekeerde situatie van nu zeg maar. Nu zijn ze overal en zijn er nog maar een paar Gallische dorpen waar het niet zo is. In 1921 bood het Rijk aan om een deel van de kosten van bibliotheekwerk op zich te nemen als de gemeente zelf ook met een groot deel over de brug kwam. Dit noemen we tegenwoordig een 'matchingsregeling'. Als een gemeente niet mee wilde doen was er nog een mogelijkheid om in combinatie met provinciale subsidie een 'correspondentschap' in te richten. Een correspondentschap was een soort kleine bibliotheek die gestald werd bij een ondernemer of inwoner. Een wel gefinancierde bibliotheek zorgde dan voor de collectie. Dit alles tegen vergoeding uiteraard.</p><div><a href="https://www.delpher.nl/nl/boeken/view?identifier=MMKB02A:000030940:00001&query=subsidieering+leeszalen+1921&coll=boeken&rowid=2"> De regeling zoals die in 1921 wordt ingevoerd</a> zal nog decennialang meegaan. Rond 1960 komt er een speciale regeling bij voor Provinciale BibliotheekCentrales (PBC's), de voorlopers van de Provinciale OndersteuningsInstellingen (POI's), die toen alle plattelandsbibliotheken exploiteerden. </div><div><br /></div><div>Maar laten we eens kijken wat deze regeling aan voorwaarden meegeeft aan de Openbare Leeszaal en Bibliotheek (de OLB).</div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj5WLbEDbjYu0QKyKeHREfaMdvRyUNQKZgOY7oe-JlZ7vs8wmywntdnwc5QjgDN3fjFvNll5MU7ILjluk_Rw0nwq6uoZ15dXwDWHsraZAQ2zsJc94Pq3n6rGdaxyVXkECuxeSe5Yg06fOCsORNpZMLhKNPutmulkpN-ZP8uQRKqImQu9PVv-zfrcOfplYE/s886/Screen%20Shot%2003-02-24%20at%2010.32%20AM.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="569" data-original-width="886" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj5WLbEDbjYu0QKyKeHREfaMdvRyUNQKZgOY7oe-JlZ7vs8wmywntdnwc5QjgDN3fjFvNll5MU7ILjluk_Rw0nwq6uoZ15dXwDWHsraZAQ2zsJc94Pq3n6rGdaxyVXkECuxeSe5Yg06fOCsORNpZMLhKNPutmulkpN-ZP8uQRKqImQu9PVv-zfrcOfplYE/s16000/Screen%20Shot%2003-02-24%20at%2010.32%20AM.PNG" width="90%" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><div>De Rijkssubidieverordening stelde allerlei voorwaarden aan bibliotheken. De bibliotheken moesten 'moreel schadelijke' lectuur weren en onpartijdig zijn. Een bibliotheek moest lid zijn van de Centrale Vereniging (de voorloper van de VOB), er moest goede huisvesting zijn en een catalogus van voldoende kwaliteit. Die huisvesting en catalogus werd verder niet omschreven. Maar er was een rijksinspectie, onder auspiciën van de CV én de Koninklijke Bibliotheek, die erop toezag. </div><div><br /></div><div>Een deel van deze voorwaarden vind je ook in onze huidige bibliotheekwet. Er zijn waarden in vastgelegd als onafhankelijk, toegankelijk en pluriform. En in artikel acht van onze huidige wet staat een verplichting tot het voeren van een gezamenlijke catalogus. En wij kennen geen inspectie maar bijvoorbeeld wel een certificering.</div><div><br /></div><div>Maar het gaat nog verder.</div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgp8nHcX268NuKFEoAxln2TZM0qkSMbSY9UZwceSr_A70jvz_S_MiaqCTXhIW_BoT0Ucg9joETdnknAk2aLCMo4Z2_BEwqv4sHi0nZpET1Y6tv_r21ND53bkOokQRUXYTqNYClVRXjZ-1P-4KyN0iqbNT_5ApEFmCKmU_f49x2lfIUDWEwTAhvA58wvsu0/s886/Screen%20Shot%2003-02-24%20at%2010.40%20AM.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="671" data-original-width="886" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgp8nHcX268NuKFEoAxln2TZM0qkSMbSY9UZwceSr_A70jvz_S_MiaqCTXhIW_BoT0Ucg9joETdnknAk2aLCMo4Z2_BEwqv4sHi0nZpET1Y6tv_r21ND53bkOokQRUXYTqNYClVRXjZ-1P-4KyN0iqbNT_5ApEFmCKmU_f49x2lfIUDWEwTAhvA58wvsu0/s16000/Screen%20Shot%2003-02-24%20at%2010.40%20AM.PNG" width="90%" /></a></div><br /><div>Bijzonder is dat de leeszaal kosteloos moest zijn voor personen bóven de 18 jaar. Wij hebben net geregeld dat het kosteloos is voor personen ónder de 18 jaar. Maar in 1921 was de leeszaal vooral iets voor volwassenen. Pas in de jaren '30 van de vorige eeuw kwamen er veel leeszalen voor de jeugd op. </div><div><br /></div><div>Er was een afspraak over de maximale contributie en een leesgeld per boek was uitgesloten. Een extra bedrag voor 'sprinters' mocht dus niet. Iedereen moest een gelijk recht op toegang hebben. </div><div><br /></div><div>Een bijzondere voorwaarde wat betreft openingstijden was dat de bibliotheek op zondagochtend gesloten moest zijn. Dat was waarschijnlijk bedongen door de katholieken. Die hadden een sterke lobby op dit punt want je kon subsidie aanvragen voor een openbare óf een katholieke leeszaal. Christelijke leeszalen waren in 1921 overigens uitgesloten van subsidie. Overigens was openstelling op zondag in de jaren '20 van de vorige eeuw heel gewoon voor bibliotheken. </div><div><br /></div><div>Tot slot was er een eis aan het personeel: men moest in het bezit zijn van diploma's van de CV voor tenminste de directeur en alle belangrijke functies. Ook hier zag de inspectie op toe. </div><div><br /></div><div>Die inspectie kon gemeenten redelijk tot de orde roepen, vaak onder dreiging dat de rijkssubsidie werd ingetrokken. Een gemeente kwam dan vaak over de brug. Die matchingsregeling was dus een flinke stok achter de deur. Kleine gemeenten kregen meer rijkssubsidie per inwoner dan grote gemeenten. Daar zat de gedachte achter dat grote zichzelf al beter konden bedruipen dan kleine.</div><div><br /></div><div>De subsidieregeling werd door de jaren heen steeds gedetailleerder en de normen die genoemd werden, werden dat dus ook. Er kwam een regeling voor collecties, openingstijden en vele zaken meer. Waar het in 1921 nog vage richtlijnen waren, werden het steeds vaker tabellen met normen. De wereld was maakbaar volgens tabellen.</div><div><br /></div><div>In de regeling die ik zelf in bezit heb van 1967 zien de normen voor het boekenbezit er als volgt uit. </div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhgzUJxWwG-DGZFpbvnwPd0RszDZgZTO_LEERfnuhcdi2begjojzvCqtQCr8waViZU3YPbIl8mOJbUVaNVTzUUm1zGm9ir_nE-v1DaWabCLjf-u-Lp11t-42j4Ui6MtXpCdoycbj7TGlfslkCEBJ1QExJnZtVF_yPzK4-idEJXP8g-WWuj1E1XFnBOCAJM/s1281/img604.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="673" data-original-width="1281" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhgzUJxWwG-DGZFpbvnwPd0RszDZgZTO_LEERfnuhcdi2begjojzvCqtQCr8waViZU3YPbIl8mOJbUVaNVTzUUm1zGm9ir_nE-v1DaWabCLjf-u-Lp11t-42j4Ui6MtXpCdoycbj7TGlfslkCEBJ1QExJnZtVF_yPzK4-idEJXP8g-WWuj1E1XFnBOCAJM/s16000/img604.jpg" width="70%" /></a></div><br /><div>Wat een lekker overzichtelijk leven is dit toch! Lees in de tabel af hoeveel boeken u moet hebben en schaf die aan. Er zat geen rendementsnorm op. Hoeveel een boek werd uitgeleend maakte niet uit. Tegenwoordig wordt die collectie daar toch wel meer op afgestemd. Het leidt tot een efficiënter gebruik van overheidsmiddelen maar sommigen hekelen dat het verheffingsideaal daar wel voor een deel mee uit zicht raakt. Ik geloof dat je altijd efficiënt moet werken maar dat je je idealen ook niet uit het oog moet verliezen. De waarheid ligt dus naar mijn mening nog altijd in een slimme combinatie. Daar komt bij dat we tegenwoordig niet alleen met fysieke maar ook met veel digitale informatie te maken hebben. Informatie is niet meer schaars en duur maar overal, vaak gratis maar helaas soms wel onbetrouwbaar. Dat levert andere vraagstukken op.</div><div><br /></div><div>Het overzicht van de openingsuren geef ik u hier ook maar eens. Mag u kijken of uw eigen bibliotheek voldoet aan de normen van 1967. Ik geeft toe, het kan even zoeken zijn. </div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgma8ttQ1so9x15IEcGtA27LTjtG17TYXAjIvgGDTDFDGyJD7OTU-1c-W6NToUSEBafibSu5QR81yAaf35RSTGD4e_oc6fdCR80s8hHOMHWhPGhxWTbzKVEd1K7S0ljmDzWXXgkX6EwI4_XLzO5X4ZeWtAd5hUxrOhkWTBNT0KDGLxx2SpIA4Mu8C2wWOQ/s1281/img603.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="808" data-original-width="1281" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgma8ttQ1so9x15IEcGtA27LTjtG17TYXAjIvgGDTDFDGyJD7OTU-1c-W6NToUSEBafibSu5QR81yAaf35RSTGD4e_oc6fdCR80s8hHOMHWhPGhxWTbzKVEd1K7S0ljmDzWXXgkX6EwI4_XLzO5X4ZeWtAd5hUxrOhkWTBNT0KDGLxx2SpIA4Mu8C2wWOQ/s16000/img603.jpg" width="70%" /></a></div><br /><div>Ik denk eerlijk gezegd dat we om deze openingstijden tegenwoordig wel een beetje lachen. Zes uur per week open vinden we eigenlijk niks. En die moest dan ook nog gespreid zijn over twee werkdagen en één avond. De norm bij de SPUK-regeling voor een vestiging lag op 15 uur. Wie dat vergelijkt met deze tabel komt dan op een plaats uit die rond de 20.000 inwoners zit. De jeugdafdeling hoefde minder vaak open te zijn. Dat waren vaak echt nog aparte bibliotheken met eigen balies in die tijd. En een filiaal hoefde weer minder open te zijn dan een centrale vestiging. En als in dat filiaal dan weer een aparte jeugdafdeling zat, hoefde die nog minder open te zijn. Met andere woorden: het bibliotheekstelsel had er weer een heel genuanceerd verhaal van gemaakt. </div><div><br /></div><div>De regeling zou het uithouden tot de jaren '70. Want er kwam toen een heuse bibliotheekwet. </div><div><br /></div><div><b>De concept-AmvB's van 1977 en het paarse normenboekje van 1980</b></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: right;"><br /></div>In 1975 werd de Rijkssubsidieverordening opgevolgd door die Bibliotheekwet. De invloed van het Rijk (lees: de hoeveelheid geld die zij aan bibliotheekwerk gaven) werd groter. Ze financierden toen 100% van de personeelskosten en 20% van de overige kosten. Waar de Rijkssubsidieverordening nog een matchingsregeling was tussen Rijk en gemeente en vaak ook <div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgGzdIWIF-YxSPeIQLmMf4wablnIsOaeRsviNlXJMDuxae6BQdFyVaoe-nfyDbg4DEDDVvLUyqeJA4wlnBB-zDy797lwWDmRFuKnBDNJujgzvbFGLpj_dPwxQO1clG08JofGw7LRaDfsBjfA5D4THzxpOx5zdZiedyvqwPM8Gzj3gSSzZhDndWafnGDlgc/s2811/img605.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="2811" data-original-width="1973" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgGzdIWIF-YxSPeIQLmMf4wablnIsOaeRsviNlXJMDuxae6BQdFyVaoe-nfyDbg4DEDDVvLUyqeJA4wlnBB-zDy797lwWDmRFuKnBDNJujgzvbFGLpj_dPwxQO1clG08JofGw7LRaDfsBjfA5D4THzxpOx5zdZiedyvqwPM8Gzj3gSSzZhDndWafnGDlgc/w141-h200/img605.jpg" width="141" /></a></div>provincie, daar werd het nu een verdeling van kosten. Verschillende overheidslagen werden dus verantwoordelijk voor verschillende onderdelen van het bibliotheekwerk. </div><div><br /></div><div>Ook hier zou een normering volgen en die zou vastgelegd worden in een Algemene maatregel van Bestuur (AMvB). In AMvB's kunnen nadere uitwerkingen van wetten worden vastgelegd. </div><div><br /></div><div>Echter, de partijen werden het na lang praten niet met elkaar eens. En dat terwijl de wet allang was ingevoerd. In 1977 lagen er al concepten voor de AMvB's met normen maar die werden telkens maar niet vastgesteld door onenigheid.</div><div><br /></div><div>Het Nederlands Bibliotheek en Lectuur Centrum (NBLC, de opvolger van de CV en voorganger van de VOB) kwam daarom in 1980 met een eigen normenboekje. Het zogeheten paarse boekje. Het werd niet wettelijk geregeld en het was niet meer dan een richtlijn. </div><div><br /></div><div>Het is aardig om de concept-AMvB's van 1977 eens te vergelijken met de normen van 1980. Lag men dan zo ver uit elkaar? Beiden heb ik in bezit. Die concept-AMvB's kreeg ik ooit eens in handen gedrukt van een bibliotheekdirecteur die met pensioen ging en zijn archief opruimde. 'Hier', zei hij, 'wie weet komt het nog eens terug.' En warempel, die directeur kreeg gelijk. </div><div><br /></div><div>Ik geef u hier een gedeelte van hoeveel collectie er moest zijn volgens de AMvB. En dan laat ik u daarna zien wat er in het paarse boekje stond. Het is maar een gedeelte, de lijst is natuurlijk langer met het inwonertal. </div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhN8FaGm1UxxtbXu8VwPGwkbdi_reGSUNdz3JQp6qk3u-NDG_9YRLOhBpmzGCj5Y-iIcTDcFDXpS61FnGEGuoLocXub09SOyM6tAoNcriUdN5C5laPNmH6u_wkhaJXxXvemM8s-TwPd-bZ-G3V-BH25-5eYmV8Dh89EmtaMYkSgi1RLaCqnE6xNtYuciag/s659/Screen%20Shot%2003-02-24%20at%2011.22%20AM.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="659" data-original-width="468" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhN8FaGm1UxxtbXu8VwPGwkbdi_reGSUNdz3JQp6qk3u-NDG_9YRLOhBpmzGCj5Y-iIcTDcFDXpS61FnGEGuoLocXub09SOyM6tAoNcriUdN5C5laPNmH6u_wkhaJXxXvemM8s-TwPd-bZ-G3V-BH25-5eYmV8Dh89EmtaMYkSgi1RLaCqnE6xNtYuciag/s16000/Screen%20Shot%2003-02-24%20at%2011.22%20AM.PNG" width="50%" /></a></div><br /><div><br /></div><div>En dit is de lijst zoals deze in de normen van het NBLC terecht kwam. Kijk en vergelijk.</div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjCYNwuUufiB8zW4LmGBLNHn34wFqI5S3OQXArk4GmYeJZWRORwo0L2cIgysPdj329q26Gukbm82FrH-nVUlYKH2mGH6quKlRUil6MMG5i2Z6iGGAyhN7XcfD8JjeKCwGF2OHO7ijX4zftp9dAmHnDtxnfB0E8H2PCi67d8aRz7gcKnHnZ7RmsG2FFWuFg/s2009/img606.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="2009" data-original-width="1293" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjCYNwuUufiB8zW4LmGBLNHn34wFqI5S3OQXArk4GmYeJZWRORwo0L2cIgysPdj329q26Gukbm82FrH-nVUlYKH2mGH6quKlRUil6MMG5i2Z6iGGAyhN7XcfD8JjeKCwGF2OHO7ijX4zftp9dAmHnDtxnfB0E8H2PCi67d8aRz7gcKnHnZ7RmsG2FFWuFg/s16000/img606.jpg" width="50%" /></a></div><br /><div>Bij de AMvB had je bij 6.000 inwoners een collectie nodig van 17.000 banden en bij 100.000 inwoners een collectie van 140.000 banden. Bij de NBLC-normen zijn dat er 22.000 en 165.000. Tja, was dit nou een aantal om het af te laten ketsen? En ja, de lijst van het NBLC veel gedetailleerder. Maar was een AMvB met wettelijke basis toch niet prettiger geweest dan een richtlijn die toevallig iets hoger lag? Ik kan het achteraf niet meer beoordelen.</div><div><br /></div><div>Ook over openingstijden werd wat gezegd. Ook die zal ik u allebei laten zien. De AMvB heeft daar deze norm voor, voor de hoofdbibliotheken. Er waren ook normen voor speciale afdelingen en filialen. Net als in de Rijkssubsidieverordening destijds.</div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhlGikiC9KZfWTjXjklOkKLtqyvOdqGNo7gQc69BVVRzmLcCMHsJBWjzE5Gx4eBoCdQg8jLXkKoyiherYAwN6FYdfJMcnI_7eMAfZHO_O1JeBqQ_XyBibXKlkPfNKNY1QLXi-VYh8Dm_JuPc7253KYDXLUepWoUjQ5GQhi37YilrcIw-p_MI-iKhnY_BC4/s630/Screen%20Shot%2003-02-24%20at%2011.29%20AM.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="293" data-original-width="630" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhlGikiC9KZfWTjXjklOkKLtqyvOdqGNo7gQc69BVVRzmLcCMHsJBWjzE5Gx4eBoCdQg8jLXkKoyiherYAwN6FYdfJMcnI_7eMAfZHO_O1JeBqQ_XyBibXKlkPfNKNY1QLXi-VYh8Dm_JuPc7253KYDXLUepWoUjQ5GQhi37YilrcIw-p_MI-iKhnY_BC4/s16000/Screen%20Shot%2003-02-24%20at%2011.29%20AM.PNG" width="70%" /></a></div><br /><div>De normen van het NBLC kwam tot deze indeling. </div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgdDtV6baPTaT1Rr7oiLGcts2ZAThuQSTexx24oh4r0C7E6-D35dZwIcQ6DWXoHLb47mEPoSuiyXzxRhS3TN6gbEyKJ4AZtOY3WyNShkhdZBUO0dxEU0PKh7SZ1vcEUdvqxmoT3w9-0jchpuMGtwShs2_e_1JkFjdJbaQkkmnLG4QvI43z1N9ibLaX2a7c/s815/img607.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="520" data-original-width="815" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgdDtV6baPTaT1Rr7oiLGcts2ZAThuQSTexx24oh4r0C7E6-D35dZwIcQ6DWXoHLb47mEPoSuiyXzxRhS3TN6gbEyKJ4AZtOY3WyNShkhdZBUO0dxEU0PKh7SZ1vcEUdvqxmoT3w9-0jchpuMGtwShs2_e_1JkFjdJbaQkkmnLG4QvI43z1N9ibLaX2a7c/s16000/img607.jpg" width="70%" /></a></div><br /><div>Deze norm is exact gelijk aan de norm van de AMvB alleen kent ook deze norm meer stapjes. Hier kon het dus niet op afgeketst zijn, zou ik zeggen. </div><div><br /></div><div>Over personeel wordt niet zo heel veel gezegd in beide documenten. Het gaat veel over rechtspositie. De AMvB doet wel een uitspraak over hoeveel formatie er moet zijn om een bibliotheek te kunnen laten draaien. In het het gedeelte over de personeelsformatie staat bij artikel 5 het volgende.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiGkBpXkelgWmvQ68PIBfP17ZLPYYs2IQduBfcrgypVqT0ucHDrp74lH9j7lMA_OFrgRD4KtNreTEtYG8NuWLuLP0heR6PO5fDuzAOsHX72KRC16PmzZ1eejFIqrKXdzHf0imFU16kR6-s2HV34pWaqTPxO_SS52wk2JchVubzUP6eeV_3yK93uoz5Pxkw/s630/Screen%20Shot%2003-02-24%20at%2011.37%20AM.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="117" data-original-width="630" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiGkBpXkelgWmvQ68PIBfP17ZLPYYs2IQduBfcrgypVqT0ucHDrp74lH9j7lMA_OFrgRD4KtNreTEtYG8NuWLuLP0heR6PO5fDuzAOsHX72KRC16PmzZ1eejFIqrKXdzHf0imFU16kR6-s2HV34pWaqTPxO_SS52wk2JchVubzUP6eeV_3yK93uoz5Pxkw/s16000/Screen%20Shot%2003-02-24%20at%2011.37%20AM.PNG" width="90%" /></a></div>Nou, tel maar even uit of dit klopt voor uw bibliotheek. Ik heb zo'n vermoeden dat eigenlijk niemand deze norm op dit moment haalt. Ik weet het wel zeker. Bij lange na niet. Overigens was dit een ingroeinorm. In artikel 9 wordt gemeld dat er een afbouw is van één formatieplaats per 2.600 inwoners per 1977 en dat deze zou dalen naar 2.000 in 1991. Toen was deze bibliotheekwet overigens al afgeschaft want hij werd in 1987 vervangen door de Welzijnswet. <div><br /></div><div>Het normenboekje van het NBLC meldt helemaal niets over de formatie-omvang. Tenminste, niet op zo'n directe manier als de concept-AMvB. Toch is dat boekje wel vermakelijk. Er wordt bijvoorbeeld zelfs aangegeven hoeveel kantoorruimte er genormeerd is voor personeel. </div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg47wNQ0hRRQGF1vh-A2M4Zi4SSZQhy8nUMn_xhFutnC3hECf6uv-W_Wn-mKymNuiEbLKzPUp02tuIghocFe-rWSI4bjjAnvtbGQ8I_CxMAVPPTqyG6LFReszCzh7EAOTLi3qDZhKOnl_Y-r3pLlI3Ld997OuQnQzNjWY2j36j25GfgIsz0ttMNV0Rh4_g/s1287/img608.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="294" data-original-width="1287" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg47wNQ0hRRQGF1vh-A2M4Zi4SSZQhy8nUMn_xhFutnC3hECf6uv-W_Wn-mKymNuiEbLKzPUp02tuIghocFe-rWSI4bjjAnvtbGQ8I_CxMAVPPTqyG6LFReszCzh7EAOTLi3qDZhKOnl_Y-r3pLlI3Ld997OuQnQzNjWY2j36j25GfgIsz0ttMNV0Rh4_g/s16000/img608.jpg" width="90%" /></a></div><br /><div>En dan zijn er in het normenboekje nog tal van allerlei kleine regelingen. Bijvoorbeeld over hoeveel uren inzet je moet plegen bij een verzorgingshuis bij hoeveel patiënten, hoeveel tijdschriften je moet hebben, hoeveel naslagwerken, hoeveel boekenkarren en hoeveel meter kastruimte etc. Als u ooit de hand kunt leggen op zo'n boekje: gelijk kopen. </div><div><br /></div><div>Mensen die nog met het normenboekje hebben gewerkt gaven aan wel blij te zijn met de richtlijn. Ook al kon je er niks mee afdwingen, het straalde wel autoriteit uit. Als je het eens was dat er een nieuw filiaal moest komen, kon je zo uitrekenen wat het moest kosten. Daar was dan minder discussie over. </div><div><br /></div><div>De bibliotheekwet werd afgeschaft en ging over naar de Welzijnswet en van de Welzijnswet naar de Wet op het Specifiek Cultuurbeleid. Daarin werd nog steeds benadrukt dat er drie overheidslagen aan zet waren maar daarna moesten ze het zelf maar uitzoeken. Dat veranderde rond 2000. Er werd geconstateerd dat het hele stelsel te complex was geworden. Er kwam een rapport en en nog een rapport en uiteindelijk een stuurgroep bibliotheekvernieuwing. </div><div><br /></div><div>Zij stelden de volgende taakafbakening voor en daar een proces voor in te richten:</div><div><ul style="text-align: left;"><li><i>De gemeente is opdrachtgever</i>: zij formuleert haar wensen inzake de invulling van de kernfuncties en de gewenste aanvullende functies van de basisbibliotheek en sluit daartoe een contract af met de basisbibliotheek; </li><li><i>De provincie is regisseur van het bibliotheekstelsel:</i> zij stimuleert en coördineert samenwerkingsverbanden, innovatie, vernieuwing en een cultuuromslag binnen de provincie en kan met de basisbibliotheken binnen de eigen provincie contracten afsluiten over vervulling van aanvullende functies; </li><li><i>De rijksoverheid is eindverantwoordelijke</i>: zij blijft, net als in het huidige stelsel, verantwoordelijk voor de bewaking van de doelmatigheid, samenhang, kwaliteit en pluriformiteit van het openbare bibliotheekwerk.</li></ul><div>Met name de provinciale rol - die op veel plekken via PBC's nog lokale biblitoheken exploiteerden - werd uitgezuiverd. De gemeente werd de primaire opdrachtgever. Het is een indeling die we nu in contouren nog zo kennen.</div></div><div><br /></div><div><b>Aanvulling koepelconvenant 2004-2007 en Richtlijn basisbibliotheken 2005</b><br /><div>Deze herstructurering en vernieuwing werd in het bibliotheekwerk tussen 2001 en 2007 doorgevoerd. <a href="https://issuu.com/bibliotheekblad/docs/boek_wim_keizer_kleine_versie">Wim Keizer beschrijft dit proces uitgebreid in zijn boek.</a> Er werd aangestuurd op schaalvergroting en verdere professionalisering. Dit vond plaats met een koepelconvenant tussen het Rijk, IPO en VNG. Er kwam geld voor zowel opschaling en afbouw van de directievoering door de PBC's en geld voor inhoudelijke projecten. In de tweede ronde van dit proces werd de<a href="https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-28330-8-b1.pdf"> Aanvulling koepelconvenant</a> opgesteld. De staatssecretaris stelde daar voorwaarden aan gemeenten voor het verkrijgen van extra rijksmiddelen. Er werd een zogeheten financieel instapniveau ingesteld. </div><div><br /></div><div>Gemeenten moesten het volgende minimaal bijdragen om ook aanspraak te kunnen maken op de extra middelen uit het koepelconvenant. Dus toch weer een matchingsregeling.</div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiYdxE90KtH_EEBNDvL5x8S8oGNBi1L87qpWcUyocHNGZaPL2se13jW1Fgt7xGtxK9Y7KJz67iaH5hw1Y97Ea0-tkkogoexaw5djSaBijVtaZ7G6dccD4yYi303SaKGgY-P5Acmf6cO9iHeKTbhJqhjVcFV97gD2UOojrbhFnZifKTFgamiOSklt6_KM9Y/s679/Screen%20Shot%2003-02-24%20at%2012.22%20PM.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="128" data-original-width="679" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiYdxE90KtH_EEBNDvL5x8S8oGNBi1L87qpWcUyocHNGZaPL2se13jW1Fgt7xGtxK9Y7KJz67iaH5hw1Y97Ea0-tkkogoexaw5djSaBijVtaZ7G6dccD4yYi303SaKGgY-P5Acmf6cO9iHeKTbhJqhjVcFV97gD2UOojrbhFnZifKTFgamiOSklt6_KM9Y/s16000/Screen%20Shot%2003-02-24%20at%2012.22%20PM.PNG" width="90%" /></a></div><br /><div>80% van de gemeenten voldeed aan die norm op moment van invoeren. Het had voor de bibliotheken onder de norm soms inderdaad het effect dat bedragen omhoog gingen. Maar later had het effect dat gemeenten die moesten bezuinigen en erboven zaten, wel dachten dat het een tandje minder kon. VNG trok zijn handen in 2011 dan ook van deze norm af toen het Rijk, door de bankencrisis, zwaar moest bezuinigen. In 2022 deed ik <a href="https://www.markdeckers.net/2022/06/twee-op-de-drie-bibliotheken-krijgen-te.html">een herberekening van deze norm inclusief indexering.</a> Toen bleek dat nog maar 33% aan die norm voldeed en 67% niet. Het beeld is dus tussen 2004 en 2022 volledig gekanteld. Het geeft aan hoe zwaar er bezuinigd is. </div><div><br /></div><div>De VOB en VNG stelden in 2005 samen vervolgens een inhoudelijk richtlijn op in het verlengde van dat koepelconvenant. Die richtlijn is niet meer openbaar op internet te vinden. Maar u raadt het al: ik heb hem nog. </div><div><br /></div><div>Dit is het document waar voor het eerst over de vijf functies van de bibliotheek wordt gesproken:</div><div><ol style="text-align: left;"><li>Kennis- en informatievoorziening</li><li>Educatie</li><li>Cultuur</li><li>Lezen en literatuur</li><li>Ontmoeting en debat</li></ol><div>Deze vijf functies zouden in 2015 uiteindelijk landen in de Wet stelsel Openbare Bibliotheekvoorzieningen. Per functie wordt in de richtlijn aangegeven wat dit vraagt op het gebied van personeel, gebouw, collectie en netwerken. De richtlijn is nergens hard genormeerd. Er wordt dus nergens gezegd hoeveel collectie je nodig hebt of hoeveel formatie. </div></div><div><br /></div><div>Per onderdeel werd ook een schema meegegeven met een overzicht op al die onderdelen. Voor Kennis en informatie zag dat er bijvoorbeeld als volgt uit.</div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgZd3z_-urXRceGrH7799vJEOxQKe5NbydN-RWiNA1ag8hyqcua4kCj09F-Kwz3tfg8JTLxY1JSKAHR7FMKxhkdl8yVlpaQHNVPbUXweIN1Z8Kx3BQojlWjK_owAnhsSP2NG0L3D50wMyqAeJJKknRcunsx3EaOcSMgtVSQ9BdOCMWyvjqnfGkMGvP5yUs/s1518/Screen%20Shot%2003-02-24%20at%2012.38%20PM.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="914" data-original-width="1518" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgZd3z_-urXRceGrH7799vJEOxQKe5NbydN-RWiNA1ag8hyqcua4kCj09F-Kwz3tfg8JTLxY1JSKAHR7FMKxhkdl8yVlpaQHNVPbUXweIN1Z8Kx3BQojlWjK_owAnhsSP2NG0L3D50wMyqAeJJKknRcunsx3EaOcSMgtVSQ9BdOCMWyvjqnfGkMGvP5yUs/s16000/Screen%20Shot%2003-02-24%20at%2012.38%20PM.PNG" width="100%" /></a></div><div><br /></div><b>Wat kunnen we er van leren?</b></div><div><br /></div><div>Tja, wat kunnen we hier nu van leren? Je ziet dat sinds 1987 de landelijke overheid eigenlijk geen rechtstreekse bemoeienis meer had met lokaal bibliotheekwerk. Waar de normen in 1981 nog zeer gedetailleerd waren en een uitvloeisel van eerdere normeringen in de jaren '60 en '70 van de vorige eeuw, zie je dat de rijksoverheid zelfs bij het herstructureringsproces tussen 2000 en 2010 toch uiterst terughoudend was. De lokale situatie was toch vooral leidend. </div><div><br /></div><div>Wat we vooral ook zien is dat geld het structurerende middel was. Zolang het een matchingsregeling is waarbij de gemeente afhankelijk is van het Rijk, hoe beperkt ook, lijken gemeenten goed mee te bewegen met normering. De normering van de jaren '80 had zeker ook nog effect maar was al niet meer afdwingbaar. Het koepelconvenant had als impuls effect want dat leek op een eenmalige matchingsregeling. Toen dat geld uit beeld was, werd de financiële norm een lege huls waar bibliotheken eerder last dan profijt van hadden. </div><div><br /></div><div>Als we iets leren van dit verhaal dan is het wel dat we al ruim 100 jaar ervaring hebben met allerlei voorwaarden. Maar we leren er ook van dat we ons er ook erg druk over maken. Het verschil tussen de AMvB uit 1977 en het paarse boekje uit 1980 was niet heel groot. Toch kwam er geen overeenstemming. En ja, het is fijn als er voorwaarden komen die het bibliotheekwerk een zetje in de rug geven. Maar zaligmakend is het niet. Zeker als er geen directe onderlinge financiële afhankelijkheid ontstaat tussen Rijk en gemeente. </div><div><br /></div><div>Linksom of rechtsom, afdwingbaar of niet, die normen hebben vaak toch wel aardig gewerkt. Al was het maar omdat je er de discussie niet over hoeft te voeren met je gemeente. Het is niet iets wat jij als lokale bibliotheek hebt bedacht, maar wat 'normen' voorschrijven. </div><div><br /></div><div>Maar uiteindelijk draait het er niet om. Als we iets leren van de geschiedenis, is dat het draait om meer dan paarse boekjes. Het gaat om levend maken wat dit soort afspraken betekenen voor burgers en hoe hun leven er beter van wordt. Als je dat niet kunt uitleggen helpt geen enkele regel of norm.</div><div><br /></div><div>Ik wens ons en de inwoners van onze gemeenten een mooie en vooral voelbare zorgplicht. </div><div><p></p></div>Mark Deckershttp://www.blogger.com/profile/15571742595606140604noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7146796042680859512.post-67742839405123182352024-02-25T10:03:00.009+01:002024-02-25T21:04:12.178+01:00Tien jaar digitaal lezen in zeven grafieken<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEijq029sOny2NNElcKT47Z-_2tRbJC52uACuAZuOUih5kOAM-69YXh7ds7D_O5m3hAEwbESivXOarxYzmYM8fCU34OVfeOSZc1qc9WF4btO-WgFdyie-NBJAbtsRy5G6sRlhbTALu8LcEoDiVa5dHp-nsQlwhIpN8eL0CeQPTyI1-QyX2QyB2VUkD9nmV0/s1280/Tien%20jaar%20digitaal%20lezen%20in%20zeven%20grafieken%20v2.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="720" data-original-width="1280" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEijq029sOny2NNElcKT47Z-_2tRbJC52uACuAZuOUih5kOAM-69YXh7ds7D_O5m3hAEwbESivXOarxYzmYM8fCU34OVfeOSZc1qc9WF4btO-WgFdyie-NBJAbtsRy5G6sRlhbTALu8LcEoDiVa5dHp-nsQlwhIpN8eL0CeQPTyI1-QyX2QyB2VUkD9nmV0/s16000/Tien%20jaar%20digitaal%20lezen%20in%20zeven%20grafieken%20v2.png" width="90%" /></a></div><p>Elk jaar zet ik weer de ebookstatistieken voor u op een rijtje. En dit jaar is het een bijzonder jaar. We lenen inmiddels tien jaar ebooks uit via een landelijk systeem. Een felicitatie aan allen die daar aan meegewerkt hebben. Daar kom ik later nog op terug. Maar we hebben dus ook tien jaar aan statistieken! </p><p>Op <a href="https://www.bibliotheeknetwerk.nl/nieuws/flink-meer-leden-voor-de-online-bibliotheek-in-2023">21 januari 2014</a> werd het eerste ebook uitgeleend via een landelijk opgezet systeem. Overigens werden er voor 2014 ook al wel ebooks uitgeleend maar niet via een landelijk systeem. Geloof het of niet: ebooks inkopen was vóór 2014 een lokale aangelegenheid. Sommige bibliotheken hadden het wel, de meeste niet.</p><p>En behalve dat ik dit jaar dus weer de nieuwste jaarcijfers zal bespreken, zal ik ook terugblikken op tien jaar uitleen van ebooks en later ook luisterboeken. En toen ik bezig was met de cijfers zag ik dat ik er op vier manieren naar kon kijken. Welke vier? Tja, dan moet u even verder lezen. Overigens: bibliotheken kunnen hun eigen cijfers ook prachtig <a href="https://www.metdekb.nl/thoughts/5413">nakijken via deze link naar MetdeKB.</a></p><p>Maar ik begin met een anekdote. </p><p><b>'Ze waren er allemaal op tegen'</b></p><p>Ik weet niet meer precies welk jaar het was. Maar het is al een flink aantal jaren geleden en het was in de tijd dat ik verantwoordelijk was voor de digitale bibliotheek. Zo had ik nog wel eens contact met mijn collega die de fysieke collecties deed voor onze provincie. En zij hield een lijst bij met welke boeken het meest gereserveerd waren in de hele provincie. Ik zag de lijst en zag dat op nummer één van die lijst een boek stond dat wij ook als ebook hadden in de digitale bibliotheek. Er zaten een paar honderd reserveringen op deze titel in het hele netwerk. Ik zei tegen haar: 'Kunnen we deze leden niet mailen dat we het ebook hebben en dat dat per direct te krijgen is?' Ze vond het een goed idee en overlegde het met een paar bibliotheken. Ze kwam bij me terug en zei 'Ze waren er allemaal op tegen'. 'Waarom', vroeg ik? 'Nou', zei ze, 'dan komt deze lener niet in de bibliotheek.....' </p><p>Het toont de wat de ingewikkelde relatie is tussen fysiek lenen en digitaal lenen. Sommige bibliotheekdirecteuren hadden in die tijd liever dat leden dus op de fiets door weer en wind naar de bibliotheek kwamen dan dat ze thuis een ebook zouden lenen. Ondertussen is dat volgens mij wel zo'n beetje verdwenen. Want laten we eerlijk zijn, of je nu een gedrukt boek leest, een ebook of een luisterboek, dat maakt natuurlijk niks uit. Lezen is lezen, of eh, oh ja, luisteren natuurlijk. </p><p>Laten we dan nu eens kijken naar de vier manieren waarop je naar de statistieken kunt kijken en dan trekken we aan het eind nog een paar conclusies. </p><p><b>Manier 1: Hoe doen we het ten opzichte van vorig jaar?</b></p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgUYK5AULOklcfYIUn1evcRwoAvAf5zJ97F0ap806LAszdinX7pVBKno4OUJXGp7g0Xz2sscQXoK4AUwVMfGdMXKhEZfXfeAxg_m24ZPmWrqZvCWGKgftEpUBuGJrAc28mtmShbUd76GYyJ6SH6NhnwKMuhAQFm3KAg-2lDPcQn4cIUKMMr48RD407rFa0/s976/uitleningen%20ebooks.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="637" data-original-width="976" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgUYK5AULOklcfYIUn1evcRwoAvAf5zJ97F0ap806LAszdinX7pVBKno4OUJXGp7g0Xz2sscQXoK4AUwVMfGdMXKhEZfXfeAxg_m24ZPmWrqZvCWGKgftEpUBuGJrAc28mtmShbUd76GYyJ6SH6NhnwKMuhAQFm3KAg-2lDPcQn4cIUKMMr48RD407rFa0/s16000/uitleningen%20ebooks.png" width="90%" /></a></div><br />In 2023, <a href="https://www.bibliotheeknetwerk.nl/nieuws/flink-meer-leden-voor-de-online-bibliotheek-in-2023">zo schrijft het persbericht van de KB</a>, is het aantal uitleningen van ebooks gestegen. Zo'n drie procent naar bijna 5,5 miljoen uitleningen. Dat is overigens wel nadat het de twee jaren ervoor nog daalde. Wie door de jaren heen kijkt ziet welke ontwikkeling de ebooks hebben doorgemaakt. Van 800.000 in het eerste jaar naar bijna vier miljoen in 2019, het jaar voor corona. Dan een grote stijging door corona. In 2022 loopt het dan wel iets terug maar het handhaaft zich toch op dat hogere niveau. De lezer van gedrukte boeken die in 2020 overstapte naar ebooks, is dus blijven hangen bij de ebooks. De bibliotheken die er destijds bang voor waren dat een lid dat ebooks ging lezen niet meer naar de bibliotheek zou komen, hadden dus niet geheel ongelijk. Maar hé, wees blij dat ie leest.<div><br /></div><div>Feit is dat ebooks zich de afgelopen tien jaar een vaste positie hebben verworven bij de lezer. Ondertussen zijn de luisterboeken er ook bij gekomen. Die lopen iets minder lang mee en daar heb ik de volgende cijfers van.</div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgNfHcGuect01F2sI292APXqsSUXQFN3clxMPEynSGJsI2yufafes3VCmw2I3i18u2Oqejo29gfPaU6CI4aXW4BEEz3CfFSaJuWN7yOR5ViQBWthowbLiviKntokLOjAIkgGAlhDvEDzjWKvUDZJ74UaP1C1YQyx_zCwn6xAQPJZ8YYQOtG7MVnycHCWxM/s976/uitleningen%20luisterboeken.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="637" data-original-width="976" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgNfHcGuect01F2sI292APXqsSUXQFN3clxMPEynSGJsI2yufafes3VCmw2I3i18u2Oqejo29gfPaU6CI4aXW4BEEz3CfFSaJuWN7yOR5ViQBWthowbLiviKntokLOjAIkgGAlhDvEDzjWKvUDZJ74UaP1C1YQyx_zCwn6xAQPJZ8YYQOtG7MVnycHCWxM/s16000/uitleningen%20luisterboeken.png" width="90%" /></a></div><br /><div>Luisterboeken werden groot in de coronaperiode. Ook in 2023 stegen zij procentueel harder dan ebooks. Ten opzichte van 2022 steeg de uitlening met 10% naar bijna 2,3 miljoen. Daarmee is het nog altijd minder dan de helft van het aantal ebooks maar is het toch ook geen bijzaak meer. In dit tempo duurt het overigens nog wel even voordat luisterboeken de ebooks gaan inhalen. Maar je weet maar nooit. </div><div><br /></div><div><b>Manier 2: Hoe zit eigenlijk met de gebruikers?</b></div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgymIzoSF6HVGUewWI7Wj_0fDiTNa2wRxUyucUUU2T45eUFO69YNk9ZmfOcGC5Rg36dA7upHVyrSg4XLWZi63gT8AzSKoz6MmdS6NQtJlLTW6PNJE9t6VMPvEeo1F4N_9TIguyLut8pruMq4FI8EtRRfMPWf-lQJzggzMb47CeMs4bH_tKLz5cG_fK_4ww/s977/gebruikers%20ebooks%20en%20luisterboeken.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="638" data-original-width="977" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgymIzoSF6HVGUewWI7Wj_0fDiTNa2wRxUyucUUU2T45eUFO69YNk9ZmfOcGC5Rg36dA7upHVyrSg4XLWZi63gT8AzSKoz6MmdS6NQtJlLTW6PNJE9t6VMPvEeo1F4N_9TIguyLut8pruMq4FI8EtRRfMPWf-lQJzggzMb47CeMs4bH_tKLz5cG_fK_4ww/s16000/gebruikers%20ebooks%20en%20luisterboeken.png" width="90%" /></a></div><br /><div>Tja, hoeveel mensen gebruiken nou die luisterboeken en ebooks en luisterboeken? <a href="https://www.bibliotheeknetwerk.nl/nieuws/flink-meer-leden-voor-de-online-bibliotheek-in-2023">Het persbericht van de KB noemt een aantal van 600.000 gebruikers en een stijging van 16%.</a> Het verbaasde mij dat dat aantal werd genoemd. Want ik lees in mijn statistieken maar 392.000 gebruikers en een stijging van 6%? Hoe zit dat? Nou, er wordt op twee manieren geteld: geldige leners en actieve leners. Een geldige lener is iedereen die wel eens een account heeft aangemaakt op de online bibliotheek. De actieve leners zijn diegenen die het afgelopen jaar de online bibliotheek ook gebruikt hebben. Om eerlijk te zijn: ik vind dat laatste getal een beter beeld geven van de werkelijkheid dan het eerste getal. Maar het is niet verboden om dat eerste getal te gebruiken. En u en ik snappen natuurlijk ook wel waarom dat andere getal gebruikt wordt.</div><div><br /></div><div>Als je het aantal actieve gebruikers neemt kom je tot bovenstaande grafiek. Hier zie je dat het aantal actieve gebruikers in tien jaar steeg van 117.00 naar 392.000. Bijna een verviervoudiging. Afgezet tegen de 3,4 miljoen leden die openbare bibliotheken samen hebben, zie je dat zo'n 12% van alle bibliotheekleden actief gebruik maakt van de online bibliotheek. 1 op de 8 dus. </div><div><br /></div><div>2020 is apart gemarkeerd in bovenstaande grafiek. Dat is eigenlijk een jaar waarover niet het exacte aantal gebruikers bekend is. In dat jaar werd een nieuw systeem in gebruik genomen en werd in het lopende jaar de teller van gebruikers op nul gezet. Het werkelijke aantal over 2020 moet dus hoger zijn maar we weten niet hoeveel hoger. </div><div><br /></div><div>Ook meldt het persbericht van de KB dat er flink veel jonge gebruikers bij gekomen zijn. In mijn analyse vorig jaar stelde ik al dat die jonge gebruikers vooral gebruik maken van de luisterboeken en nauwelijks van de ebooks. Ik maakte opnieuw een verdeling voor zowel luisterboeken als ebooks naar leeftijd: jonger of ouder dan 50 jaar. </div><div><br /></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj6o7weVCnd5KTgDn0-p9a4yf1kF7P8TSNR-owPfP8Pk583lDlsTteZ0aZmZbOhHG2dRtst5mTgq0-Og7FzMrgMhbCnFAdpC4DP3esTj8MmgnbHl20_TiVGYZR8NP_O_FGnOVUqq8guKGObNjkIbTu2DGgd3PSbeBTPDsuCo0ZjLh19exeIfTU1w0glTVQ/s978/leeftijd%20ebooks%20luisterboeken.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="639" data-original-width="978" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj6o7weVCnd5KTgDn0-p9a4yf1kF7P8TSNR-owPfP8Pk583lDlsTteZ0aZmZbOhHG2dRtst5mTgq0-Og7FzMrgMhbCnFAdpC4DP3esTj8MmgnbHl20_TiVGYZR8NP_O_FGnOVUqq8guKGObNjkIbTu2DGgd3PSbeBTPDsuCo0ZjLh19exeIfTU1w0glTVQ/s16000/leeftijd%20ebooks%20luisterboeken.png" width="90%" /></a></div><div><br /></div>Overigens zie ik in mijn staatje niet dat het publiek verjongd is. Het aandeel onder de 50 was bij luisterboeken vorig jaar 54,9% en nu 53,6% en bij ebooks 33,6% en nu 31,7%. In beide gevallen is het aandeel onder de 50 dus gedaald. Ik verwacht dat de KB naar absolute aantallen van alle gebruikers heeft gekeken, terwijl ik kijk naar het gebruik per leeftijdscategorie. Dat is een iets andere manier van kijken. Beide zijn waar. Oudere mensen zijn dus veel actievere gebruikers dan jonge mensen. Er zijn dus wel veel jongeren bij gekomen maar dat zijn niet bepaald actieve gebruikers.<br /> </div><div>Dit jaar rekende ik ook maar eens de gemiddelde leeftijd uit van de ebooklezer. Een beetje getriggerd door die opmerking over jongeren. Het levert het volgende beeld op. </div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEitL5R5n1eH94dTLQAbDe1cFlmeUvLcAD80IQu1WVPgSlR-taezJiWIaZrcOj1vYL9Jov7iXPn-F_hKqnDQpvF5cFWekyKRG_bd4YUZ1Scwzi36USa1hm9TGoaoTAdIDjnWe0pFdtdAwjd68ftUdP1i45SzHNdbUWJcZ_NmTa8WTfzvDTdqKaxzt6QS0mo/s978/leeftijd%20ebooklezer.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="639" data-original-width="978" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEitL5R5n1eH94dTLQAbDe1cFlmeUvLcAD80IQu1WVPgSlR-taezJiWIaZrcOj1vYL9Jov7iXPn-F_hKqnDQpvF5cFWekyKRG_bd4YUZ1Scwzi36USa1hm9TGoaoTAdIDjnWe0pFdtdAwjd68ftUdP1i45SzHNdbUWJcZ_NmTa8WTfzvDTdqKaxzt6QS0mo/s16000/leeftijd%20ebooklezer.png" width="90%" /></a></div><br /><div>Hier zie je dat sinds 2016 - helaas gaat mijn archief niet verder terug voor deze cijfers - de gemiddelde leeftijd van de ebooklezer steeg van 49,6 naar 54,1 jaar. In zeven jaar tijd steeg de gemiddelde leeftijd dus met 4,5 jaar. Positieve uitzondering was de coronacrisis die ook jongere gebruikers naar de ebooks joeg. Tja, waar dit nog toe gaat leiden is voor mij de vraag. Worden de ebooklezers steeds ouder en sterft het gebruik op termijn dus letterlijk uit of gaat dit zich ergens stabiliseren? Wie het weet mag het zeggen. </div><div><br /></div><div>Voor luisterboekluisteraar is de gemiddelde leeftijd (naar gebruik gemeten) 40,2 jaar. Zo'n 14 jaar jonger dus dan de ebooklezer. Maar de luisterboekluisteraars zijn dus ook zeker niet alleen jongeren. </div><div><br /></div><div><b>Manier 3: Hoe doen ze het ten opzicht van de traditionele media?</b></div><div>Ik zoomde tot nog toe in op de online bibliotheek en stelde er her en der een kritische vraag bij. Maar laten we het eens naast de traditionele en fysieke uitleen leggen. Welk aandeel nemen ebooks en luisterboeken in ten opzicht van de gehele uitleenfunctie? Nou, dat ziet er door de jaren heen dan zo uit. </div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEha7T2uSdqq9pwUtVHba-yiJpC5BpzldqEUAC_4Bu4bl75JuCRmPGOi7bKSDeDV0I3uQYA6266fX31s2dOZj_rb6_a0e7-dEj0dsBvpV6wT05wueuuzAUtcOYv3Z38GSdDvBf2LhV8gnZgXkEr3wJL3YUCQHRxeTYZSLeK12ZljfKr-MvzxaAT0xwXVzSk/s978/fysiek%20versus%20digitaal%20relatief.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="639" data-original-width="978" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEha7T2uSdqq9pwUtVHba-yiJpC5BpzldqEUAC_4Bu4bl75JuCRmPGOi7bKSDeDV0I3uQYA6266fX31s2dOZj_rb6_a0e7-dEj0dsBvpV6wT05wueuuzAUtcOYv3Z38GSdDvBf2LhV8gnZgXkEr3wJL3YUCQHRxeTYZSLeK12ZljfKr-MvzxaAT0xwXVzSk/s16000/fysiek%20versus%20digitaal%20relatief.png" width="90%" /></a></div><br /><div>En dan zie je dus dat de ebooks en luisterboeken een steeds groter aandeel van het geheel hebben ingenomen. Wel met een piek in de coronacrisis maar ook in 2023 namen ebooks en luisterboeken samen 13,3% van alle uitleningen voor hun rekening. Dat is ergens tussen de 1 op 7 of 1 op 8 uitleningen. Elk jaar steeg het ongeveer met een procentpunt ten opzichte van de traditionele uitleen met een sprongetje tijdens corona. Een mooie prestatie dus. Overigens waren er ook wel mensen die dachten dat het nog veel sneller zou gaan en dat de fysieke boeken zouden verdwijnen. Een verhaal dat je vooral hoorde van wethouders die aan het bezuinigen waren. </div><div><br /></div><div>Tijd om ook naar de vierde manier te kijken. En dat is niet alleen naar het relatieve aandeel maar ook het absolute aandeel in het geheel. </div><div><br /></div><div><b>Manier 4: En hoe doen ze het in het geheel?</b> </div><div><br /></div><div>Want we bekeken het tot nu toe in percentages maar als je het weer terugbrengt naar de werkelijke aantallen? Wat zien we dan? Nou, dat ziet er zo uit. </div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg98TDvStPLoMHN6PJjhLv0sTHfLjEyILljpaV9YQNgS9A9Al9Oshji9Klktyta2gZ8jUuftOp1HeeFwVVEEm9Y3MCuTFpgdAdtH-QEDAzv5MQs2at0Xi6KUTagklYTSVMytiQtzxM3lDjzPDcB37_5d6SGXfuALtxrpwNqiAd22BcpovDQJXdk0dFAJts/s978/fysiek%20versus%20digitaal%20absoluut.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="639" data-original-width="978" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg98TDvStPLoMHN6PJjhLv0sTHfLjEyILljpaV9YQNgS9A9Al9Oshji9Klktyta2gZ8jUuftOp1HeeFwVVEEm9Y3MCuTFpgdAdtH-QEDAzv5MQs2at0Xi6KUTagklYTSVMytiQtzxM3lDjzPDcB37_5d6SGXfuALtxrpwNqiAd22BcpovDQJXdk0dFAJts/s16000/fysiek%20versus%20digitaal%20absoluut.png" width="90%" /></a></div><br /><div>Dan zie je dat ebooks en luisterboeken stijgen. Maar dat de fysieke uitleen flink gedaald is in tien jaar tijd. De fysieke uitleen betrof in 2014 nog 80,3 miljoen uitleningen. Voor 2023 staat de prognose - want de echte cijfers moeten nog komen - op 50,3 miljoen. Een daling van bijna 40% in 10 jaar. Overigens was die daling al lang daarvoor ingezet. In de jaren '90 van de vorige eeuw, net voor de grote doorbraak van internet stond de teller nog op 185 miljoen uitleningen. 185 miljoen! We zitten dus al op 130 miljoen uitleningen minder. 130 miljoen boeken die niet meer gelezen worden. En dan wonen ondertussen ook nog eens een paar miljoen Nederlanders meer in dit land. Als we net zoveel waren blijven lezen, waren het dus nu nog meer uitleningen geweest dan die 185 miljoen. </div><div><br /></div><div><b>Een paar conclusies dan maar?</b></div><div><br /></div><div>Het is mooi dat ebooks en luisterboeken hun aandeel innemen maar het is dus zeker geen vervanger geworden. Wel een hele waardevolle aanvulling. We gaan maar eens een paar conclusies trekken. Ik heb één hoofdconclusie en twee kleinere die in dit kader toch relevant zijn. </div><div><br /></div><div><i><u>Hoofdconclusie 1: Het gaat om lezen, niet om de vorm</u></i></div><div>Met de bibliotheken gaat het goed. Maar met het lezen gaat het slecht. Wie de laatste paar decennia ziet hoeveel minder er gelezen wordt, moet eigenlijk heel hard schrikken. Tel daar de uitkomsten van het <a href="https://www.markdeckers.net/2023/12/het-pisa-rapport-in-drie-grafieken-plus.html">zoveelste rampzalige Pisa-rapport over leesvaardigheid van jongeren bij</a>. En dan weet je dat we ons moeten schamen dat we hebben gediscussieerd of een bibliotheekgebruiker beter een ebook kan lezen of een gedrukt boek. Daar hebben we de tijd helemaal niet voor! We moeten ons vooral druk maken over het feit dát er gelezen moeten worden! Want om eerlijk te zijn: er is niks mis mee als er weer meer gelezen zou worden. Noem me een Don Quichotte, of noem het vechten tegen de bierkaai maar ik durf toch wel te stellen dat het feit dat we met z'n allen minder zijn gaan lezen, echt een aantal andere maatschappelijke problemen heeft vergroot. Of op zijn minst niet heeft helpen verkleinen. Kinderen zijn gewoon zo'n twintig boeken per jaar minder gaan lenen (en lezen). En nee, dat wordt nog lang niet allemaal gecompenseerd via de Bibliotheek <i>op school.</i> </div><div><br /></div><div>Stop dus met bepaalde vormen van lezen te promoten. Promoot het lezen als geheel. In welke vorm ook en voor jong en oud. Daar mag echt wel weer meer aandacht naar toe.</div><div><br /></div><div><i><u>Conclusie 2: Maar eh, waar vind je het ebook en luisterboek?</u></i></div><div>Ik heb nog eens een flink aantal bibliotheekcatalogi doorgespit. Maar in het rijtje dat ik afliep heb ik maar één bibliotheek gevonden die ebooks of luisterboeken in dezelfde lijst presenteert als het eigen bezit. Dat is de <a href="https://zoeken.bibliotheekeindhoven.nl/?q=author%3A%22Anya+Niewierra%22">bibliotheek Eindhoven (klik hier voor een voorbeeld)</a>. Bij de rest zaten ebooks en luisterboeken - ook na tien jaar - nog altijd verstopt onder een extra knop of vinkje aan de linker- of rechterkant. Alsof het geen eigen bezit is. Een gemiddelde gebruiker moet dus inderdaad extra moeite doen om het te vinden. Daarmee wordt nog altijd bevestigd dat digitaal lezen de uitzondering is. Gezien de omvang die het ondertussen heeft, is dat onterecht. </div><div><br /></div><div><i><u>Conclusie 3: Kunnen de cijfers niet openbaar?</u></i></div><div>Tja, ik heb het al eens eerder geconstateerd. Alle cijfers van openbare bibliotheken zijn openbaar te vinden op het <a href="https://www.bibliotheeknetwerk.nl/dashboard/dashboard-bibliotheekstatistiek">bibliotheekdashboard van de KB. </a> Alle cijfers behalve de cijfers van de online bibliotheek. Die zitten achter een hekje op MetdeKB. Ik kan me niet voorstellen dat bibliotheken bezwaar zouden hebben tegen het toevoegen van de ebooks en luisterboeken aan deze mooie openbare dashboards. Ik weet dus niet zo goed waarom het dus nog niet openbaar is. Maar de KB kennende is daar vast over nagedacht. Het zou met de uitgevers te maken kunnen hebben. Of de KB moet zelf bezwaar maken omdat ze misschien bang zijn belangrijke marktgegevens weg te geven aan commerciële partijen als Storytel. Maar laat ik hier dan maar een oproep doen. Ik zou het mooi vinden dat als het kan en mag het toegevoegd wordt aan het openbare dashboard. Onder het mom van transparantie van resultaten van wat we met gemeenschapsgeld doen. Wie de handschoen past, trekke hem aan. Ik zal de eerste zijn die hard klapt en bravo roept.</div><div><br /></div><div><b>Felicitaties</b></div><div>En daarmee eindigt een overzicht van tien jaar. De felicitaties aan iedereen die achter de schermen werkte aan dit mooie succes. Chapeau. Ik kan dit verhaal alleen maar schrijven omdat er zovelen zo hard aan gewerkt hebben. Het is makkelijke om opmerkingen te maken maar ik zie ook hoeveel werk hiervoor verricht is.</div><div><br /></div><div>Tien jaar ebooks. De wereld is ondertussen opnieuw flink veranderd. En de bibliotheek ook. </div><div><br /></div><div>Met de bibliotheken gaat het goed maar met het lezen kan het nog een stuk beter. In welke vorm dan ook. </div><div><br /></div><div>Mijn drie aanbevelingen luiden dan ook:</div><div>Lezen! </div><div>Lezen! </div><div>Lezen!</div><div><br /></div><div><i><span style="font-size: x-small;">Ik schreef in de afgelopen vijftien jaar een kleine 30 artikelen over ebooks. <a href="https://www.markdeckers.net/search?q=ebooks">Wie dat archief nog eens na wil kijken, kan hier terecht. </a> Je ziet dan eigenlijk de hele geschiedenis voorbij komen. </span></i></div>Mark Deckershttp://www.blogger.com/profile/15571742595606140604noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-7146796042680859512.post-50530732792385888552024-02-18T10:00:00.000+01:002024-02-18T10:00:38.938+01:00Als bibliothecarissen eerlijk zouden zijn, zouden ze niet glimlachen of gastvrij zijn<p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg1zbAWEZIHeeS8QMWrLnWQvFTmiLX694DY9QCnwUV11UK9SXiIykZwdzTfL9iXTaViYo-TowB6pppy1qU_Pbkc7HD-wAEZSbFTLH4fywWhm9ZO3S2vZaq4ZsUb7oRn650R14-bd1c1g7vTDlPWjqtIvWYaWRjE7BGufw9pq7X1H-t4U6KycZt5v5fDlww/s792/word%20museum%20wahsington%202.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="792" data-original-width="471" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg1zbAWEZIHeeS8QMWrLnWQvFTmiLX694DY9QCnwUV11UK9SXiIykZwdzTfL9iXTaViYo-TowB6pppy1qU_Pbkc7HD-wAEZSbFTLH4fywWhm9ZO3S2vZaq4ZsUb7oRn650R14-bd1c1g7vTDlPWjqtIvWYaWRjE7BGufw9pq7X1H-t4U6KycZt5v5fDlww/s16000/word%20museum%20wahsington%202.jpg" /></a></div><div><br /></div>Een tijdje geleden stuurde een kennis me deze foto. Hij was op vakantie in Washington en bevond zich in het museum van het woord. Dat museum heette Planet Word. Mooie naam, niet? Bij de ingang van het museum bevindt zich dit bord. Het zijn zinnen uit een gedicht van Joe Mills. Lees het maar eens rustig. <div><br /></div><div>Dus.... Bibliotheekmedewerkers moeten u niet vrolijk welkom heten. En zelfs niet vriendelijk lachen als u binnenkomt. Bibliothecarissen zouden u moeten waarschuwen voordat u een bibliotheek betreedt. Het is namelijk levensgevaarlijk. Het kan uw leven veranderen. En wilt u dat wel? Uw vertrouwde leventje kan verdwijnen... Denk dus na voor je naar binnen gaat. Misschien moet je maar omkeren en naar huis gaan, nu het nog kan. </div><div><br /></div><div>Het originele gedicht van Joe Mills, over de kracht van de bibliotheek, van boeken en van woorden, is veel langer. <a href="https://www.orcity.org/DocumentCenter/View/1354/August-2017-Poetry-Post-PDF#:~:text=If%20librarians%20were%20honest%2C%20they,deluded%2C%20desperate%2C%20and%20dissolute.">Wie de hele Engelse tekst eens wil lezen kan hier terecht. </a> Ik vertaalde het hele gedicht naar eer en geweten voor u. Naar eer en geweten want ik ben geen vertaler. Maar als je het hele gedicht ziet, dan zie je dat men in het Amerikaanse museum de ruige onderdelen van het gedicht wel heeft weggelaten. Krijgt u die van mij cadeau.</div><div><br /></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjDBEezvwXx-0f8A9mfRJCKz_JxTua9FLDYzo8eo83iwC5Cf3JauiLBrbWgVMCleAQ0q_7HFgkVEkGrCPlM0Qp-dkZ0S0v-o6WnMW5iq2LLUz6yTswZZwyVov7-2HUbZf4Tw3izpOsQJ2ZROkLhBgFbFMl2iN8tTrBGRrk68J-VTyCLX3ELz6xi2xsB6og/s1707/als%20bibliothecaris%20eerlijk%20zouden%20zijn%20joe%20mills.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1707" data-original-width="1280" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjDBEezvwXx-0f8A9mfRJCKz_JxTua9FLDYzo8eo83iwC5Cf3JauiLBrbWgVMCleAQ0q_7HFgkVEkGrCPlM0Qp-dkZ0S0v-o6WnMW5iq2LLUz6yTswZZwyVov7-2HUbZf4Tw3izpOsQJ2ZROkLhBgFbFMl2iN8tTrBGRrk68J-VTyCLX3ELz6xi2xsB6og/s16000/als%20bibliothecaris%20eerlijk%20zouden%20zijn%20joe%20mills.png" width="90%" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div>In de tijd dat ik zelf in bibliotheken werkte, ging ik wel eens gewoon een tijdje tussen de mensen staan die boeken aan het lenen waren. En ik bedacht me dan dat elk 100e boek dat voorbij kwam een leven zou veranderen. En ik probeerde dan te ontdekken wie, van alle mensen die voorbij kwamen, het zou zijn wie zijn of haar leven zou zien veranderen. Maar het is niet elk 100e boek. Het is echt elk boek. Elk boek dat gelezen wordt is een verrijking van het menselijk DNA. Het maakt niet uit wat je leest. Als je leest gebeurt er iets, klein of groot.</div><div><br /></div><div>Ondertussen is die bibliotheek natuurlijk veel meer dan alleen die boekenuitleen. Er wordt meer dan ooit gestudeerd in de bibliotheek. Er wordt gekletst en afgesproken. Je leert er internetten of omgaan met de digitale overheid. Je kan er naar een lezing gaan van een auteur of één van de vele workshops. Mensen helpen bij hun persoonlijke ontwikkeling staat nog steeds voorop. In welke vorm dan ook. We zijn de universiteit van de straat en we zijn de hele dag druk met genetische maatschappelijke en educatieve manipulatie. </div><div><br /></div><div>Ik vind het gedicht van Joe Mills een prachtige tekst. De bibliotheek als plek waar je ideeën vindt. Waar je kennis maakt met nieuwe werelden en nieuwe gezichtspunten. Waar je van mening kunt veranderen. Waar je meer nuance leert zien. Of juist niet. Waar je tot rust kunt komen. Of waar in je hoofd een revolutie kan starten. Het startpunt van het verbeteren van de wereld. Of het vertrekpunt van plezier en losbandigheid. </div><div><br /></div><div>Wat je ook doet in een bibliotheek, er gebeurt iets me je. </div><div><br /></div><div>Bedenk dat voor je er binnen loopt. Je kunt nu nog terug terug.</div>Mark Deckershttp://www.blogger.com/profile/15571742595606140604noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7146796042680859512.post-10089976392187054432024-02-09T17:17:00.000+01:002024-02-09T17:17:36.348+01:00Het gaat hard op AI-gebied<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgjEQQ4zrD_yDh76hgmaCdY_6HuITPIANbRoBwswK88HJrx8UMfa1ow2U6uvZuFpItxD62T89a00C8IcqkkyJzEvyEfs6DaMfTl9hwOGnjB51Stz4Sh5MSXhDkPAyh_Rxj_VSsIP0xY7r_Q3DeTyUq5xYaVvLx9SnFoo2Z6R6naL-ig1uQkbS3V8275jPw/s1280/ai%20zevenpuntenplan.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="720" data-original-width="1280" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgjEQQ4zrD_yDh76hgmaCdY_6HuITPIANbRoBwswK88HJrx8UMfa1ow2U6uvZuFpItxD62T89a00C8IcqkkyJzEvyEfs6DaMfTl9hwOGnjB51Stz4Sh5MSXhDkPAyh_Rxj_VSsIP0xY7r_Q3DeTyUq5xYaVvLx9SnFoo2Z6R6naL-ig1uQkbS3V8275jPw/s16000/ai%20zevenpuntenplan.png" width="95%" /></a></div><p>In oktober vorig jaar, nu zo'n vijf maanden geleden, schreef ik een zevenpuntenplan voor AI in bibliotheken. Ik had wat rondgekeken, eens wat op een rij gezet en maar eens een voorzet gemaakt. Die zeven punten vindt u hierboven nog eens terug en<a href="https://www.markdeckers.net/2023/10/een-zevenpuntenplan-voor-bibliotheken.html"> via deze link is het nog terug te lezen.</a> Ik had niet de illusie volledig te zijn. Ik volg het graag maar ik ben geen expert. </p><p>Het is wel grappig, want vijf maanden later is op veel punten van dit plan - zonder echte regie - toch veel voortgang te melden. En dat kan ik nog best wat vergeten zijn. Zullen we eens wat mooie voorbeelden langslopen? Trekken we aan het eind samen nog een paar conclusies voor het vervolg.</p><p><b>AI-inspiratiegids</b></p><p>Voor wie wil beginnen met AI is de AI-inspiratiegids een prachtig boekwerkje. <a href="https://www.bibliotheeknetwerk.nl/digitaal-burgerschap/bouwsteen-programmering/robotica/ai-inspiratiegids">Het is hier te vinden en te downloaden.</a> Het geeft tal van tips voor bibliotheken van workshops die al gehouden zijn en wat de </p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgWt1IlOrm-GWxYq1Qsz6mgb0NKERNm1y0W8zc8-sGaV3ntCA30pRcWcaeeLaYdn76bx81k2XZj6ahyf-zeUc3iV-MOaxrywJ6U1cBh2xmPnFH7ZYB3KzOArtmeX5C1jMCDIPdtd2AKQFu-xb-EIEyAV5OHYeFq-X-PrfIWJ0MnU3V30PgfGaXJfQ5c00M/s840/Screen%20Shot%2002-09-24%20at%2003.19%20PM.PNG" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="840" data-original-width="663" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgWt1IlOrm-GWxYq1Qsz6mgb0NKERNm1y0W8zc8-sGaV3ntCA30pRcWcaeeLaYdn76bx81k2XZj6ahyf-zeUc3iV-MOaxrywJ6U1cBh2xmPnFH7ZYB3KzOArtmeX5C1jMCDIPdtd2AKQFu-xb-EIEyAV5OHYeFq-X-PrfIWJ0MnU3V30PgfGaXJfQ5c00M/w158-h200/Screen%20Shot%2002-09-24%20at%2003.19%20PM.PNG" width="158" /></a></div>ervaringen waren. Dat is zelfs veel breder dan mijn punt 5: organiseer cursussen ChatGPT. Die vink ik maar af dus. Er komen cursussen 'Maak smartlappen met AI', schrijfworkshops met AI of een cursus Deepfake. Ook bevat het een aardig lijstje met sprekers die je zou kunnen benaderen als je eens een lezing zou willen organiseren. <p></p><p>De inspiratiegids is ontwikkeld vanuit het programma Digitaal Burgerschap. Dit programma stimuleert en ondersteunt bibliotheken bij het integreren van digitaal burgerschap in hun beleid en activiteiten. In het programmateam zitten vertegenwoordigers van POI’s, bibliotheken en de KB. </p><p>En hou dat programmateam nog even vast. Ik vermoed dat we nog een punt kunnen afvinken van het zevenpuntenplan.</p><p><b>Sectoradvies voor een AI-normenkader</b></p><p class="MsoPlainText">Hoe pas je AI toe? Hoe ver mag je gaan? En waar moet je oppassen? We moeten met elkaar afspreken hoe we verantwoord omgaan met AI In december 2023 verscheen hierover een advies. Het werd geschreven door Michel de Gruijter (KB) en Niels Boogaard (NBD|Biblion/Bookarang). Ze deden onderzoek, samen met een groep experts uit de bibliotheekwereld, om te kijken wat nodig is om tot een goed normenkader te komen. De uitkomst is een roadmap. Die ziet er zo uit.</p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiZTWW6zhyphenhyphen-SOro60IFUoKEP0_xplFGjpRyse8unLHoKidPnlpGdSsY4apoPP78j9RFPYdHs4spULUjIZwFfEtuXLrLAdsyWDNqp7-vqSUjkaKcQhuFXZpxh7Wp0zcmSuAdFQJPUjOdURND31IzCzKcBRdbWf9yFwK8hf8zIw-rJAH1TuAykFh9E09Amdc/s1451/Screen%20Shot%2002-09-24%20at%2003.32%20PM.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="934" data-original-width="1451" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiZTWW6zhyphenhyphen-SOro60IFUoKEP0_xplFGjpRyse8unLHoKidPnlpGdSsY4apoPP78j9RFPYdHs4spULUjIZwFfEtuXLrLAdsyWDNqp7-vqSUjkaKcQhuFXZpxh7Wp0zcmSuAdFQJPUjOdURND31IzCzKcBRdbWf9yFwK8hf8zIw-rJAH1TuAykFh9E09Amdc/s16000/Screen%20Shot%2002-09-24%20at%2003.32%20PM.PNG" width="95%" /></a></div><p class="MsoPlainText">Zij deden het onderzoek aan de hand van de zeven AI-principes die de KB een<a href="https://zenodo.org/records/3686729"> paar jaar geleden heeft geformuleerd</a>: Robuust, Transparant, Onpartijdig, Onder toezicht, Inclusief, Privacy en Toegankelijkheid. Vanuit deze principes zou dat kader tot stand moeten komen. </p><p class="MsoPlainText">De roadmap is wellicht niet echt geschikt voor afzonderlijke bibliotheken maar is zeker als sector of als groep van bibliotheken die samen digitalseert goed bruikbaar. Het laat vooral zien dat je moet nadenken over hoe je AI gaat integreren in systemen vóórdat je dat daadwerkelijk doet. Het is dus eigenlijk een startpunt voor punt zeven van mijn simpele zevenpuntenplan. Vink.</p><p class="MsoPlainText"><a href="https://zenodo.org/records/10375857 ">Het rapport over het normenkader en de roadmap kun je hier vinden.</a></p><p class="MsoPlainText"><b>Niet de familie Chabot maar de familie Chatbot</b></p><p class="MsoPlainText">Op BNetwerk verscheen afgelopen een <a href="https://www.bibliotheeknetwerk.nl/interview/de-familie-chabot-de-familie-chatbot-hoe-de-bibliotheek-midden-brabant-digitaal ">bijzonder aardig artikel over de Bibliotheek Midden-Brabant </a>en in het bijzonder vakcollega Joep van der Weide. Joep is één van de voorlopers op het gebied van AI en het leuk om te lezen hoe men bij Midden-Brabant vormgeeft aan het thema AI. </p><p class="MsoPlainText">Joep legt in het interview uit dat er soms nog wel wat weerstand is tegen het gebruik van AI en dat je dus soms 'camouflageactiviteiten' organiseert. Je past AI dan in, in een bestand programma, bijvoorbeeld bij een schrijfworkshop. Meestal levert dat hele leuke reacties op. </p><p class="MsoPlainText">Ook gaat Midden-Brabant aan de slag met de familie Chatbot... nee, niet de familie Chabot. Even opletten. In het artikel zegt Joep daarover:</p><p class="MsoPlainText"><i></i></p><blockquote><i>"De familie Chabot schrijft dit jaar samen het boekenweekgeschenk. Dus het leek ons leuk om onze bezoekers tijdens de Boekenweek kennis te laten maken met de familie Chatbot. In een aantal vestigingen gaan we met bezoekers en AI samen een nieuw boekenweekgeschenk schrijven. We zetten vooraf flipovers neer met enkele vragen. Bijvoorbeeld over waar het verhaal zich moet afspelen. Bezoekers kunnen dan hun mening alvast geven. En daarna organiseren we workshops waarin we met die suggesties aan de slag gaan, samen met de bezoekers en AI. Dus daar komt een heel nieuwe verhalenbundel uit.”</i></blockquote><p></p><p class="MsoPlainText"></p><p class="MsoNormal"><span style="mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Waar het artikel precies vandaan komt, staat er niet bij. Maar ik heb een bruin vermoeden dat, jawel, het landelijk programmateam Digitaal Burgerschap erachter zit. U hebt al door dat ik punt één van het zevenpuntenplan - een landelijk projectteam - ook wel kan afvinken. Ook landelijke projectteam is er dus al. Een beetje vermomd ,misschien maar toch.</span></p><p class="MsoNormal"><span style="mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"><b>AI-cursus</b></span></p><p class="MsoNormal"></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiaDF_jLZ1YS3O99UdBsvlYVeyek4ZgbkitXH_jjUWXfgFopsGFQt-OVeMyBz1wzVngaQ5Mf0V8x1u5finT2oiFiAIWhiRLm4Q2nyZaxi6AHSQdQ1x5D3-oCbZpdLCpBuT6PkzZtpyYUm38rJPq9eTgZOX9bSVL71ny_Z159aOwnqJ2NAIlCM1SHVfufw8/s652/Screen%20Shot%2002-09-24%20at%2004.34%20PM.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="652" data-original-width="548" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiaDF_jLZ1YS3O99UdBsvlYVeyek4ZgbkitXH_jjUWXfgFopsGFQt-OVeMyBz1wzVngaQ5Mf0V8x1u5finT2oiFiAIWhiRLm4Q2nyZaxi6AHSQdQ1x5D3-oCbZpdLCpBuT6PkzZtpyYUm38rJPq9eTgZOX9bSVL71ny_Z159aOwnqJ2NAIlCM1SHVfufw8/s16000/Screen%20Shot%2002-09-24%20at%2004.34%20PM.PNG" width="65%" /></a></div><br /><p class="MsoNormal">En passant, haalt Joep in het interview ook nog een gratis cursus over AI aan. Het is de<a href="https://www.ai-cursus.nl/"> 'Nationale AI-cursus'.</a> Ik heb er een stuk van gedaan en het is een makkelijke en informatieve serie. Heel laagdrempelig en vooral gericht op bewustwording. De site kent een flink aantal andere lezingen over AI. Ik heb geprobeerd het initiatief van deze cursussen wat te achterhalen maar ik snapte na het lezen van de informatie toch nog niet helemaal hoe het zat. Maar een leuk en bruikbaar initiatief. </p><p class="MsoNormal">Laat ik het een mooie aanzet voor punt drie van het zevenpuntenplan noemen. Vink!</p><p class="MsoNormal"><b>AI-dag</b></p><div>Op 23 januari werd een landelijke AI-dag gehouden voor bibliotheekmedewerkers en annex. Zo'n 160 collega's namen er aan deel. Ik was er graag bij geweest. </div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj6edbiBodJ6TCDA0gbH0h7amR0BfgqjLUxes09YLSfu7tM-SDWgGhCZV84mg-IA-TvTn-A6us-Z0s5QxMHwXNA0xd-nSnNCD0ywz_KHtn3PJ8Bl4ebHHgljmhx0HRjCUa9Z1-GhYOIHSdzpkRmSGMMpWFV8kooTnr_9SU1JQwFSdOyVkAop4c9zgSHrAU/s1600/ai%20dag.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1200" data-original-width="1600" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj6edbiBodJ6TCDA0gbH0h7amR0BfgqjLUxes09YLSfu7tM-SDWgGhCZV84mg-IA-TvTn-A6us-Z0s5QxMHwXNA0xd-nSnNCD0ywz_KHtn3PJ8Bl4ebHHgljmhx0HRjCUa9Z1-GhYOIHSdzpkRmSGMMpWFV8kooTnr_9SU1JQwFSdOyVkAop4c9zgSHrAU/s16000/ai%20dag.jpg" width="80%" /></a></div><div style="text-align: center;"><i><span style="font-size: x-small;">foto: BNetwerk</span></i></div><div><br /></div><div>Op <a href="https://www.bibliotheeknetwerk.nl/nieuws/een-rode-kat-en-een-robot-die-een-hotdog-eten-lees-het-verslag-van-de-landelijke-ai-dag">BNetwerk staat gelukkig een vrij uitgebreid verslag.</a> Het was een programma waar ook veel voorbeelden uit andere sectoren werd gedeeld zoals bij de politie, het onderwijs, de kunst of zelfs bij de stadsdichter. Op zo'n dag werk je aan bewustwording maar stimuleer je ook lokale, provinciale of landelijke experimenten. Ik vermoed dat we dit soort bijeenkomsten nog wel vaker gaan zien. </div><div><br /></div><div><b>Vakblad wordt geschreven door AI</b></div><div>Misschien wel het leukste voorbeeld heb ik bewaard voor het laatst. Bibliotheekblad - dat moedig meegaat in de digitale ontwikkelingen - heeft zijn eerste artikel door ChatGPT laten schrijven. En wel een artikel dat gaat over AI in de bibliotheeksector. <a href="https://bibliotheekblad.maglr.com/bibliotheekblad-1-2024/chatgpt-zelf-aan-het-woord">U kunt het artikel zelf - en openbaar - lezen op deze plek. </a></div><div><br /></div><div>Op de vraag hoe AI het bibliotheekwerk de komende tien jaar zal veranderen, geeft ChatGPT het volgende antwoord:</div><div><div><b></b></div></div><blockquote><div><div><i><b>'Digitale Inclusiviteit:</b> bibliotheken zullen zich inzetten om digitale inclusiviteit te waarborgen door toegang tot AI-technologieën te bieden voor alle gemeenschapsleden. Dit kan worden bereikt door bijvoorbeeld gratis AI-workshops, toegankelijke interfaces en de beschikbaarheid van door AI-ondersteunde hulpmiddelen voor mensen met verschillende behoeften.</i></div><div><i><br /></i></div><div><i><b>Uitgebreide Collecties:</b> AI zal bibliotheken helpen bij het voorspellen van opkomende trends en het aanvullen van collecties op basis van de actuele behoeften en interesses van de gemeenschap. Hierdoor zullen bibliotheken meer diversiteit kunnen bieden in hun aanbod, zowel fysiek als digitaal.</i></div><div><i><br /></i></div><div><i><b>Versterkte Leeromgevingen:</b> bibliotheken zullen fungeren als dynamische leeromgevingen, waar AI wordt gebruikt om educatieve programma’s te personaliseren, interactieve leersessies te organiseren en gebruikers te ondersteunen bij hun levenslang leren-trajecten.</i></div><div><i><br /></i></div><div><i><b>Community-driven evenementen:</b> AI zal worden gebruikt om community-engagement te stimuleren door evenementen te organiseren op basis van de interesses van de lokale bevolking. Van leesclubs tot interactieve tentoonstellingen, bibliotheken zullen fungeren als hubs voor sociale interactie en culturele uitwisseling.</i></div><div><i><br /></i></div><div><i><b>Evolutie van de rol van Bibliothecarissen:</b> bibliothecarissen zullen zich meer richten op het faciliteren van menselijke interacties, het aanbieden van gespecialiseerde ondersteuning en het begeleiden van bezoekers bij het gebruik van geavanceerde technologieën. Hun rol zal evolueren naar die van curatoren en facilitators van kennis.</i></div></div><div></div></blockquote><div>Sommige punten zou ik misschien zelf misschien nog wat scherper formuleren of net anders maar ik geef toe dat ChatGPT nooit om een mening verlegen zit en altijd snel informatie structureert en hier een lijn uit weet te halen. </div><div><br /></div><div><b>Conclusies? Dat zijn er wel een paar </b></div><div><br /></div><div>Nou, ik bracht dus maar gewoon een paar zaken bij elkaar die u zelf ook gewoon op internet had kunnen vinden. Maar graag gedaan hoor. Maar welke conclusies trekken we? Nou, dat zijn er wel een paar. </div><div><br /></div><div><i>Conclusie 1: Het gaat best hard met dat zevenpuntenplan</i></div><div>Nog maar vijf maanden geleden schreef ik voor de vuist weg een zevenpuntenplan. Nu vijf maanden later kan ik op bovenstaande kaart bij bijna alle punten wel iets invullen. Met andere woorden: de sector is volop in beweging. Er wordt veel aandacht besteed aan hoe je AI in je programmering kunt inbrengen. Er is nog niet zoveel aandacht voor AI kan worden ingezet in het bibliotheekwerk zelf, hetzij fysiek, hetzij in digitale infrastructuur. Hoewel ik vermoed dat er meer gebeurt in die digitale infrastructuur dan vele zien. </div><div><br /></div><div><i>Conclusie 2: Doen we het samen of allemaal apart?</i></div><div>Er gebeurt op heel veel plekken 'iets'. Dat is mooi en dat is ook goed. Het is de snelste manier om te innoveren. En er is een landelijk programmateam Digitaal Burgerschap waar dit thema ook in goede handen is. In ieder geval voor alles wat met programmering in bibliotheken te maken heeft. Ik denk dat er een moment komt dat er wellicht landelijk iets meer regie mag komen. Maar dat brengt mij tot conclusie 3.</div><div><br /></div><div><i>Conclusie 3: Een vraag, wordt een AI-punt de opvolger van het IDO?</i></div><div>De impact van AI op de samenleving kunnen we nog nauwelijks overzien. Maar wie door de oogharen heen kijkt, ziet dat AI wellicht dezelfde potentie tot technologische en maatschappelijke veranderingen heeft als internet zelf. We staan echt nog maar aan het allereerste begin. Weet u nog waar u was, een jaar nadat internet in uw leven kwam? En wat u toen wist van internet? </div><div><br /></div><div>En ik denk eerlijk gezegd dat AI straks op allerlei manieren geïntegreerd gaat worden in ons leven. En dat zal vaak met zegeningen zijn. Maar soms ook met een vloek. Krijgen we groepen die straks niet meekunnen met AI? Wie het weet mag het zeggen. Maar het zou mij niet verbazen. </div><div><br /></div><div><i>Conclusie 4: Lekker verder!</i></div><div>En dan ben ik weer terug bij conclusie 1: er gebeurt al veel. Soms nog klein, soms nog voorzichtig. Maar ga daar vooral mee door. Maak het groter en zoek nog meer uitdaging. En laten we het tempo en de omvang langzaam opvoeren. Mooi om te zien hoe de hele sector beweegt. </div><div><br /></div><div>Applaus voor jezelf dus!</div>Mark Deckershttp://www.blogger.com/profile/15571742595606140604noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-7146796042680859512.post-92024815842064867652024-02-04T09:56:00.005+01:002024-02-04T11:51:43.726+01:00Is er een ravijnjaar en wat kunnen gemeenten van bibliotheken leren?<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgd6HVhiq0Bb9kUzNDbTlM9-b-JaUXIS-rZyUo0WPiACaK5uK4vSH5pKvFpHint_6hTC0ldgT6cD_dxwr20J37jkxpGIfzkBnTwE4xsijKawk2n6kdk7sPjEaGXCJhXCFSfDYrRxeqLz8xHbJgTc9H5dlGyb4V9FkNiH4iL-vxZY39pwbxbWunD0Q-p9Cw/s1193/Screen%20Shot%2001-26-24%20at%2001.05%20PM.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1041" data-original-width="1193" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgd6HVhiq0Bb9kUzNDbTlM9-b-JaUXIS-rZyUo0WPiACaK5uK4vSH5pKvFpHint_6hTC0ldgT6cD_dxwr20J37jkxpGIfzkBnTwE4xsijKawk2n6kdk7sPjEaGXCJhXCFSfDYrRxeqLz8xHbJgTc9H5dlGyb4V9FkNiH4iL-vxZY39pwbxbWunD0Q-p9Cw/s16000/Screen%20Shot%2001-26-24%20at%2001.05%20PM.PNG" width="95%" /></a></div><div><br /></div>Vandaag heb ik een onderwerp waar velen bij in slaap vallen en waarbij sommige bestuurders opveren. Het onderwerp? Gemeentefinanciën. Maar ik beloof u, ik ga proberen het zo aantrekkelijk mogelijk te brengen. Want voor bibliotheekwerk is het wel degelijk van belang. En... gemeenten blijken nog wel wat te kunnen leren van bibliotheken. Toch interesse? Lees dan vooral verder.<div><br /></div><div><b>Het ravijnjaar 2026 en hoe dat al in 2015 begon</b></div><div>In gemeenteland hoor je telkens over het ravijnjaar. Daarmee bedoelt men het jaar 2026 en vanaf dat moment zal het gemeentefonds, het bedrag dat het Rijk beschikbaar stelt aan gemeenten, slinken van 38 miljard naar ongeveer 35 miljard. En dus zijn veel wethouders bang om financiële toezeggingen te doen aan bijvoorbeeld bibliotheken over structurele financiering en zijn veel gemeenten bang dat ze moeten bezuinigen.</div><div><br /></div><div>Wie wil weten waar dat ravijnjaar begon moet een flink eind terug in de tijd. Het begon namelijk in 2015. In dat jaar vond de grootste bestuurlijke herstructurering van ons land plaats. Gemeenten werden vanaf dat jaar verantwoordelijk voor jeugdzorg, werk en inkomen en zorg aan langdurig zieken en ouderen. Dit noemt men de decentralisatie. De gedachte was dat als gemeenten deze zorg zouden organiseren dat dit betere en efficiënter zou kunnen. Gemeenten zitten dichter op de burger, kunnen beter zorg organiseren op de lokale schaal en kunnen beter gebruik maken van wat er lokaal al is.</div><div><br /></div><div>Parallel aan die decentralisatie presenteerde, jawel, minister Plasterk, een plan waarbij die gemeenten dan wel moesten opschalen naar minimaal 100.000 inwoners. Anders zouden gemeenten onvoldoende robuust en toekomstbestendig blijken. En met die twee stappen: het overhevelen van taken naar gemeenten en de gemeenten dwingen tot opschaling boekte het kabinet alvast een korting in op het gemeentefonds. Het proces van opschaling zou in 2025 voltooid moeten zijn. Dus, in 2026 kon het bedrag omlaag...</div><div><br /></div><div>Het plan van opschaling ging uiteindelijk van tafel. Eerder ingeboekte kortingen werden al ongedaan gemaakt. Maar de korting vanaf 2026 bleef staan omdat Rutte niet over zijn graf wilde regeren. </div><div><br /></div><div><b>Onderzoek van BDO</b></div><div>Accountantskantoor BDO presenteert elk jaar de financiële benchmark van Nederlandse gemeenten. En dit jaar kwam dit rapport precies uit tijdens de formatieonderhandelingen. Waar inderdaad ook gesproken moet worden over de slechte gemeentefinanciën. Tja, wie dit zo leest, zal ongetwijfeld ook wel even glimlachen dat het diezelfde Plasterk is die die onderhandelingen moet leiden. </div><div><br /></div><div>Maar goed. Wat staat er in dat rapport van BDO? Dat <span style="font-family: inherit;"><a href="https://vng.nl/nieuws/meer-dan-80-gemeenten-begroot-voor-2026-en-2027-een-tekort#:~:text=Onderzoek%20van%20BDO%20laat%20zien,belangrijkste%20inkomstenbron%20is%20voor%20gemeenten.">meldde bij monde van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) op 19 januari het volgende</a></span><span style="font-family: inherit;">: ‘Zo’n 280 gemeenten presenteren voor
2026 en 2027 een negatief resultaat in hun meerjarenbegroting. Dit laat zien
dat de financiële korting geen fictief probleem is. Onderzoek van BDO laat zien
dat 280 van de 342 gemeenten, ruim 80%, voor 2026 en 2027 een tekort voorzien
in hun begroting. Dit is het effect van de korting vanaf 2026 op het
gemeentefonds, wat de belangrijkste inkomstenbron is voor gemeenten. Uit de kwantitatieve
analyse blijkt dat de overige 20% van gemeenten, al dan niet cosmetisch, een nipt
sluitende begroting heeft aangeleverd voor de jaren 2026 en 2027.’</span></div><div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: inherit;"><br /></span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: inherit;">Ik vroeg het BDO-rapport op (</span><a href="https://www.bdo.nl/nl-nl/nieuws/2023/bdo-benchmark-nederlandse-gemeenten-onwerkbaar-financieel-perspectief-voor-gemeenten-24-ps-dzb-bm-ge" style="font-family: inherit;">dat kan via deze aanvraagpagina)</a><span style="font-family: inherit;"> om na te kijken
welke onderbouwing erbij zat. Dat is een aardig rapport. Het rapport is
natuurlijk vooral bedoeld om de formerende partijen te bewegen om voldoende
middelen voor gemeenten beschikbaar te stellen. Eén van de hoofdkaartjes uit
het rapport staat bovenaan dit artikel en geeft aan hoe de begrotingen voor
verschillende gemeenten uitpakken. Wie de tekst naast het kaartje leest, ziet
ook dat het nogal genuanceerd ligt. 2025 is nog een heel positief jaar en 2026
slaat plotseling om. </span></div><div style="text-align: left;">
<p class="MsoNormal"><span style="font-family: inherit;"> Er wordt ook een doorkijk gegeven door de
jaren heen per provincie. Dan ziet het er zo uit.</span></p></div><div style="text-align: left;"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgZDol7ezoz6AYgH0GGhOIaetSKjaX97HVfHUdMhJPgLjCwJGaqCWTxHtUt2mADr_2EP0YvBVGCen_FbDjdOZ-MBopQr-ovz2lkiK_Iikasj4e9rLsJXqdbjW1SwdAGDs3oNUSMORdkqJWYpSb0OgSb9TDabds0OW6pBJGv6XbPhIILRMYalrLUhrBRZ0s/s1222/Screen%20Shot%2001-26-24%20at%2001.15%20PM.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1030" data-original-width="1222" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgZDol7ezoz6AYgH0GGhOIaetSKjaX97HVfHUdMhJPgLjCwJGaqCWTxHtUt2mADr_2EP0YvBVGCen_FbDjdOZ-MBopQr-ovz2lkiK_Iikasj4e9rLsJXqdbjW1SwdAGDs3oNUSMORdkqJWYpSb0OgSb9TDabds0OW6pBJGv6XbPhIILRMYalrLUhrBRZ0s/s16000/Screen%20Shot%2001-26-24%20at%2001.15%20PM.PNG" width="95%" /></a></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: inherit;">Linksboven 2024, linksonder 2025, rechtsboven 2026 en rechtsonder 2027. </span><span style="font-family: inherit;">Hier zie je duidelijk dat 2025 de
uitzondering is en dat in 2026 en 2027 de omslag komt. BDO biedt op de </span><a href="https://insights.bdo.nl/benchmark-gemeenten-2024-24-ps-dzb-bm-gem-lo/analysetool" style="font-family: inherit;">website
ook een tool aan</a><span style="font-family: inherit;"> om je eigen gemeente te bekijken en
hoe ze er voor staan.</span></div>
<p class="MsoNormal"><span style="font-family: inherit;">Het structurele tekort van gemeenten bedraagt
ongeveer € 1 miljard per jaar. Dat is al minder dan die opschalingskorting van € 3 miljard die was ingeboekt. Gemeenten hebben dus in de afgelopen jaren wel geprobeerd de tering naar de nering te zetten. </span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-family: inherit;"><b>Is een miljard euro veel geld?</b></span></p><p class="MsoNormal">Is een bedrag van € 1 miljard veel geld? Tja, dat is hoe je het bekijkt. Natuurlijk is het een groot bedrag. Zeker als er weinig ruimte is om te investeren. Als we kijken naar de<a href="https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/prinsjesdag/inkomsten-en-uitgaven-van-het-rijk#:~:text=De%20totale%20uitgaven%20van%20het,die%20mensen%20en%20bedrijven%20betalen"> omvang van de rijksbegroting </a>dan zie je dat die voor 2024 ruim € 430 miljard bedraagt. Tja, dan lijkt een miljard niet veel. Het rijk indexeerde het gemeentefonds van 38 miljard dit jaar met 5,32%. Alleen indexering - ongeveer € 2 miljard, leverde dus al een bedrag op dan gemeenten nu zeggen tekort te komen. Met andere woorden. Over dat miljard zou je het dus best eens moeten worden. Het gaat over een paar procent. </p><p class="MsoNormal">Om de vergelijking te maken: het gaat om in omvang hetzelfde bedrag dat bibliotheken ontvangen aan boetes bij het te laat terugbrengen van boeken. Toch zien we dat op heel veel plekken in Nederland die boetes afgeschaft worden... </p><span style="font-family: inherit;"><div style="text-align: left;"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjNZ6vPrmveaKMM65n7W4D079vW1rZezRy5w97BXkFA6Gn70QF2_BanliKhJ_N8EL8IEG3-TaszW4lKwQkTWmRUH76gVnl-Jz3hOAByPHRtczs-6HWWb9Quqg69129y-pxsGkaXAwjq2oD8T6pqxgQ3z9KoH2e1LIdKnCiFUJMIBfAcGC6LgsYAw9akq8k/s782/Screen%20Shot%2001-26-24%20at%2001.29%20PM.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="780" data-original-width="782" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjNZ6vPrmveaKMM65n7W4D079vW1rZezRy5w97BXkFA6Gn70QF2_BanliKhJ_N8EL8IEG3-TaszW4lKwQkTWmRUH76gVnl-Jz3hOAByPHRtczs-6HWWb9Quqg69129y-pxsGkaXAwjq2oD8T6pqxgQ3z9KoH2e1LIdKnCiFUJMIBfAcGC6LgsYAw9akq8k/s16000/Screen%20Shot%2001-26-24%20at%2001.29%20PM.PNG" width="65%" /></a></div><span style="font-family: inherit;"><div style="text-align: left;"><span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>Een bedrag van een € 1 miljard per jaar is veel geld en zal zeker een punt van bespreking zijn in de coalitieonderhandelingen. Dat er iets gaat gebeuren ter reparatie is eigenlijk wel zeker. Maar er was dus een korting van € 3 miljard. Daar blijkt nog een € 1 miljard echt aan tekort te komen en de indexering voor gemeenten bedroeg al meer dan € 2 miljard.</span></div><div style="text-align: left;"><br /></div><div style="text-align: left;"><b>Wat gemeenten van bibliotheken kunnen leren</b></div><div style="text-align: left;">Tja, ik heb al vele bezuinigingen meegemaakt op bibliotheekwerk. En ik heb meegemaakt dat wethouders met droge ogen 20% op bibliotheekwerk durfden te bezuinigen en ook nog meegaven dat er geen vestiging mocht worden gesloten. In de periode tussen 2010 en 2018 hadden bibliotheken te maken met de bankencrisis én de decentralisatie. De vrije ruimte van gemeenten is beperkt en bezuinigingen komen dan snel terecht bij wat men zelf nog kan beïnvloeden: cultuur en sport. Een kleine bezuiniging op gemeenten is altijd een grote bezuiniging op de instellingen die door gemeenten gefinancierd worden. </div><div style="text-align: left;"><br /></div><div style="text-align: left;">Zaten bibliotheken bij de pakken neer? Nee. Bibliotheken kregen minder geld maar gingen meer open. Bibliotheken kregen minder geld maar openden wel een paar duizend schoolbibliotheken. Er werd her en der opgeschaald of er kwamen slimme gecombineerde instellingen. Meer taken, minder geld. Er zijn tal van creatieve oplossingen gevonden in die tijd. En ja, het eerlijke verhaal is ook dat we vestigingen en mensen zijn kwijt geraakt. Gelukkig keert het tij nu voor bibliotheken op vele vlakken en komen er extra middelen. Maar het wordt alleen extra als de gemeente niet aan de basis moet bezuinigen.</div><div style="text-align: left;"><br /></div><div style="text-align: left;">Ik denk dat alle gemeenten knetterhard hun best doen voor burgers. En per gemeente verschilt het ook erg. Dus het is altijd oppassen met generaliseren. Het tekort - hoe klein het ook lijkt - leidt op veel plekken tot problemen. I<span style="font-family: inherit;">k vind dat gemeenten dus zeker extra geld moeten krijgen. </span><span style="font-family: inherit;">Maar wellicht valt er voor gemeenten ook nog wat te leren van wat bibliotheken hebben meegemaakt. Robuust en toekomstbestendig. Kom er eens om bij bibliotheken. Het blijken plotseling ook thema's bij gemeenten.</span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: inherit;"><br /></span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: inherit;">Het gaat dus om € 1 miljard op een gemeentefonds van € 38 miljard. </span><span style="font-family: inherit;">In dit vlakke Nederland noemen we elke heuvel een berg. En een gat in het gemeentefonds heet al snel een ravijn. En informateur Plasterk mag dus iets oplossen wat destijds minister Plasterk invoerde. </span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: inherit;"><br /></span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: inherit;">U bent weer bij. Het is me g</span><span style="font-family: inherit;">elukt u een heel artikel over gemeentefinanciën te laten lezen. Mijn dag is weer goed.</span></div></span></div>
</div>Mark Deckershttp://www.blogger.com/profile/15571742595606140604noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-7146796042680859512.post-72722863042585639872024-01-28T10:07:00.003+01:002024-01-28T20:02:34.969+01:00Over waarom de bibliothecaresse van Langedijk in de De Tweede Kamer genoemd werd...<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEisITqABurwzk75vgrGRk8yzhEPWbl_EXbSJCIZdM5Va6j4whXUl0n5o34Pb8HcqEsFYTaf22eELLzTZVe-tLpPNMhFQs1uMQwoCuEOGhVREqAI8nG8jTED3QYAhyQ_I2mhf0IlZ37m35tlHF-gAn0r8RqPfUriVCmJOgjWAw7AFSURvPNFY5tGQuxLo3A/s1280/langedijk%20en%20during.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="720" data-original-width="1280" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEisITqABurwzk75vgrGRk8yzhEPWbl_EXbSJCIZdM5Va6j4whXUl0n5o34Pb8HcqEsFYTaf22eELLzTZVe-tLpPNMhFQs1uMQwoCuEOGhVREqAI8nG8jTED3QYAhyQ_I2mhf0IlZ37m35tlHF-gAn0r8RqPfUriVCmJOgjWAw7AFSURvPNFY5tGQuxLo3A/s16000/langedijk%20en%20during.png" width="90%" /></a></div><p>Nou mensen, ik pak de draad van het leven weer op. Hoe raar dat soms ook is. En vandaag gaat het over de bibliothecaresse van Langedijk. En hoe die in de Tweede Kamer terecht kwam. Eén van de zaken die ik de afgelopen weken miste, was het Kamerdebat dat plaatsvond op 16 en 18 januari over de begroting van het ministerie van OCW voor 2024. Een behandeling die laat is, het jaar is immers al begonnen. Maar door de Tweede Kamerverkiezingen in november loopt de begrotingsbehandeling anders dan andere jaren. Normaal gesproken wordt Cultuur ook apart besproken en nu werden Onderwijs, Cultuur en Wetenschap in één keer behandeld. En dus een hele hoop onderwerpen in één of eigenlijk twee vergaderingen. Wie de<a href="https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/wetsvoorstellen/detail?cfg=wetsvoorsteldetails&qry=wetsvoorstel%3A36410VIII"> lijst met documenten ziet waar Kamerleden zich door heen moeten werken</a> voor dit overleg krijgt acuut medelijden.</p><p>Waarom was dit overleg interessant? Nou, omdat de <a href="https://www.rijksoverheid.nl/ministeries/ministerie-van-onderwijs-cultuur-en-wetenschap/documenten/kamerstukken/2023/11/24/stand-van-zaken-versterken-van-het-stelsel-van-openbare-bibliotheken">beleidsbrief Bibliotheken</a> hier behandeld zou worden die eind november vorig jaar uit kwam, net na de verkiezingen. Nog van de hand van Uslu. We zijn inmiddels twee demissionaire staatssecretarissen verder. Wie nog eens wil lezen waar dat over ging,<a href="https://www.markdeckers.net/2023/11/uslu-en-bibliotheekwerk-demissionair.html"> kan hier de samenvatting vinden</a>. De <a href="https://www.debibliotheken.nl/nieuws/groenlinks-d66-en-sp-honoreer-alle-spuk-aanvragen-voor-bibliotheken/">VOB gaf al een hele adequate samenvatting</a> van het debat waar ik straks nog wel op terugkom. </p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhpWBIoFXo0ahRamcL4w8prg4yFGFD6Vgx6j3KQ3bRcluQgRAkqjUhH64DyCOyl5qec6FXxhTqZF5QKsLUfAmyApjR4RDmP2ThXIfm1BisgsQ6lm-1vjduRVWaCqPuBgeDXXp5V2I3bweaHxBkeR0F4i7twKECwd80Z5VI2cT01GgVpalYsUKvhEwAI3nI/s389/SP_Beckerman,-S.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="359" data-original-width="389" height="184" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhpWBIoFXo0ahRamcL4w8prg4yFGFD6Vgx6j3KQ3bRcluQgRAkqjUhH64DyCOyl5qec6FXxhTqZF5QKsLUfAmyApjR4RDmP2ThXIfm1BisgsQ6lm-1vjduRVWaCqPuBgeDXXp5V2I3bweaHxBkeR0F4i7twKECwd80Z5VI2cT01GgVpalYsUKvhEwAI3nI/w200-h184/SP_Beckerman,-S.jpg" width="200" /></a></div><br />Het mooiste van het Kamerdebat vond ik namelijk een klein verhaal van Sandra Beckerman aan van de SP. Zij zei in het debat het volgende over de waarde van de bibliotheek:<p></p><p><i></i></p><blockquote><i>'Ik wil beginnen met het boek De laatste lente van de dinosauriërs. Ik vind het echt een fantastisch boek. Het is heel populair. Het is geschreven door Melanie During. Zij ontdekte dat de dinosauriërs uitstierven in de lente. Ik wil het eigenlijk niet over dit boek hebben, maar over iets wat mij opviel aan het levensverhaal van Melanie. Zij kende als kind en puber veel tegenslagen. Er was een mooi moment in het verhaal dat zij vertelde. Zij woonde in een dorpje, Langedijk. Daar werd een nieuw fietspad aangelegd, waar van die schelpjes op werden gestort. Zij stopte een aantal van die schelpjes in haar zak. Daar zaten ook fossiele schelpjes tussen, maar dat wist zij op dat moment nog niet. </i></blockquote><blockquote><i>Op een gegeven moment kwam ze bij de bibliotheek om een paar boeken te lenen. Ze probeerde uit haar jaszak haar bibliotheekpasje te halen. Op dat moment vielen de schelpjes die zij op dat fietspad had verzameld, uit haar zak. De mevrouw van de bibliotheek zag dat gebeuren en zei: wij hebben hier ook boeken over, natuurwetenschappelijke boeken. Ze wijst de jonge Melanie op dit soort boeken. Op dat moment is er een fascinatie geboren en daar wil ik het over hebben, want dat is het moment waarop de mevrouw van de bibliotheek haar op een spoor zet dat misschien wel de rest van haar leven bepaalt. </i></blockquote><blockquote><i>Dat is eigenlijk ook wat goed onderwijs is of zou moeten zijn: iets zien in kinderen wat ze zelf nog niet hebben kunnen zien. Werd het daarna makkelijk voor Melanie? Nou, absoluut niet. Melanie is de eerste in haar familie met überhaupt een diploma van de middelbare school. Ze stapelde vmbo, havo en vwo, kwam leraren tegen die tegen haar zeiden: jij kunt dit niet. Het is bewonderenswaardig hoe ze doorzette en uitgroeide tot, zoals ze nu genoemd wordt, de rockster van de paleontologie.'</i></blockquote><p></p><p>Nadat Beckerman veel heeft gezegd hoe belangrijk onderwijs is, komt ze nog een keer terug op de bibliotheek.</p><p><i></i></p><blockquote><i>'Helemaal tot slot wil ik teruggaan naar het begin. Melanie During laat in de bibliotheek schelpjes uit haar jaszak vallen en de bibliothecaresse wijst haar de natuurwetenschappelijke boekjes die later mede de basis vormen voor een toekomst als paleontoloog. De bibliotheek was cruciaal. In veel wijken, kernen en dorpen zijn de afgelopen jaren bibliotheken verdwenen. Nu liggen er terecht plannen van het kabinet om nieuwe vestigingen te openen en bestaande bibliotheken te verbeteren. Alleen zijn er meer plannen dan er geld is. Het zou zonde zijn als we de volgende Melanie During hierdoor mislopen. Investeer in bibliotheken en lezen voor iedereen.'</i></blockquote><p></p><div><b>En dan nog wat bijzaken....</b></div><div>Tja, wat moet je na deze tekst nog zeggen? Volgens mij zegt dit alles. En ik ben wel benieuwd wie die bibliothecaresse is geweest. Als ik de biografie van During nakijk moet dat een bibliothecaresse zijn geweest die begin jaren '90 van de vorige eeuw in Langedijk werkte. Dat kunnen er niet al te veel zijn geweest. Zoeken jullie even mee?</div><div><br /></div><div>En ja, dan komen er nog wat bijzaken aan de orde in het debat. Inderdaad, er was teveel geld aangevraagd bij de SPUK-regeling en de staatssecretaris zegde toe te gaan zoeken naar extra geld. Ik heb daar wel goede hoop op. Het gaat niet om een groot bedrag, het is niet complex maar wel aaibaar en er is veel draagvlak.... Wie kan er nou tegen bibliotheken zijn? En daarmee citeer ik Klaas Gravesteijn, de directeur van de VOB die dat ooit tegen me zei. En hij had de uitspraak weer geleend van voormalig staatssecretaris Uslu. En ze hebben gelijk. </div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgl3WVbhEpETJBtSZhAWWwrKw9ggicTb4ZPb3anGysU-gqXctfns3dhVsbu3jbiVUmLFxjA9owSd-7AZiPTNmr0-yRKhrgZ9xf840BISEa_52KEA9qinqzlAvNgLvZTlB5LIWcvdx0BSHz4HDX8kU6_4NqW88AW7PCI6Tybfmz1rHMXPJRCprbUVAuTM2Q/s531/Screen%20Shot%2001-26-24%20at%2002.14%20PM.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="505" data-original-width="531" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgl3WVbhEpETJBtSZhAWWwrKw9ggicTb4ZPb3anGysU-gqXctfns3dhVsbu3jbiVUmLFxjA9owSd-7AZiPTNmr0-yRKhrgZ9xf840BISEa_52KEA9qinqzlAvNgLvZTlB5LIWcvdx0BSHz4HDX8kU6_4NqW88AW7PCI6Tybfmz1rHMXPJRCprbUVAuTM2Q/s16000/Screen%20Shot%2001-26-24%20at%2002.14%20PM.PNG" width="60%" /></a></div><div><br /></div><div>Verder bracht Paternotte van D66 nog een motie in om het proces van de wetswijziging te versnellen. De staatssecretaris meldde dat ze dat wel wilde maar dat het niet kan. Westerveld van GroenLinks-PvdA diende een motie in voor een gratis bibliotheeklidmaatschap, te beginnen met de laagste inkomensgroepen. </div><div><br /></div><div>Beide moties haalden het niet omdat de formerende partijen tegen stemden. Sommige mensen fluisteren dat de formerende partijen, zelf het punt willen scoren van wetswijziging en de zorgplicht en daarom tegen stemden. Het zou kunnen, ik weet het niet. Zo diep zit ik niet in de politieke krochten. Maar wie de moties beziet zou ook partijpolitieke overwegingen kunnen bedenken om tegen te stemmen. </div><div><br /></div><div>De belangrijkste antwoorden in het debat kwamen niet van de staatssecretaris van Cultuur Gräper maar van minister Paul van onderwijs. Er vond namelijk een vrij uitgebreid debat plaats tussen minister Paul en het CDA en de SGP over ouderbetrokkenheid. De minister positioneerde daar de vierhoek onderwijs-ouders-bibliotheek-gemeente als een spil rond lees- en taalvaardigheid. Aanvullend vroeg - opnieuw - Westerveld van GroenLinks-PvdA vroeg expliciet om de Bibliotheek <i>op school</i> een wettelijke verankering te geven als scholen in 2026 structureel geld krijgen.</div><div><br /></div><div>De minister antwoordde hierop dat zij in het voorjaar hierop terugkomt en met een wetsvoorstel om tot financiering van deze lijn te komen. Dan zal er ook een beleidsreactie komen op het KWINK-onderzoek naar de borging van de Bibliotheek op school. Dit alles doet dus nog steeds vermoeden dat er vanaf 2026 structurele financiering zou kunnen komen. Naast de zorgplicht en extra lokale middelen voor bibliotheekwerk, lijkt er dus ook structurele financiering te komen voor Bibliotheek <i>op school. </i>Dit is de grootste winst van dit debat.</div><div> </div><div><b>Terug naar de hoofdzaak: het vuur van persoonlijke ontwikkeling faciliteren</b></div><div>Maar uiteindelijk gaat het natuurlijk om wat Beckerman in haar inleiding zei. Zij sloeg de spijker op zijn kop. We kunnen ons druk maken over SPUK-regelingen, wetsteksten en convenanten maar uiteindelijk gaat het om wat er gebeurt in die bibliotheek van Langedijk. Een bibliotheek die 31 uur per week open is, waar een collectie staat, een leestafel, waar een cursusruimte is en waar men programmeert. </div><div><br /></div><div>Maar bovenal: een bibliotheek waar die bibliothecaresse (m/v/x) rondloopt. Een bibliothecaresse die het vuur van de persoonlijke ontwikkeling faciliteert. En geloof me: er zijn heel veel plekken als Langedijk in Nederland. Een hartverwarmende gedachte.</div>Mark Deckershttp://www.blogger.com/profile/15571742595606140604noreply@blogger.com6tag:blogger.com,1999:blog-7146796042680859512.post-14827324842349117142024-01-24T17:12:00.002+01:002024-01-24T18:32:45.074+01:00Houdini-opa<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjLQ0hhuw5pO_a8aHUEcH5Z50B47uW5b2tWL9YXV1xBNPSIrPNIK25Mbb7krpOqsVfXSxWlhG8Q5B89DJtOZIgTWlj8wgbqxUyXXf8tXVqN_pZJimZ79y-_ajth2UdHUpnS33H5LqUhfukqZ6fHM9zNKFdwPTTiffolgx0kpi6O9k9KLKGEX60uWWMmq_8/s2048/arie%20omhoog.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1879" data-original-width="2048" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjLQ0hhuw5pO_a8aHUEcH5Z50B47uW5b2tWL9YXV1xBNPSIrPNIK25Mbb7krpOqsVfXSxWlhG8Q5B89DJtOZIgTWlj8wgbqxUyXXf8tXVqN_pZJimZ79y-_ajth2UdHUpnS33H5LqUhfukqZ6fHM9zNKFdwPTTiffolgx0kpi6O9k9KLKGEX60uWWMmq_8/s16000/arie%20omhoog.jpg" width="70%" /></a></div><p>Geen bibliotheeknieuws, geen grote maatschappelijke thema's en geen staatjes met statistieken of lijstjes. Mijn wereld was even heel klein. Wij hielden onze adem in, terwijl mijn vader juist zijn laatste adem uitblies. Een leven kwam tot stilstand. Een stilstand die we al van ver zagen aankomen Mijn vader was namelijk een medisch wonder. Hij overleefde tal van ziektes en wist vele malen te ontsnappen aan de dood. Een jaar geleden schreef ik <a href="https://www.markdeckers.net/2023/02/ik-raak-je-langzaam-kwijt.html">al een gedicht over hem </a>hoe we hem stap voor stap kwijt raakten. Mijn vader gaf zijn lichaam aan de wetenschap wat betekent dat zijn lichaam in de uren na zijn overlijden al werd overgedragen aan een universitair centrum. Gisteren hielden we een officieel afscheid en een herdenking. Mijn oudste en volwassen dochter, Mirjam, las daar onderstaande gedicht voor dat ze maakte voor haar opa. </p><p>Dat gedicht deel ik hier graag nog eens. Omdat poëzie zoveel kan doen. Stap ik daarna weer uit mijn kleine bubbel en doe ik weer mee met de grote wereld.</p><p> </p><div><div style="text-align: center;"><b>HOUDINI-OPA</b></div><div style="text-align: center;"><i>Mirjam Deckers</i></div></div><div><div style="text-align: center;"><br /></div><div style="text-align: center;">Vroeger ging dansen mij al zo goed af</div><div style="text-align: center;">Muziek en swing en meezingen</div><div style="text-align: center;">En de glitters en de disco en de vrouw in gedempt licht</div><div style="text-align: center;">En ik weet nog dat ik zag </div><div style="text-align: center;">En dacht: dit is mijn kans, dit wordt mijn truc</div><div style="text-align: center;"><br /></div><div style="text-align: center;">Ik danste vele jaren, met haar en ook alleen, maar</div><div style="text-align: center;">Het liep wat anders dan gepland </div><div style="text-align: center;">Mijn glans werd een matglans </div><div style="text-align: center;">Mijn dans een danse macabre </div><div style="text-align: center;">Kat en muis tussen leven en dood</div><div style="text-align: center;"><br /></div><div style="text-align: center;">Ik ben Houdini-opa en mijn truc?</div><div style="text-align: center;">Steeds maar weer de dans ontspringen</div><div style="text-align: center;">Ik heb al zoveel publiek verbaasd doen staan </div><div style="text-align: center;">Ze hielden hun adem in, ze klapten opgelucht, en ik boog </div><div style="text-align: center;">Voor mijn hooggeëerd publiek</div><div style="text-align: center;"><br /></div><div style="text-align: center;">Maar mijn buigen is steeds meer een krimpen </div><div style="text-align: center;">Mijn sprong één in het nauw</div><div style="text-align: center;">Wegens succes herhaald, dan toch</div><div style="text-align: center;">Nog eens, maar ook succes is eindig</div><div style="text-align: center;"><br /></div><div style="text-align: center;">Dus ik wacht tot de glitter en de glans verdwijnt </div><div style="text-align: center;">Tot de posters zijn verwijderd, mijn laatste aanplakbiljet </div><div style="text-align: center;">Ik op de set doe nu mijn laatste truc</div><div style="text-align: center;">Nog één keer in het circus, nog één keer in de schmink maar</div><div style="text-align: center;">Ik spring niet meer want </div><div style="text-align: center;">Het is tijd</div><div style="text-align: center;"><br /></div><div style="text-align: center;">Ik buig een laatste keer </div><div style="text-align: center;">En hoop dat jullie nog éénmaal zullen klappen</div><div style="text-align: center;">Voor mijn laatste truc </div><div style="text-align: center;">Eenmalig </div><div style="text-align: center;">De Grote Verdwijntruc</div><div style="text-align: center;">Voor mijn hooggeëerd publiek</div></div>Mark Deckershttp://www.blogger.com/profile/15571742595606140604noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7146796042680859512.post-41509144128497117612024-01-07T09:57:00.000+01:002024-01-07T09:57:18.659+01:00De geschiedenis reikt tot ver in onze eigen tijd...<p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhTzKcVHLRZK2QXWvXxFBHjUT4fjXrJXVkCmWUgLxTlcwJM3LVEAGBNYxTY471RZhydUyDJElVnBRRC90GodgrDJtQSGfNMlFfJ_D8vv21m1xo5hYXzNhtBZcsQnhY_uqfsY8fHM0Hjii8rkwtiy8fmQz2L1UX8TqSCkfuRH6fJiff7kVENpNwVdnChl8w/s1280/bossenbroek%20haage%20van%20gool.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="720" data-original-width="1280" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhTzKcVHLRZK2QXWvXxFBHjUT4fjXrJXVkCmWUgLxTlcwJM3LVEAGBNYxTY471RZhydUyDJElVnBRRC90GodgrDJtQSGfNMlFfJ_D8vv21m1xo5hYXzNhtBZcsQnhY_uqfsY8fHM0Hjii8rkwtiy8fmQz2L1UX8TqSCkfuRH6fJiff7kVENpNwVdnChl8w/s16000/bossenbroek%20haage%20van%20gool.png" width="90%" /></a></div><p></p><p>De beste wensen voor 2024! Zelf heb ik twee weken achter de rug waarin mijn werk stil viel, ik wel wat zorg om naaste familie hield maar toch ook de tijd had om veel te lezen. En u kent inmiddels mijn motto: een bibliothecaris die niet af en toe een boek aanprijst is geen knip voor de neus waard. En omdat u natuurlijk allemaal als goed voornemen hebt om meer te gaan lezen, doe ik u hierbij drie tips. En zoals u van me gewend bent: ik houd van geschiedenis. En de afgelopen weken las ik een aantal boeken die zich ophouden in de periode tussen 1860 en 1945. Ik bespreek ze in chronologische volgorde. </p><p><b>De Zanzibardriehoek : een slavernijgeschiedenis 1860-1900</b></p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjQggRZIfCvBT3GqUxROeRGDSbqvUpXvCFrcku8WS3DSceYULFCK0oed7zbVcJqyjw6TGmymgssp0j4D5WHLRxY3HUVPzKVM6dipJkFTCAe1Dl2VigQlJUCUosVGCgsEjCYLN66UcwD-eK7iU_-W_A7bRNLSny8Dhv-B44sDVD1fJUU2CGwF4Wg5hGpA5E/s1200/zanzibardriehoek.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="1200" data-original-width="757" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjQggRZIfCvBT3GqUxROeRGDSbqvUpXvCFrcku8WS3DSceYULFCK0oed7zbVcJqyjw6TGmymgssp0j4D5WHLRxY3HUVPzKVM6dipJkFTCAe1Dl2VigQlJUCUosVGCgsEjCYLN66UcwD-eK7iU_-W_A7bRNLSny8Dhv-B44sDVD1fJUU2CGwF4Wg5hGpA5E/s320/zanzibardriehoek.jpg" width="202" /></a></div>Het boek de Zanzibardriekhoek van Martin Bossenbroek behoeft eigenlijk al geen aanbeveling meer. Het stond al een tijdje op mijn lijstje en won ondertussen de<a href="https://nos.nl/artikel/2495850-libris-geschiedenis-prijs-voor-boek-over-slavernijgeschiedenis-zanzibar"> Libris Geschiedenisprijs 2023</a>. Van Bossenbroek had ik eerder al 'De boerenoorlog' en 'De wraak van Diponegoro' gelezen dus ik wist wel ongeveer wat ik kon verwachten. <p></p><p>In de Zanzibardriehoek vertelt Bossenbroek over hoe de slavenhandel in Zanzibar en aansluitend in heel Oost-Afrika tot een einde komt. Zanzibar was lang de draaischijf waarover deze slavenhandel liep. Sinds de 7e eeuw zijn zo'n 14,5 miljoen Afrikanen totslaafgemaakten naar het Midden-Oosten en India verscheept. </p><p>Bossenbroek beschrijft de geschiedenis aan de hand van het leven van Jonh Kirk, een Britse diplomaat die zich eigenlijk zijn hele leven inzet voor de diplomatieke betrekkingen op Zanzibar. Kirk is iemand die zich actief en behendig inzet voor de afschaffing van de slavernij en daarmee de sympathie wint van de lezer. Maar Bossenbroek laat ook zien welke compromissen er in de diplomatie moeten worden gesloten met minder vlekkeloze figuren die toch macht bezitten zoals sultans of grote slavenhandelaren. </p><p>Ook Livingstone en Stanley, de ontdekkingsreiziger en de journalist, komen uitgebreid aan bod. Wie de Zanzibardriehoek heeft gelezen, ziet welke dubbele moraal er vaak schuil ging achter de afschaffing van de slavernij. Want die werd inderdaad afgeschaft maar er kwam een onvervalst kolonialisme voor terug waarbij Westerse landen elkaar proberen af te troeven bij het verwerven van ordinaire wingewesten. Dat koning Leopold van België de Kongo als persoonlijk bezit verwerft is daar wel het grootste voorbeeld van. </p><p>Bossenbroek vertelt vanuit de kleine levens als die van Kirk de grote geschiedenis en dat doet hij meesterlijk. Bossenbroek wordt overigens wel verweten dat hij het persoonlijk perspectief van de slachtoffers - de totslaafgemaakten - niet heeft ingevuld. Dat is inderdaad een terecht punt maar doet niets af aan de kwaliteit van zijn boek.</p><p><a href="https://www.bibliotheek.nl/catalogus.catalogus.html?q=zanzibardriehoek">Leen De Zanzibardriehoek hier (ook als luisterboek)</a></p><p><b>Ik kan u niet uitleggen wat de oorlog is</b></p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiVJukfNGzXiMByhiVDH-YbYq7P16qt3hoS1J8B7QdqLmnqvcMDsJbse1ImF33enZb6soXa298JIVsEwJIEGeKDoJXaRh36Sl_PWOWdM3Wk-7IXrymJqMdt3eiITHFpsZCEt8IkKj9dulYv3tNaunl79MbwQ9TB_fOZjbnoXcCPG7odY1qHzQPzLkgNHzM/s840/ik%20kan%20u%20niet%20uitleggen.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="840" data-original-width="549" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiVJukfNGzXiMByhiVDH-YbYq7P16qt3hoS1J8B7QdqLmnqvcMDsJbse1ImF33enZb6soXa298JIVsEwJIEGeKDoJXaRh36Sl_PWOWdM3Wk-7IXrymJqMdt3eiITHFpsZCEt8IkKj9dulYv3tNaunl79MbwQ9TB_fOZjbnoXcCPG7odY1qHzQPzLkgNHzM/s320/ik%20kan%20u%20niet%20uitleggen.jpg" width="209" /></a></div>Het tweede boek, 'Ik kan u niet uitleggen wat oorlog is' van Mies Haage handelt over de frontsoldaat César Vincent (1894-1917) in de Eerste Wereldoorlog. Het boek bevat honderden brieven van een boerenzoon uit het Zuid-Franse Crupies aan vooral zijn moeder en zus. De brieven lagen decennialang op de zolder van de boerderij waar hij ooit woonde. <p></p><p>Nadat Vincent in 1917 omkomt in de oorlog bepaalt zijn moeder dat de brieven onaangeroerd moeten blijven. Totdat in 2008 Mies Haage door een toeval de brieven op het spoor komt. Vanaf dat moment gaat zij bezig met het vertalen, conserveren en napluizen van alle feiten uit de brieven die César schreef. Mies Haage, die in 2021 overleed, heeft niet meer meegemaakt dat het boek gepubliceerd is. </p><p>De brieven van de eenvoudige boerenzoon die in 1914 wordt opgeroepen voor het leger nemen je aan de hand mee door de oorlog. Waar we eerst nog het beeld hebben dat de oorlog in enige maanden afgelopen zal zijn, kantelt dat beeld na enige tijd. Het wordt helder dat het een lange en bittere strijd zal worden. En César Vincent zal zich op een gegeven moment ook onverholen uitspreken tegen deze oorlog die zoveel levens eist. Hij vraagt zich oprecht af of iedereen dan wellicht moet sterven voordat deze oorlog eindigt. De zinloosheid van deze loopgravenoorlog druipt van de bladzijden. </p><p>Een bijzonder moment is ook als César Vincent eindelijk eens op verlof mag naar zijn moeder en zus. Maar in plaats van uitrusten en een beetje vertroeteld worden, wordt hij daar door de moeder en zijn knecht hard aan het werk gezet. César die rekende op een beetje liefde en zachtmoedigheid is heftig teleurgesteld en verlaat het huis en meld zich vervroegd weer bij het front. Je hart breekt bij het lezen van die passages. Op 26 oktober 1917 komt César, na dat verlof vol verwijten, om bij de Slag om Malmaison. Ik lees vaak 's ochtends in bed en ik moet zeggen dat ik zo onder mijn dekbed me toch voelde alsof ik naast César Vincent in de loopgraven zat. Door de veelheid aan brieven en de hoge frequentie waar hij mee schreef, heb je het gevoel dat je de ontberingen meemaakt. De meesterlijke vertaling door Mies Haage doet de rest. </p><p><a href="https://www.bibliotheek.nl/catalogus.catalogus.html?q=ik%20kan%20u%20niet%20uitleggen%20wat%20de%20oorlog%20is">Leen Ik kan u niet uitleggen wat de oorlog is hier (ook als ebook). </a></p><p><b>Denkdwang, hoe Ludwick Fleck de nazi's misleidde</b></p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhLUhJAyIyqSEeex3KAEs6pQ0LqYkjsRqtzYN6g7_7sKiqvislQOjNvT4-cCLD-CA3AhlugpWF0zSkEt7dzWiHe6P-6Cvb3a1wgw-y0rtuKXlz54HzMfrm26BTC7fAryCmW_uliiEDDPffl8UIQr27gqizEEGBalHmWTAmcudbMscVfppdvrgV_EGReJK8/s1200/denkdwang.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="1200" data-original-width="783" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhLUhJAyIyqSEeex3KAEs6pQ0LqYkjsRqtzYN6g7_7sKiqvislQOjNvT4-cCLD-CA3AhlugpWF0zSkEt7dzWiHe6P-6Cvb3a1wgw-y0rtuKXlz54HzMfrm26BTC7fAryCmW_uliiEDDPffl8UIQr27gqizEEGBalHmWTAmcudbMscVfppdvrgV_EGReJK8/w210-h320/denkdwang.jpg" width="210" /></a></div>Het laatste boek gaat over de Tweede Wereldoorlog is van de hand van hoogleraar Pim van Gool en gaat over een bijzondere en bizarre sabotageactie die in kamp Buchenwald plaatsvond. Daar was een speciale barak ingericht, Block 50, waar een vaccin tegen vlektyfus moest worden ontwikkeld. Vlektyfus was een ziekte die onder soldaten, maar ook onder kampbewoners, veel doden eiste. <p></p><p>In Block 50 waren verschillende kampbewoners samengebracht waarvan men dacht dat die gezamenlijk wel een vaccin zouden kunnen maken. Het was een wonderlijke mix van mensen. Van een biologiestudent tot een sportleraar. Het onderzoek staat onder leiding van de ijdele nazi-kamparts Erwin Ding. Met moderne apparatuur begint de groep ijverig maar volledig onkundig aan de ontwikkeling van dit vaccin. Op een gegeven moment, begin 1944, denkt men het vaccin gevonden te hebben. Maar het blijkt een collectief wensdenken te zijn. </p><p>Juist op dat moment komt Ludwick Fleck, een Joodse wetenschapper, het kamp binnen. Hij is overgekomen uit kamp Auschwitz om het team te versterken. Hij heeft direct door dat de ontdekking van het vaccin gebaseerd is op fouten en hij staat op het punt om dit de kampleiding te vertellen. Een aantal collega's maakt hem op dat moment duidelijk dat de leven van de circa 60 mensen in Block 50 op het spel staat als dat uit komt. Dat overtuigt Fleck en hij besluit het samen met enkelen voor zich te houden. En zo wordt in Buchenwald een grote hoeveelheid nep-vaccin gemaakt waar vele honderdduizenden Duitse soldaten mee ingespoten zullen worden. Fleck weet overigens wel hoe hij een echt vaccin moet maken. En telkens als gevraagd wordt om een controle-vaccin, stuurt hij het goede vaccin op. Op deze wijze blijft de misleiding onontdekt. </p><p>Van Gool speurt naar de medewerkers uit Block 50 en komt terecht bij een aantal Nederlanders uit een wat amateuristische verzetsgroep uit de Vredeskerk in Amsterdam. Zo krijgt het boek een mooi Nederlands randje. </p><p>Fleck schreef voor de oorlog al over collectieve denkdwang bij wetenschappelijke ontdekkingen. Collectieve denkdwang is dat we zo graag iets willen ontdekken dat we op een gegeven gaan zien wat we willen ontdekken. Ook al is het niet zo. Fleck komt in Buchenwald dus in de praktijk terecht van iets wat hij voor de oorlog al had beschreven. Van Gool weet zo een historische geschiedenis te combineren met een toegankelijk stukje wetenschapsfilosofie. </p><p><a href="https://www.bibliotheek.nl/catalogus.catalogus.html?q=denkdwang">Leen Denkdwang hier. </a></p><p>Zo begon dus het jaar 2024. Met een geschiedenis die reikt tot ver in onze eigen tijd. Want zoeken ook wij naar oplossingen voor grote maatschappelijke problemen of ongeneeslijke ziekten? En zien wij dan de oplossingen die we willen zien of zien we echt wat we moeten zien? Ook dit jaar gaan we weer met elkaar op zoek en zal ik ongetwijfeld ook veel onderzoeksresultaten laten zien. </p><p>Maar voor nu, wens ik jullie een mooi literair jaar toe met heel veel.... boeken!</p>Mark Deckershttp://www.blogger.com/profile/15571742595606140604noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7146796042680859512.post-13616602738785623382023-12-21T07:29:00.002+01:002023-12-21T10:35:37.128+01:00Drachten | Smallingerland, Katwijk en De Nobelaer zijn de Best Presterende Bibliotheken van Nederland!<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEggZ58WEn1305BcMn6XFderZzFa9GhypCmHRPv_xpkTJUXsn4yn_E3s8MVkhIqU6h9ubSir14ivc7psz-I-7m164LdP_OpgJOuEsl11ju4Lx5GQhAiP-nyIkXhWcHMWu4kQDdt6FgDw4A1eWWHPAMGAg08oj6j0PJUhVoC01SYazdwRjLOA0E4HzA77lus/s967/top%2020%20best%20presterende%20bibliotheken%20met%20logo.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="967" data-original-width="648" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEggZ58WEn1305BcMn6XFderZzFa9GhypCmHRPv_xpkTJUXsn4yn_E3s8MVkhIqU6h9ubSir14ivc7psz-I-7m164LdP_OpgJOuEsl11ju4Lx5GQhAiP-nyIkXhWcHMWu4kQDdt6FgDw4A1eWWHPAMGAg08oj6j0PJUhVoC01SYazdwRjLOA0E4HzA77lus/s16000/top%2020%20best%20presterende%20bibliotheken%20met%20logo.png" width="90%" /></a></div><p>En daar is ie! Vijf lijstjes lang hebt u er op moeten wachten. Van leden naar uitleningen en van samenwerking met scholen naar activiteiten en bezoekers. Telkens een top-15. En nu combineren we alle uitslagen tot een top-20 van Best Presterende Bibliotheken. </p><p><b>De Deckers-index van Best Presterende Bibliotheken 2023</b></p><p>En hoe werkt dat dan met deze index? Nou, dat gaat als volgt. Van elk van deze kengetallen heb ik een lijst van alle bibliotheken. In totaal staan er 137 bibliotheekstichtingen op deze lijst, want zoveel zijn er in Nederland. Degene die op één van bovenstaande lijsten bovenaan staat, krijgt 137 punten, de nummer twee krijgt 136 punten en zo verder. Tel vervolgens alle punten bij elkaar op et voilà en met enige ijdelheid: de Deckers-index van Best Presterende Bibliotheken. Wie precies gemiddeld scoort moet precies in het midden met de puntentelling uitkomen. Het landelijk gemiddelde is dus 5 x 68,5 punten, dus 342,5 punten. </p><p>In 2020, het jaar waarin ik de laatste index publiceerde, werkte ik nog met vier factoren. De samenwerking met scholen is er op verzoek van de bibliotheken zelf bij gekomen. En bij activiteiten konden we overstappen naar deelnemers aan de activiteiten in plaats van alleen het aantal activiteiten. De index is daarmee fijnmaziger geworden en sluit daarmee ondanks alle beperkingen toch goed aan bij de breedte van het bibliotheekwerk. </p><p>Maar genoeg gekletst... Op naar de top-3 van deze lijst.</p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhFo3I2dwmerNFoc414kWK4zJRvMPhyYP5QLscrQwBcg3XKFM32IaQlUqVWzIVEn8HL6FJqSmL5-9qzHeOmShqqv1RmXRjPqzPNGOb-0YiHNEF8MYFyiJQVJnDkwM0xTbFz350pT3Wq70JYn7LF3AD2tykXA6xKFjXYcLY3-4valJ0SjFjntRHvzLbPDRE/s2658/Uitreiking%20prijs%20Best%20presterende%20bibliotheek%20van%20Ned%2023%20Rien%20Vrijenhoek%20Bibliotheek%20Drachten%20en%20Mark%20Deckers%20Rijnbrink%20v2.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1557" data-original-width="2658" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhFo3I2dwmerNFoc414kWK4zJRvMPhyYP5QLscrQwBcg3XKFM32IaQlUqVWzIVEn8HL6FJqSmL5-9qzHeOmShqqv1RmXRjPqzPNGOb-0YiHNEF8MYFyiJQVJnDkwM0xTbFz350pT3Wq70JYn7LF3AD2tykXA6xKFjXYcLY3-4valJ0SjFjntRHvzLbPDRE/s16000/Uitreiking%20prijs%20Best%20presterende%20bibliotheek%20van%20Ned%2023%20Rien%20Vrijenhoek%20Bibliotheek%20Drachten%20en%20Mark%20Deckers%20Rijnbrink%20v2.jpg" width="90%" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="font-size: x-small;"><i>Rien Vrijenhoek, directeur-bestuurder a.i. van Bibliotheek Drachten|Smallingerland neemt de oorkonde in ontvangst uit handen van Mark Deckers tijdens de Kerstbijeenkomst van de bibliotheek</i></span></div><p><b>Bibliotheek Drachten | Smallingerland is Nederlands Kampioen Allround Bibliotheekwerk</b></p><p>Jawel, de bibliotheek Drachten | Smallingerland staat op één! Wie door de lijst heen kijkt, ziet dat het een knappe prestatie is om op alle fronten goed te scoren. Door de wijzigingen in meting en het feit dat er drie jaar tussen zit door corona betekent dat er veel verschuivingen mogelijk waren. Maar Drachten | Smallingerland kwam in de laatste index ook al voor. En wel op nummer tien. En nu dus door naar nummer één. De afstand met de nummer twee bedraagt 20 punten. De notering op nummer één is dus geen toeval maar zeer terecht.</p><p>De bibliotheek Drachten | Smallingerland is een bibliotheek die op elk vlak goed presteert. Bij elk van de kengetallen zit men in de top-35 van bibliotheken. Toch kwam Drachten | Smallingerland maar in één top-15 voor: die van activiteiten. Die brede score maak Drachten | Smallingerland met recht een allround kampioen. Ook in de vorige indexen scoorde Drachten | Smallingerland telkens goed. Het is dus ook een organisatie die de hoge kwaliteit over langere tijd weet vast te houden. </p><p>Mijn oprechte felicitaties voor deze mooie bibliotheek. </p><p><b>Katwijk op de tweede plaats</b></p><p>Katwijk, een plaats die beroemd als kustplaats en als thuishaven van maar liefst drie topvoetbalclubs in het amateurvoetbal: VV Katwijk, Quick Boys en Rijnsburgse Boys. De bibliotheek Katwijk moet eigenlijk aan dit rijtje van Katwijkse kroonjuwelen worden toegevoegd. Want onder de bezielende leiding van directeur Jan Klerk en zijn enthousiaste team wordt er al jaren gebouwd aan puik bibliotheekwerk. Zo was Katwijk één van de pilotbibliotheken voor de Informatiepunten Digitale Overheid en op dit punt nog steeds een voorbeeld voor velen. </p><p>Ondertussen worden in Katwijk stappen gezet om de bibliotheek nog verder te versterken. Dit zowel qua organisatie als qua gebouw. Het feit dat de bibliotheek Katwijk zo goed presteert mag de gemeentelijke politiek uitdagen goede vervolgstappen te zetten. Want dat deze bibliotheek in staat tot grote dingen toont deze index wel aan.</p><p><b>De Nobelaer als derde</b></p><p>De Nobelaer uit Etten-Leur is een cultuurhuis waar de bibliotheek een onderdeel van uitmaakt. Naast de bibliotheek biedt deze culturele hotspot een theater en poppodium, cursussen op het gebied van muziek, dans, theater, beeldende kunst en fotografie, een speelotheek en verschillende sociaal culturele activiteiten. Binnen deze brede organisatie slaagt men er goed in om het bibliotheekwerk te laten floreren. De snelle opkomst in deze top-20 doet vermoeden dat er wellicht een nog hogere notering mogelijk is. Zeker op het aantal uitleningen per lid is nog veel verbetering mogelijk. Een nummer één positie lijkt dus binnen bereik. </p><p><b>Eervolle vermeldingen</b></p><p>Een aantal eervolle vermeldingen zijn wel op zijn plek. Zoals die voor ZINiN Nijverdal, Flevomeer en Hengelo die in elke top-20 ondertussen ongeveer op deze plek stonden. Bibliotheken die keer op keer en op alle fronten - ook als we een nieuw telling toevoegen - hoog blijven scoren. Chapeau!</p><p>En eigenlijk geldt dat voor alle bibliotheken die zich wisten te handhaven: Westland, Eemland, Rozet, Nijkerk, Zoetermeer, Borne, Groningen, Salland en Deventer. Een beetje schuldig naar Rozet, en Nijkerk - beide in de top-3 van de vorige keer - voel ik me wel. De nieuwe toevoeging was niet in jullie voordeel.</p><p>Ook felicitaties aan de nieuwe binnenkomers: Venlo, Hoogeveen, Veluwezoom, Oost-Achterhoek en Huis73. Houd de positie vast!</p><p><b>Bibliotheekwerk in Oost-Nederland</b></p><p>Er is nog een hele hoop meer over te vertellen. Maar ik ga het laten. We gaan feestelijk naar de Kerst. En als getogen Tukker en bestuurssecretaris van Rijnbrink, de club voor bibliotheekwerk in Gelderland en Overijssel, tel ik toch snel even de bibliotheken in Oost-Nederland in deze lijst. Het zijn er dit keer weer negen. De vorige keer tien. Weer een prachtig aantal. </p><p><b>Dank!</b></p><p>Een laatste woord van dank aan het team van de Koninklijke Bibliotheek met Mirjam Klaren en Annemiek van de Burgt. Zij zorgen er - samen met anderen - voor dat elk jaar die bibliotheekcijfers weer netjes op een rijtje komen. Zonder die openbare gegevens zou ik niets kunnen. En bij vragen staan ze altijd klaar om me verder te helpen. En uiteraard dank aan al die bibliotheken die die gegevens aanleveren. Het is veel werk maar het helpt onze sector echt verder. </p><p>Maar genoeg gekletst. Het is mooi geweest. Er is hard gewerkt, of u nu in de top-20 zat of niet. Elke dag zetten we ons met die 137 bibliotheekstichtingen - een kleine 7.000 medewerkers en zo'n 25.000 vrijwilligers - in om elke inwoner van elk dorp en elke stad in elke provincie creatiever, slimmer en vaardiger te laten worden. Geef elkaar een schouderklop. Het is mooi werk mensen!</p><p>Dank voor het volgen en lezen! Fijne dagen voor nu en tot volgend jaar! </p><p style="background-color: white; color: #333333; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span style="font-size: xx-small;"><i>Toelicihting</i></span></p><p style="background-color: white; color: #333333; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span style="font-size: xx-small;"><i>De index van de Best Presterende Bibliotheek is een initiatief van Mark Deckers. In het dagelijks leven is hij bestuurssecretaris bij Rijnbrink en voert vanuit die functie menig onderzoek uit. Elke week schrijft hij op zijn weblog over ontwikkelingen in het bibliotheekwerk. Dit artikel bouwt voort op vijf vorige artikelen die gingen over deelgebieden van het bibliotheekwerk:</i></span></p><p style="background-color: white; color: #333333;"><i><a href="https://www.markdeckers.net/2023/12/we-gaan-weer-lijstjes-maken-bij-welke.html"><span style="font-family: inherit; font-size: xx-small;"><span style="color: #134f5c;">Deel 1 De top-15 </span>meeste leden</span></a></i></p><p style="background-color: white;"><a href="https://www.markdeckers.net/2023/12/bij-welke-bibliotheken-lenen-de-leden.html"><i><span style="color: #134f5c; font-family: inherit; font-size: xx-small;">Deel 2 De top-15 meeste uitleningen </span></i></a></p><p style="background-color: white; color: #333333;"><span style="font-family: inherit; font-size: xx-small;"><i><a href="https://www.markdeckers.net/2023/12/welke-bibliotheken-werken-het-meeste.html">Deel 3 De top-15 meeste samenwerking met scholen </a></i></span></p><p style="background-color: white; color: #333333;"><a href="https://www.markdeckers.net/2023/12/welke-bibliotheek-heeft-de-meeste.html" style="color: #134f5c; text-decoration-line: none;"><span style="font-family: inherit; font-size: xx-small;"><i>Deel 4 De top-15 meeste activiteiten</i></span></a></p><div style="background-color: white; color: #333333; text-align: left;"><i><span style="font-family: inherit; font-size: xx-small;"><a href="https://www.markdeckers.net/2023/12/welke-bibliotheek-krijgt-de-meeste.html">Deel 5: De top-15 meeste bezoekers</a></span></i></div><div style="background-color: white; color: #333333; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; text-align: left;"><i><span style="font-size: xx-small;"><br /></span></i></div><div style="background-color: white; color: #333333; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; text-align: left;"><i><span style="font-size: xx-small;">En tot slot <a href="https://www.markdeckers.net/2020/12/zinin-nijverdal-rozet-arnhem-en.html">de vorige lijst van Best Presterende Bibliotheken</a></span></i></div><div style="background-color: white; color: #333333; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; text-align: left;"><i><span style="font-size: xx-small;"><br /></span></i></div><div style="background-color: white; color: #333333; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; text-align: left;"><i><span style="font-size: xx-small;">Wie contact wil met Mark Deckers naar aanleiding van deze lijst kan contact zoeken via <a href="http://nl.linkedin.com/in/markdeckers">Linkedin</a> of contact zoeken via Rijnbrink.</span></i></div>Mark Deckershttp://www.blogger.com/profile/15571742595606140604noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-7146796042680859512.post-58138892107149445552023-12-19T11:58:00.000+01:002023-12-19T11:58:17.668+01:00Welke bibliotheek krijgt de meeste bezoekers?<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEibBiv0yom9oALdWmzSTADMU0S80spDCkR_IXKsJJuqcOt6xpCx-yPNjxy0NvyGJHcCldhTuzq0iY2qIk_cCR5lVFMnt2vqEaovOznXt13Muof2ZhYMIhd2WOMYT9BND997_51XzFuJt822mgMw9BekIs7s0XK8auR2K3-nYY8DXEVp9qdIhgM2-B7gTdk/s968/top%2015%20bezoekers.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="968" data-original-width="649" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEibBiv0yom9oALdWmzSTADMU0S80spDCkR_IXKsJJuqcOt6xpCx-yPNjxy0NvyGJHcCldhTuzq0iY2qIk_cCR5lVFMnt2vqEaovOznXt13Muof2ZhYMIhd2WOMYT9BND997_51XzFuJt822mgMw9BekIs7s0XK8auR2K3-nYY8DXEVp9qdIhgM2-B7gTdk/s16000/top%2015%20bezoekers.png" width="80%" /></a></div><p>Het laatste lijstje voor we de eindlijst gaan maken! En met een belangrijk getal: hoeveel bezoekers krijgt de bibliotheek? En dat drukken we uit in bezoeken per inwoner. Gemiddeld is dat 2,9 bezoek per inwoner. En met dat getal zijn we nog niet terug op het niveau van vóór corona, want toen lag het nog op 3,7 bibliotheekbezoek per inwoner per jaar. Maar geloof me, in het komende jaar gaan we ook dat weer halen. </p><p><b>Top-3: Groningen, Gooi en Meer en Gouda</b></p><p>De top-3 bestaat uit Groningen, Gooi en Meer en Gouda. En wie heeft opgelet heeft gezien dat het Forum van Groningen ook de vorige lijst met deelnemers aan activiteiten al aanvoerde. Is dat een teken voor de eindlijst? Voor u een vraag, voor mij ondertussen een weet. Maar dat Groningen hier bovenaan staat zal eigenlijk niemand verbazen. In de vorige lijst over 2019 - toen het Forum Groningen net geopend was - stormden ze al binnen op nummer twee. En met 10,7 bezoeken per inwoner, laten ze Gooi en Meer ver achter zich met 6,5 en Gouda met 5,8 bezoeken per inwoner. Gouda staat overigens voor de derde keer achter elkaar in deze top-3. Ook dat is een vermelding waard. Bibliotheek Gooi en Meer is overigens ondertussen opgegaan met Huizen-Laren-Blaricum in Gooi+ en we kunnen dus pas over een tijdje zien of zij ook in gecombineerde vorm weer in de top-3 komen. </p><p><b>Rozet Arnhem en bblthk Wageningen stabiel hoog</b></p><p>Voor Rozet in Arnhem, bblthk Wageningen geldt dat ze hun plek op nummer vier en vijf hebben vastgehouden. Zo'n plek vasthouden is, zoals ik al meldde bij Gouda, al best een prestatie. Complimenten dus. </p><p><b>Utrecht stormt binnen</b></p><p>Een opvallende nieuwkomer is ook Utrecht. Zoals ik bij de vorige lijst ook al zei, zien we niet zo vaak een G4-bibliotheek in deze lijst. Utrecht stormt nu de lijst met bezoekers binnen. Dit is het effect van de nieuwe bibliotheek op het Neude vermoed ik. Onlangs l<a href="https://www.bibliotheekutrecht.nl/nieuws/twee-miljoenste-bezoeker-111223.html">iet men weten ook dit jaar het bezoekersrecord daar weer te breken</a> met de twee miljoenste bezoeker. </p><p>ZINiN Nijverdal zakt een paar plekjes, de winnaar van de eindlijst de vorige keer. Ook in deze lijst komt de Nobelaer binnen. Die kwamen we ook al tegen bij de de samenwerking met de Bibliotheek <i>op school </i>en bij het aantal leden. Wat dat betekent voor hun eindnotering gaan we nog zien.</p><p>Dat de verschillen klein zijn, zien we wij positie dertien. daar staan drie bibliotheken ex aequo. Eigenlijk zou Hengelo dan zestiende zijn maar ik wil die lijst toch netjes op vijftien afsluiten dus ik mats Hengelo met een plekje. Het levert ze overigens geen extra punten op voor de eindlijst, voordat ik daar weer klachten over krijg.</p><p><b>Op naar de eindlijst!</b></p><p>Tja, en dan zitten de losse lijstjes er weer op. Wat nog rest is het optellen van alle resultaten. Ik maak dan een index met alle vijf categorieën. En wie over het geheel het beste scoort mag zich dan een jaar lang de Beste Presterende Bibliotheek van Nederland noemen. Wie dat is? Dat maken we donderdag 21 december bekend. </p>Mark Deckershttp://www.blogger.com/profile/15571742595606140604noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7146796042680859512.post-55941025350650116462023-12-17T10:02:00.001+01:002023-12-17T16:05:20.042+01:00Welke bibliotheek heeft de meeste deelnemers aan activiteiten?<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiBReCfpINuR_Hbx7fo6VWusos-qAwACU_CpJWPE0kdZRdyNxSPI5CNZHQEyHYKOsnTjiqb3ehUmpJEBZYA_iY4QjNJXfwmXtyddqf3vjxhAlETuCY80YF2A2XYqV4mBe0X-daxtcYMudpZlGP0khffMDEMmf3QM2_2QFzjQg_w4wGALnaKP_Nr-uLfkUA/s967/top%2015%20deelnemers%20activiteiten.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="967" data-original-width="648" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiBReCfpINuR_Hbx7fo6VWusos-qAwACU_CpJWPE0kdZRdyNxSPI5CNZHQEyHYKOsnTjiqb3ehUmpJEBZYA_iY4QjNJXfwmXtyddqf3vjxhAlETuCY80YF2A2XYqV4mBe0X-daxtcYMudpZlGP0khffMDEMmf3QM2_2QFzjQg_w4wGALnaKP_Nr-uLfkUA/s16000/top%2015%20deelnemers%20activiteiten.png" width="80%" /></a></div><p>En daar zijn we weer. Lijstje nummer vier van vijf voor de Best Presterende Bibliotheek. Dit keer kijken we naar het aantal deelnemers bij activiteiten. Bibliotheken zetten hier steeds meer op in: spreekuren, lezingen en workshops. In totaal werden er in 2022 - hou je vast - ruim 250.000 activiteiten georganiseerd! En het mooie is, in de huidige gegevenslevering wordt niet alleen het aantal activiteiten geteld maar ook het aantal deelnemers. En dat waren er in totaal zo'n 3,3 miljoen in totaal. </p><p><b>1 op de 5 Nederlanders gaat naar een bibliotheekactiviteit</b></p><p>In 2020 maakte ik het laatste overzicht. Toen gebruikte ik nog het aantal activiteiten. En toen klaagde ik eigenlijk een beetje dat het beter zou zijn om het aantal deelnemers te tellen. En dat is dus nu gebeurd. Dus ik ga deze top-15 ook anders opbouwen. Namelijk met het aantal deelnemers. En om het een goed kengetal te laten zijn doe ik dat in het een aantal deelnames aan activiteiten per 100 inwoners. Als ik het per inwoner doe, krijg een getal onder de één. Dat is niet zo handig. Je moet de lijst dus zo lezen: als je 100 inwoners uit deze plaats vraagt, zijn ze samen naar 19,1 bibliotheekactiviteiten gegaan. Tenminste dat is het landelijk gemiddelde. Kort gezegd: 1 op de 5 Nederlanders gaat naar een bibliotheekactiviteit. </p><p><b>Top 3: Forum Groningen, Emmen en Kunstenhuis Idea</b></p><p>De top 3 bestaat dit jaar, op basis van de nieuwe telmethode, uit Forum Groningen, Emmen en het Kunstenshuis Idea. Groningen steekt er met 86 activiteiten per 100 inwoners met kop en schouders boven uit. De nummer twee en drie komen niet verder dat 67 en 64 activiteiten per inwoner. Groningen en Idea had ik hier wel verwacht. Ik wist dat Emmen een actieve bibliotheek was maar voor mij kwamen ze toch nog wel als een verrassing op nummer twee. </p><p>Er zitten veel nieuwkomers in ten opzichte van de vorige telmethode. Er zijn er maar twee die ook in de vorige lijst met de telling van het aantal activiteiten al hoog scoorden. Dat zijn Rozet Arnhem en Drachten|Smallingerland. Dat is wel een extra compliment waard. Het toont overigens ook wel hoe grillig cijfers kunnen zijn. </p><p>Omdat ik geen vergelijkingsmateriaal heb, is het ook best moeilijk om er nu al heel veel duiding aan te geven. Ik pak er toch een paar zaken uit.</p><p>Ook in deze top-15 zien we nu de Boekenberg terugkomen. Ook het lijstje van veel leden kwamen ze al voor. Zij hebben de leeftijd voor het gratis lidmaatschap verhoogd tot 30 jaar. Hun beleid is ook om extra activiteiten te organiseren omdat lang niet iedereen zal willen lenen met dat abonnement. Ik durf niet gelijk een directe verbinding hiertussen te leggen. Daarvoor ken ik de situatie niet goed genoeg maar het zou zo maar kunnen. </p><p>Opvallend is ook de Bibliotheek Den Haag in de lijst. De G4-bibliotheken komen in de top-15's nauwelijks voor. Dat zegt niet zoveel over de kwaliteit van het bibliotheekwerk maar vooral over de problematiek in grote steden die nog meer inzet vraagt om tot hetzelfde bibliotheekgebruik te komen als in kleinere plaatsen of in plaatsen met minder problematiek. Ook voor Den Haag dus een extra compliment. </p><p><b>Bibliotheekactiviteiten en Niet-bibliotheekactiviteiten</b></p><p>Naast het tellen van alle deelnemers is er nog een verbetering die aangebracht is in de gegevenslevering. En die heeft te maken met de ontwikkeling van MultiFunctionele Accomodaties of MFO's. Ook in dit lijstje staan er een paar: Forum, Rozet, Kunstenhuis Idea en CODA bijvoorbeeld. Zij kunnen nu een splitsing aanbrengen tussen deelnemers aan bibliotheekactiviteiten en niet-bibliotheekactiviteiten. Ik heb ook nagekeken of de lijst er anders uit zou zien als we ook de niet-biblitoheekactiviteiten met zouden tellen. En in dat geval had er één andere organisatie in de top-15 gestaan. Dat is Kunstwerk!, de MFO voor Zevenaar en omgeving. Kunstwerk! is ook een museum en theater. Als de cijfers niet gesplitst waren geweest dan had Kunstwerk! op nummer één gestaan. </p><p><b>Nog één lijstje en dan een eindlijst!</b></p><p>Voor iedereen in deze top-15: gefeliciteerd met deze plek! En ik ga verder kijken. Na dit lijstje komt nog een lijstje met bezoeken per inwoner en daarna ga ik de Deckers-index opmaken met alle vijf kenmerken. En de vraag is dan: wie scoort over de hele linie het best? Ik verwacht die eindlijst aan het eind van deze week bekend te maken. Stay tuned!</p>Mark Deckershttp://www.blogger.com/profile/15571742595606140604noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7146796042680859512.post-65755892585056190552023-12-14T16:43:00.000+01:002023-12-14T16:43:48.725+01:00Welke bibliotheken werken het meeste samen met scholen?<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgYUgEV6l179Amw6xreAlSvvg91-s6XhhwbTzqfmV63ypPOeNg27q4Yuibzl4MqXlgEZqDVlkDRCVdVYStX5bwXGZQ5sF4ZiazG7x0FsKIPv2NAjfYghWWOeJj76RpZpBuZlAC3KbRdKxEfSIrsdRaigC0QzVIHBfbmyxjsZ-wXlMuzBD6M_s3UWSxW9cU/s966/percentage%20dbos.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="966" data-original-width="648" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgYUgEV6l179Amw6xreAlSvvg91-s6XhhwbTzqfmV63ypPOeNg27q4Yuibzl4MqXlgEZqDVlkDRCVdVYStX5bwXGZQ5sF4ZiazG7x0FsKIPv2NAjfYghWWOeJj76RpZpBuZlAC3KbRdKxEfSIrsdRaigC0QzVIHBfbmyxjsZ-wXlMuzBD6M_s3UWSxW9cU/s16000/percentage%20dbos.png" width="80%" /></a></div><p>En we doen nog een lijstje. Een heel nieuw lijstje zelfs! Tot nog toe gebruikte ik vier indicatoren voor de Best Presterende Bibliotheek. Dat waren bezoeken per inwoner, het aantal deelnemers bij activiteiten, percentage leden en het aantal uitleningen per lid. Toen ik dit jaar een gesprek voerde met bibliotheken die meedoen aan het traject 'Haal meer uit data', vroeg ik hen of dit nog steeds de vier beste indicatoren waren. Zij gaven mij mee dat er een indicator voor samenwerking met het onderwijs bij moet. Dat vond ik goede aanvulling. Maar welke indicator moest dat dan worden? Nou, adviseerde de groep: 'Zou je mee kunnen nemen hoeveel scholen er uit het werkgebied meedoen aan de Bibliotheek <i>op school</i> of een soortgelijk programma? Zo gezegd, zo gedaan. </p><p>Hoewel.... de samenwerking met scholen zit niet in het zelfde databestand, als alle andere indicatoren. Dat komt omdat de samenwerking met scholen na afloop van het schooljaar wordt uitgevraagd door de Koninklijke Bibliotheek en de gegevenslevering wordt opgevraagd na de afloop van het kalenderjaar. De gegevens die hierboven staan <a href="https://www.bibliotheeknetwerk.nl/file-download/download/public/5741">komen uit dit bestand, het databestand samenwerking primair onderwijs 2021-2022. </a> In dit bestand wordt aangegeven hoeveel basisscholen er in totaal zijn in het werkgebied van een bibliotheek en hoeveel van die scholen een overeenkomst hebben voor het programma Bibliotheek <i>op school</i> of een vergelijkbaar programma. </p><p>In totaal zijn 6.590 basisscholen in Nederland. Van die scholen doen er 2.586 mee aan de Bibliotheek <i>op school</i> en hebben 731 scholen een soortgelijk programma. In totaal 3.317 scholen. In totaal net iets meer dan 50%. 50,3% om precies te zijn. Maar er zijn bibliotheken die een veel groter aandeel al hebben aangesloten op deze dienstverlening. Die top-15 nemen we nu ook mee!</p><p>Ik geef toe dat is nog steeds een beperkte weergave van de hele educatieve dienstverlening waar ook Boekstart in de Kinderopvang en Bibliotheek <i>op School VO </i>ook bij hoort. Maar iedereen zal erkennen dat de meeste energie wel in het basisonderwijs wordt gestoken. Een goede graadmeter is het dus wel. Laten we hier eens mee beginnen en wellicht moeten we het uitbreiden in volgende jaren. </p><p><b>Vier bibliotheken scoren al 100%: Nuth, Eindhoven, Losser en Venlo</b></p><p>Het bijzonder aan deze top-15 is dat er vier bibliotheken op nummer één staan. Vier bibliotheken die alle scholen al voorzien van de Bibliotheek <i>op school. </i>Dat zijn Nuth, Eindhoven, Venlo en Losser. Een mooi gevarieerd gezelschap van klein en groot en stedelijk en platteland. Het kan dus overal bewijzen deze vier. </p><p>Opvallend is ook dat er maar weinig verschil zit tussen de nummer vijf tot en met vijftien. Ze zitten allemaal boven de 90%. Wie kijkt naar de omvang van de bibliotheken ziet ook wel dat het in veel gevallen maar één of twee basisscholen zijn die niet mee (willen) doen. Ik vermoed dat dat een soort categorische weigeraars zijn. Bewuste nee-kiezers dus.</p><p>Opvallend is ook dat er nauwelijks bibliotheken uit het westen van Nederland tussen zitten. Schiedam en de Zaanstreek zijn echt uitzonderingen. Zelf herken ik in het lijstje ook wel bibliotheken die volgens mij bijna vanaf het eerste uur al op pad zijn met deze dienstverlening: Eindhoven, Venlo, Hengelo, Schiedam, BiblioPlus en Bibliorura. Langdurige inzet die dus op deze lijst beloond wordt. </p><p>Het feit dat er redelijk wat bibliotheken zijn met een hoge score ten opzicht van het gemiddelde doet vermoeden dat er ook bibliotheken zijn die nog nauwelijks deze pakketten aanbieden aan scholen. Ook dat is waar. Er zijn zo'n 30 bibliotheken waar minder dan 10% van de scholen bereikt wordt met de Bibliotheek <i>op school </i>of een vergelijkbaar programma. Soms zit daar een verhaal aan vast, dus je kunt daar geen generiek oordeel over vellen. Door krappe middelen was het bijvoorbeeld niet mogelijk om dit programma op te zetten. Of men heeft een Bibliobus die ook langs scholen gaat maar men geeft die niet op als een vergelijkbaar programma.</p><p>Maar mooie resultaten van deze vijftien en ik ga dit criterium meenemen in de eindlijst!</p><p>Nog twee lijstjes te gaan: bezoekers en deelnemers aan activiteiten. En dan volgt het overzicht van de Best Presterende Bibliotheek van Nederland! </p>Mark Deckershttp://www.blogger.com/profile/15571742595606140604noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7146796042680859512.post-44436331767254034952023-12-12T12:46:00.000+01:002023-12-12T12:46:27.266+01:00Bij welke bibliotheken lenen de leden het meest? <div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEicIV_jdcW7Yg2JB798s1LYXujITL_GfdzLUHA1FDEZjIldPX2NQhJNuAKrS1uEnR4XWXPca1HsxUHuv4Dfr15cs1KGzaSfrgqfgDAFxGOIRAbj-W_f3tmC9u1VQnEtPSav-2raF9PP2MOSoAgPv8MjR1UB5PJh1EIQGyNCTV81PMoOd9RjnsGF0rp_skE/s967/top%2015%20uitleningen%20per%20lid.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="967" data-original-width="648" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEicIV_jdcW7Yg2JB798s1LYXujITL_GfdzLUHA1FDEZjIldPX2NQhJNuAKrS1uEnR4XWXPca1HsxUHuv4Dfr15cs1KGzaSfrgqfgDAFxGOIRAbj-W_f3tmC9u1VQnEtPSav-2raF9PP2MOSoAgPv8MjR1UB5PJh1EIQGyNCTV81PMoOd9RjnsGF0rp_skE/s16000/top%2015%20uitleningen%20per%20lid.png" width="70%" /></a></div><p>Na het lijstje over waar de meeste inwoners lid zijn van de bibliotheek volgt nog één lijstje die echt met de klassieke bibliotheek te maken heeft: waar wordt het meeste geleend door de leden? Na deze twee lijstjes komen er nog drie die met iets anders te maken hebben: hoeveel deelnemers bij activiteiten, hoeveel bezoekers en hoeveel scholen doen meer met Bibliotheek <i>op school</i> of een soortgelijk programma. En daarna mix ik alles nog tot één grote index: wie is de best presterende bibliotheek op al die vlakken?</p><p>Maar vandaag blijven we nog gewoon even bij lenen.</p><p><b>Een lijst van protestanten en katholieken...</b></p><p>Bovenaan de lijst prijken Kampen en Staphorst, twee gemeenten met een protenstants-christelijke signatuur. Staphorst heeft in de vorige lijstjes meerdere malen achter elkaar op nummer één gestaan maar moet die positie dus dit jaar afstaan aan Kampen. In 2019 leenden in Staphorst de leden gemiddeld nog 39 boeken per lid. In 2022 is dat dus nog maar 33 stuks. Bij Kampen is het doorgestegen van 35 naar 38. En dus wordt er stuivertje gewisseld. Op de derde plek een nieuwkomer: Z-O-U-T, de bibliotheek van Zuidoost Utrecht. In 2019 scoorden zij nog 22 uitleningen per lid maar zij zijn dus flink gestegen. Dat kan een verruiming van het abonnement zijn of er zijn veel minder leden waardoor je meer leden overhoudt die veel lenen. Het percentage van de bevolking dat lid was bij ZOUT 19,6% tegen 16,6% in 2022. Het lijkt er op dat men dus leden is kwijtgeraakt die relatief weinig leenden. </p><p>Wie het lijstje zo doorkijkt ziet meerdere bibliotheken in een gebied met protestants-christelijke signatuur die vaak als de bible-belt wordt aangeduid. Naast Kampen en Staphorst zijn ook Noord-Fryslân, Z-O-U-T, Zwartewaterland, Rijssen-Holten, de Groene Venen en Katwijk plaatsen die een meer of minder protestants-christelijk DNA kennen. Ik kan er een plaats naast zitten hoor. Maar van oorsprong zijn dit gebieden waar meer gelezen wordt. </p><p>Toch zitten er ook veel katholieke gebieden tussen: Tubbergen, Meerssen, Nuth, Losser en misschien ook wel Eindhoven. Behalve Eindhoven allemaal relatief kleine bibliotheken trouwens waardoor er een meer homogene doelgroep kan zijn. Maar ik vind het wel grappig dat de invloed van de kerk in deze lijst dus blijkbaar nog terug te zien is. Ornamenten van een ooit verzuilde samenleving. </p><p>Ook in deze top-15 veel nieuwkomers. Doordat ik twee jaar oversloeg zien we ook hier dat er veel kan veranderen. Maar wie kijkt naar de verschillen tussen de nummers drie tot en met vijftien ziet ook dat de verschillen niet bijster groot zijn. Een klein beetje verschil kan je al snel wat laten stijgen of dalen in deze lijst. </p><p>Tot slot het gemiddelde. Dat staat nu op 15,8 items per lid. In het vorige overzicht van 2019 was dat nog 17,6 per lid. We zien daar een verglijkbare daling als met het aantal uitleningen als geheel. </p><p><b>En met de Bibliotheek op school erbij?</b></p><p>Hierboven zie je het aantal uitleningen per lid exclusief Bibliotheek <i>op school</i>. Dus ook dat lijstje neem ik nog eens mee. Maar het is wel een beetje dubbel. Lang niet alle bibliotheken geven namelijk de uitleningen door. Dit omdat het niet onder regie van de bibliotheek gebeurt en dan ook niet onder het leenrecht vielen. En dat leidde weer tot frictie met de auteur. Die kwestie is ondertussen opgelost en daarmee zou je eigenlijk in de toekomst eigenlijk makkelijker deze cijfers mee kunnen tellen. Maar in de cijfers over 2022 is dat denk ik zeker nog niet volledig. </p><p>Maar omdat het voor sommige bibliotheken zeker om substantiële aantallen gaat is het toch aardig dat lijstje wel te maken. En dan zie je toch een paar nieuwe bibliotheken in de lijst verschijnen. Kijk maar.</p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgVqewPR2LVLcSGqbMiadpvjl5Y7kBKJUjok8XMiSSX7SVj1ljg_dVKG4lu-k-9jk0ksS7O9BN5_QhoX1txKdH2k8lUyei4E4bq83VMCqGGRzp5uGO3Xi_7ys3RUtyLdpOjc7sbcYEiuUpAvnoa8VLRbIQjUD4xCl8VXfomXNU8_CgZrPNeTDS04HAFUkU/s967/top%2015%20uitleningen%20per%20lid%20dbos.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="967" data-original-width="648" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgVqewPR2LVLcSGqbMiadpvjl5Y7kBKJUjok8XMiSSX7SVj1ljg_dVKG4lu-k-9jk0ksS7O9BN5_QhoX1txKdH2k8lUyei4E4bq83VMCqGGRzp5uGO3Xi_7ys3RUtyLdpOjc7sbcYEiuUpAvnoa8VLRbIQjUD4xCl8VXfomXNU8_CgZrPNeTDS04HAFUkU/s16000/top%2015%20uitleningen%20per%20lid%20dbos.png" width="70%" /></a></div><p></p><p>Tubbergen, Eindhoven, Nuth en Katwijk stijgen dan bijvoorbeeld nog verder door op de lijst. Nieuw in de lijst zijn dan Huis73 (Den Bosch e.o.), Dinkelland, Meerssen, ZinIn (Nijverdal), Schiedam en Smallingerland. </p><p>Als je de Bibliotheek <i>op school </i> meetelt stijgt het aantal uitleningen per lid van 15,8 naar 17,7. </p><p>Ik verwacht dat - doordat die leenrechtkwestie is opgelost - in de komende tijd meer bibliotheken dit soort uitleningen gaan opgeven. Ook uitleningen in het grijze gebied van wie de regie nu had over die uitleningen, kun je nu toch ook mee opgeven. </p><p>U bent weer bij. We gaan de leden en de uitleen na dit lijstje verlaten, Nog drie lijstjes over andere functies en dan gaan we naar een eindlijst!</p>Mark Deckershttp://www.blogger.com/profile/15571742595606140604noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7146796042680859512.post-28405238003157237622023-12-10T11:06:00.004+01:002023-12-11T20:14:19.353+01:00We gaan weer lijstjes maken! Welke bibliotheek heeft de meeste leden?<p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhwoSVwky0r4ohgrOy_MMhKnXq6QkyQG_Px78KHPJTMG6jc-ZQ7K18NP9IDusMpVCE-iM-mFu5PUKu_DpBQhuLzIZXdZSIoD2PQCnfLNiaQlZk8JJuhYJcXdLSu4jOaJv87aRMA0u3OaPMbRfBfwcmp5ySDfNnkts3DLujYEOZKWjGV4u1lEgIoz5vPy9k/s968/top%2015%20leden.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="968" data-original-width="649" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhwoSVwky0r4ohgrOy_MMhKnXq6QkyQG_Px78KHPJTMG6jc-ZQ7K18NP9IDusMpVCE-iM-mFu5PUKu_DpBQhuLzIZXdZSIoD2PQCnfLNiaQlZk8JJuhYJcXdLSu4jOaJv87aRMA0u3OaPMbRfBfwcmp5ySDfNnkts3DLujYEOZKWjGV4u1lEgIoz5vPy9k/s16000/top%2015%20leden.png" width="70%" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div>De feestdagen komen eraan en het wordt weer onontkoombaar de 'lijstjes'-tijd! De vraag 'Mark, wanneer ga je weer lijstje maken?', werd me dan ook veel gesteld de laatste tijd. Ik had gezegd dat ik door de coronaperiode even geen onderlinge vergelijkingen zou maken. Want moest je nou blij zijn met veel of weinig bezoekers in die tijd? Maar afgelopen zomer maakt de KB de cijfers bekend over 2022, het eerste jaar zonder coronabeperkingen voor bibliotheken. <p></p><p>Maar het is weer zover. Ik hoop dat er deze maand in mijn schaarse vrije tijd er nog een beetje doorheen kom. Maar ik ga mijn best doen. En ook dit jaar is mijn streven om weer tot komen tot een index langs verschillende factoren die leiden tot de Best Presterende Bibliotheek van 2023. Ook ik weet op moment van schrijven nog niet wie daar uit gaat komen omdat bij een aantal gegevens nog nader onderzoek nodig is. Zoals elke keer constateer ik soms in de uitkomsten nog onregelmatigheden die dan nog wat uitzoekwerk vragen. Dus we maken het spannend dit jaar of we er uit komen.... Ergens net voor of na de Kerst zullen we door de lijstjes zijn. </p><p><b>De kengetallen van de index</b></p><p>Het meten van de Best Presterende Bibliotheek ga ik iets anders doen dan voorgaande jaren. Tot nog toe deed ik dat langs vier lijnen. De vier indicatoren waren: het aantal bezoekers, het aantal leden, het aantal uitleningen en het aantal activiteiten. Maar dit jaar voeg ik er een vijfde element aan toe. Afgelopen maanden had ik een overleg met de deelnemers van het traject 'Haal meer uit data' en zij adviseerden mij ook een element toe te voegen van de Bibliotheek <i>op school</i>. Welk element moet dat dan zijn? Nou, het aantal scholen dat meedoet aan de Bibliotheek <i>op school </i>of een vergelijkbaar programma. Dat cijfers wordt dus de vijfde parameter in wat ik samen - niet van ijdelheid gespeend - de Deckers-index noem.</p><p>De absolute cijfers zijn natuurlijk onvergelijkbaar: Amsterdam leent meer uit dan Staphorst. Daarom maken we er kengetallen van. Bij leden kijken we naar het percentage inwoners dat lid is, bij uitlenen naar uitleningen per lid, bij bezoekers naar het aantal bezoeken per inwoner en bij activiteiten naar deelnemers per 100 inwoners en bij Bibliotheek <i>op school</i> naar het percentage scholen dat meedoet. Ik heb de lijst nu een aantal keren gemaakt en het is mij opgevallen dat het een bibliotheek nog flink wat moeite kost om op alle fronten goed te scoren. De vorige keer waren ZinIn Nijverdal, Rozet Arnhem en de bibliotheek in Nijkerk de nummer 1, 2 en 3 in de eindlijst. </p><p>Het is ondertussen drie jaar geleden dat ik voor het laatst de lijstjes opstelde. Elk jaar veranderde er wel wat in een top-15 dus dit jaar - met drie jaar ertussen - zullen de verschuivingen extra groot zijn. </p><p>Tot slot: hecht niet teveel waarde aan de lijstjes. Het zijn maar cijfers. Achter elk cijfer zit een verhaal. En niet elk verhaal ken ik. Maar aardig is het wel. </p><p>Maar genoeg gedraald: kom op met die lijstjes! Dat doen we en we trappen dit jaar af met het leden</p><p><b>Zwolle weer strak bovenaan</b></p><p>Zwolle is de Bohemian Rhapsody van dit lijstje. Voor de derde keer op rij staan ze strak bovenaan met ruim 35,6% van de bevolking die lid is. Zwolle kent een leesgrage bevolking, heeft een redelijk vertakt netwerk met vestigingen en heeft goede banden met al het onderwijs, tot aan het regionale MBO-onderwijs toe. Chapeau voor weer zo'n eerste plaats en het consequente beleid! </p><p>Zwolle wordt achtervolgd door de Zeeuwse Bibliotheek - ook al zo'n leesgraag volkje - die van drie naar twee klimt. Daarachter komt nieuwkomer Rozet. De nummer twee uit de vorige index heeft zich op dit vlak dus sterk verbeterd... Wie weet wat dat betekent voor de einduitslag. </p><p>Maar door de drie jaar die er tussen zitten zijn er gewoon veel nieuwkomers. Een opvallende nieuwkomer wil ik nog wel vermelden. En dat is de Boekenberg uit Spijkenisse. Van oorsprong een gemeente waar niet veel mensen lid werden van de bibliotheek. Maar de Boekenberg is ook de bibliotheek die het experiment begon met een gratis abonnement tot 30 jaar. <a href="https://www.markdeckers.net/2019/09/hoe-in-een-jaar-het-aantal-volwassen.html">Al in 2019 schreef ik hier over </a>en we zien hier nu het effect. De Boekenberg stormt de top-15 binnen en geloof me, die stijgen nog verder. </p><p>Hoewel die <a href="https://www.markdeckers.net/2023/02/waar-kunnen-volwassenen-gratis-lid.html">verhoogde leeftijd voor een gratis abonnement veel opgang vindt</a>, daalt het aantal leden toch nog. Ten opzichte van 2019 gingen we van 21,1% naar 19,7%. In mijn l<a href="https://www.markdeckers.net/2023/07/de-staat-van-het-bibliotheekbestel-2023.html">aatste overzicht van de staat van het bibliotheekbestel</a> zie je overigens tussen 2021 en 2022 een volledige stabilisatie van het ledental en zelfs een stijging bij de volwassen. Dat zou te maken kunnen hebben met de bibliotheken die een gratis abonnement aanbieden tot 27 of 30 jaar. </p><p>Ik zie hier dus een kentering aankomen. Ik verwacht tussen nu en twee jaar een stijging van de landelijke ledentallen. Maar je ziet dus ook dat het lidmaatschap echt van vorm begint te veranderen. Van pas om te lenen naar een pas om verbonden te zijn met de bibliotheek en de gemeenschap. Ik vind dat een mooie ontwikkeling. </p><p>Het lijstjesseizoen is weer geopend!</p>Mark Deckershttp://www.blogger.com/profile/15571742595606140604noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7146796042680859512.post-2378160668187652242023-12-06T13:34:00.007+01:002023-12-08T09:05:42.957+01:00Het PISA-rapport in drie grafieken plus één grafiek die niet getoond werd<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi5v8-4phkLPDOx9XHeDu_1RfRDj-tc8psFzSgp2hJaED0frKRUxFc6QXnq2iECrDtF7csehD44KB4GYeyqGSQGbIQD_-vR9zD-0Y1xB_lFy6vm-5XQXR_T1GBQGrtphRWZfqBmVtp9tZgs2EA8dPTPLX-57DKz8tvhfioSw4xKp57DNTEW7aG23X8-tMI/s976/door%20de%20jaren%20heen.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="638" data-original-width="976" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi5v8-4phkLPDOx9XHeDu_1RfRDj-tc8psFzSgp2hJaED0frKRUxFc6QXnq2iECrDtF7csehD44KB4GYeyqGSQGbIQD_-vR9zD-0Y1xB_lFy6vm-5XQXR_T1GBQGrtphRWZfqBmVtp9tZgs2EA8dPTPLX-57DKz8tvhfioSw4xKp57DNTEW7aG23X8-tMI/s16000/door%20de%20jaren%20heen.png" width="90%" /></a></div><p>Het nieuwe <a href="https://research.utwente.nl/files/330860617/Resultaten_PISA-2022_in_vogelvlucht.pdf">PISA-rapport is uit</a>. En net als de vorig keer buitelen de superlatieven weer over elkaar heen. De Volkskrant heeft het over '<a href="https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/onverwacht-snelle-daling-leesvaardigheid-nederlandse-tieners-een-op-drie-15-jarigen-nu-onvoldoende-geletterd~b0f38d8f/">Onverwacht snelle daling leesvaardigheid', </a> de Telegraaf kopt: <a href="https://www.telegraaf.nl/nieuws/1479595693/leesniveau-nederlandse-scholieren-naar-dieptepunt-dit-is-echt-dramatisch">'Leesniveau naar dieptepunt', </a> en Nu.nl schrijft <a href="https://www.nu.nl/binnenland/6015247/leesvaardigheid-van-nederlandse-jongeren-daalt-steeds-harder.html">'Leesvaardigheid van jongeren daalt steeds harder'</a>. Er wordt veel over gedeeld op social media en ik hoor heel veel halve waarheden. </p><p>Het PISA-rapport wordt dus veel gedeeld maar bijzonder weinig gelezen. Wel ironisch voor een rapport dat ons vertelt dat we zo slecht lezen. Alle reden dus om er eens echt in te duiken en wellicht nog eens wat resultaten toe te lichten. Ik neem u mee langs drie grafieken die u moet kennen en één grafiek die het rapport niet laat zien. Geïnteresseerd? Mooi, lees dan verder. </p><p><b>Wat is het PISA-onderzoek?</b></p><p>Eerst even het begin. Want wat is dat onderzoek eigenlijk? PISA staat voor <i>Programme for International Student Assessment</i>. Men wil met met het PISA-onderzoek in al die landen meten in hoeverre 15-jarige leerlingen zijn voorbereid op het functioneren als mondige burger in de huidige kennismaatschappij. Het onderzoek meet dan ook veel meer dan alleen de leesvaardigheid maar kijkt ook naar wiskunde, natuurwetenschappen.</p><p>Het is een onderzoek waaraan 81 landen deelnemen en dat wordt afgenomen onder 600.000 15-jarigen. In Nederland deden een kleine 5.000 jongeren mee. Het onderzoek wordt normaal gesproken elke drie jaar gehouden. Door corona is het onderzoek dit keer één jaar later uitgevoerd.</p><p>Het feit dat je in het nieuws meer hoort over de leesvaardigheid dan over de andere vaardigheden heeft te maken met het feit dat de leesvaardigheid harder achteruit is gegaan dan de andere vaardigheden. </p><p>Dat brengt ons dan ook tot de eerste grafiek uit het rapport.</p><p><b>Nederland deed het slechter dan andere landen dus corona is geen excuus</b></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjAnQ4ar9VvzeM_6KKrGjBVCalocvHz19hRkw0GjmVBYgxznP5wFFmNnwXAwv1offtqqykaX_f6zqnn5W9mQcUqrQst5WIlnNCLB-IeUabEIIlmxL4eQfoJdEU_XoXJtG9dUXCitkx24k_9z6KKif1926TXkg8c6vvJOYGJt4GxeKxeBv-MXFhDnHA__Es/s1226/Screen%20Shot%2012-06-23%20at%2008.21%20AM.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="822" data-original-width="1226" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjAnQ4ar9VvzeM_6KKrGjBVCalocvHz19hRkw0GjmVBYgxznP5wFFmNnwXAwv1offtqqykaX_f6zqnn5W9mQcUqrQst5WIlnNCLB-IeUabEIIlmxL4eQfoJdEU_XoXJtG9dUXCitkx24k_9z6KKif1926TXkg8c6vvJOYGJt4GxeKxeBv-MXFhDnHA__Es/s16000/Screen%20Shot%2012-06-23%20at%2008.21%20AM.PNG" width="90%" /></a></div><div><br /></div>Hierboven zie je hoe de Nederlandse leerlingen scoorden op leesvaardigheid vanaf 2003. Dit is afgezet tegen de gemiddelde EU-score en de gemiddelde score van alle deelnemende OESO-landen. Waar Nederland tot 2012 keurig bovengemiddeld scoorde zien we vanaf dat moment een steeds sterker verval optreden. In 2015 zaten we nog net op het EU-gemiddelde, in 2018 zakten we al door het OESO-gemiddelde en 2022 is het verval nog harder gegaan. <div><br /></div><div>Een veel gehoord argument is dat dit verval komt door de coronacrisis. Uiteraard heeft dat effect gehad op kinderen. Scholen sloten, bibliotheken sloten en er moest meer online. Maar, dat gold wereldwijd en toch zien we Nederland steeds sneller en harder wegzakken. </div><div><br /></div><div>Het PISA-rapport doet geen analyse naar de oorzaak, het is een vergelijkend onderzoek dat vooral cijfers levert. Maar laten we even verder gaan. </div><div><br /></div><div><b>Het VMBO zakt harder weg dan het HAVO en het VWO</b></div><div><b><br /></b></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhNTJMPctF5G2Suar7tjM3KFbYJrW803z0sthrYVFeCv3pvGu4J6Omx5GqkUfQr2Gvk-de7ANRc__sddfhxKj0E21R33OQ3Rh9rKOnpsIZ9LhzcMXK5EjrTW-If9z5t-90raR7AF1h2qNNpJ2SPTygxEFE1l2ggsUssAnQRSeRy7tl8tMm4Xuepqrb7zno/s1360/Screen%20Shot%2012-06-23%20at%2008.29%20AM.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="839" data-original-width="1360" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhNTJMPctF5G2Suar7tjM3KFbYJrW803z0sthrYVFeCv3pvGu4J6Omx5GqkUfQr2Gvk-de7ANRc__sddfhxKj0E21R33OQ3Rh9rKOnpsIZ9LhzcMXK5EjrTW-If9z5t-90raR7AF1h2qNNpJ2SPTygxEFE1l2ggsUssAnQRSeRy7tl8tMm4Xuepqrb7zno/s16000/Screen%20Shot%2012-06-23%20at%2008.29%20AM.PNG" width="90%" /></a></div><br />Er is namelijk een uitsplitsing te maken naar onderwijssoort en dn zie je het volgende beeld. Het verval van leesprestaties is overal zichtbaar maar er is een sterker verval bij VMGO gl/tl, VMBO kb en VMBO bb. Het pro-onderwijs kent overigens een vrij kleine onderzoekspopulatie, ik ben dus voorzichtig met die cijfers. </div><div><br /></div><div>Als je deze cijfers ziet snap je wel dat het Kunst van Lezen met de impulsregelingen voor de Bibliotheek <i>op school</i> extra inzet op het VMBO-onderwijs. </div><div><br /></div><div><b>1 op de 3 jongeren in het voorportaal van laaggeletterdheid</b></div><div><b><br /></b></div><div>Waar ik journalisten nog te weinig goed naar vind kijken is naar de leesniveaus. En omdat dit rapport niet heel uitgebreid ingaat op alle resultaten - het rapport van 122 pagina's is namelijk nog maar een beknopte samenvatting - worden die leesniveau nog maar heel beknopt in beeld gebracht. </div><div><br /></div><div>In totaal kent PISA zes taalvaardigheidsniveaus. Om te kunnen functioneren als burger wordt gesteld, heb je minimaal niveau 2 nodig. Verder geeft het rapport geen toelichting op die niveaus. In het rapport uit 2019 wordt die toelichting wel gegeven. En daar wordt het volgende aangegeven voor niveau 0, 1 en 2.</div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjDCJAi0staAMfk97734g2Orr30CplA7VNN_ezxaPeiLgmYjo1exvlUP6o0kBi9UkoYlGXbvBtcIPfpRlgQ-U-HZ3XMAa1f43xbaZmswA9kkpDrCEGOSpPdVWemEBLGLGkiNoKLpEdbpB1PCfo2WIS5xqUFVYF6pCGtN09w6UKk9O3kRB2xm5vgfKtIWfo/s1189/niveaus%20pisa.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="510" data-original-width="1189" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjDCJAi0staAMfk97734g2Orr30CplA7VNN_ezxaPeiLgmYjo1exvlUP6o0kBi9UkoYlGXbvBtcIPfpRlgQ-U-HZ3XMAa1f43xbaZmswA9kkpDrCEGOSpPdVWemEBLGLGkiNoKLpEdbpB1PCfo2WIS5xqUFVYF6pCGtN09w6UKk9O3kRB2xm5vgfKtIWfo/s16000/niveaus%20pisa.PNG" width="90%" /></a></div><br /><div>Laaggeletterdheid betekent niet dat je niet kunt lezen maar dat je jezelf onvoldoende kunt redden met taal. Die grens ligt inderdaad tussen niveau 1 en niveau 2. </div><div><br /></div><div>In het rapport wordt daarbij deze grafiek gegeven. </div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiV62PDMp6zMf08s2h6IC97JOGChEnZrbRbsHpQJNtTHWh3_uVMqGn1BchBFuHtmyDtBsxzjmrzbXjmuTId7EOW9hW24djHGCCeR_DdrqN0W8UgM8WJJv1nu_CLb4MhCq3oenqFzxXZCJq0yV7187PA87vXnotiRxQk0J1yFzWJpjdeRju1aWkYaU3C0Ds/s987/Screen%20Shot%2012-06-23%20at%2008.47%20AM.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="987" data-original-width="716" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiV62PDMp6zMf08s2h6IC97JOGChEnZrbRbsHpQJNtTHWh3_uVMqGn1BchBFuHtmyDtBsxzjmrzbXjmuTId7EOW9hW24djHGCCeR_DdrqN0W8UgM8WJJv1nu_CLb4MhCq3oenqFzxXZCJq0yV7187PA87vXnotiRxQk0J1yFzWJpjdeRju1aWkYaU3C0Ds/s16000/Screen%20Shot%2012-06-23%20at%2008.47%20AM.PNG" width="90%" /></a></div><br /><div><br /></div><div>33% van de 15-jarigen haalt niveau 2 niet. Laaggeletterdheid meten wij in Nederland vanaf 16 jaar. Die 15-jarigen hebbend dus nog een kleine kans om te groeien in lees- en taalniveau. Maar ze zitten toch dicht tegen die 16 jaar aan. Wie op 15-jarige leeftijd nog niet niveau 2 heeft bereikt zit domweg in het voorportaal van laaggeletterdheid. Om vervolgens bij de 16e verjaardag voorzien te worden van het label: laaggeletterd. </div><div><br /></div><div>33% van die 15-jarigen zit dus in het voorportaal van laaggeletterdheid. En Nederland doet het verdacht veel slechter dan de OESO-landen (27%) en het gemiddelde van EU (24%).</div><div><br /></div><div>Uit de detailgegevens van het onderzoek van 2018, toen nog 24% in deze categorie zat, bleek dat de achterstand onder het VMBO logischerwijs het grootste was. Tot aan de VMBO/tl zat 50% toen al in het voorportaal van laaggeletterdheid. Dat aandeel zal dus nog gestegen zijn. </div><div><br /></div><div><b>De grafiek het PISA-rapport niet toont</b></div><div><br /></div><div>Er is één schokkende grafiek die dit rapport nog niet toont. Ik vermoed dat die in de meer uitgebreide analyse komt die volgend jaar uit moet komen. Maar die grafiek heb ik alvast voor u gemaakt. En dat is hoe het percentage jongeren in het voorportaal van laaggeletterdheid steeg sinds 2003 in vergelijking met de OESO en EU. Die grafiek ziet u helemaal bovenaan het artikel. Door de cijfers uit vorige rapporten te combineren door de jaren heen, zie je wat er gebeurt in Nederland ten opzichte van de OESO-landen en de EU. Deels zag je dat ook al wel in de leesprestaties maar hier zie je het terug in jongeren die voorgesorteerd staan als laaggeletterde. Bij de OESO-tabel zien we wat fluctuatie die denk ik te verklaren is door zich ontwikkelende landen. Bij EU zien we ook de geletterdheid afnemen maar minder snel dan in Nederland. </div><div><br /></div><div><b>Eén conclusie kun je wel trekken...</b></div><div><b><br /></b></div><div>Ik ben geen onderwijskundige en ook geen specialist in taal. Ik trek ook geen conclusies over ons onderwijssysteem, over schermpjes die overal zijn of over de opkomst van Engels als voertaal. Ik weet dat gewoon allemaal niet. Daar onthou ik me dus ook van. Maar één conclusie kun je wel trekken....</div><div><br /></div><div>Er is heel veel werk aan de winkel..... </div><div><br /></div><div>En de vraag die we ons zelf dan kunnen stellen als bibliotheeksector is: kunnen we nóg meer bijdragen aan het leesplezier van kinderen? Dat alles in de wetenschap dat er ruim 3.000 schoolbibliotheken zijn geopend in de afgelopen tien jaar, dat we op elk van die scholen enthousiaste leesconsulenten inzetten en inzetten op leesbeleid op elke school. En ik heb ontzettend veel waardering voor al die inzet die we al plegen.</div><div><br /></div><div><b>En twee zaken kunnen we doen..</b></div><div><b><br /></b></div><div>Ik weet het, bibliotheken zijn maar een kleine schakel in het hele grote onderwijssysteem. Er zijn twee dingen die door mijn hoofd gaan. De eerste is de klassieke reflex: er moet véél meer geld bij. Zelfs de <a href="https://www.bibliotheeknetwerk.nl/nieuws/74-miljoen-voor-boekstart-en-bibliotheek-op-school">mooie tijdelijke regeling van € 74 miljoen</a> die onlangs naar buiten kwam, is dan nog volstrekt onvoldoende. We blijven ook met dat bedrag een klein guerrillaleger voor lezen in plaats van een groot leesoffensief. Dat is één. </div><div><br /></div><div>Maar mijn tweede gedachte is ook: kan het nog anders en nog effectiever? Zien we nog iets over het hoofd?</div><div><br /></div><div>Op beide vlakken denk ik dat we ons kunnen en moeten inzetten. Kijken hoe we nog meer kracht kunnen organiseren en ook blijven zoeken nog betere manieren. </div><div><br /></div><div>Want de kinderen van dit land verdienen echt beter. </div>Mark Deckershttp://www.blogger.com/profile/15571742595606140604noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-7146796042680859512.post-52269802095609188852023-12-03T10:00:00.002+01:002023-12-04T21:35:45.138+01:00Over hoe AI de brieven van mijn bank leest, over Lees Simpel en over één jaar ChatGPT<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjKCVXG2bZ5xQ85PzWe2CTigYyMkfLdTaAlYNM9ezbPlEtxtNdFg2kUWaHd2r1PMK3XoJHJSrfG1GHWnDLRi5CXib01_3US_sj3J4HGz7G7hQM1d5PG8FOyPa3llXahxh1CofP1JD6L3uJ5-ra9G_RxDrNyCzvHE-31ri2o_AYpzMr32CXodeAJTsldppQ/s1280/leessimpelapp.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="720" data-original-width="1280" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjKCVXG2bZ5xQ85PzWe2CTigYyMkfLdTaAlYNM9ezbPlEtxtNdFg2kUWaHd2r1PMK3XoJHJSrfG1GHWnDLRi5CXib01_3US_sj3J4HGz7G7hQM1d5PG8FOyPa3llXahxh1CofP1JD6L3uJ5-ra9G_RxDrNyCzvHE-31ri2o_AYpzMr32CXodeAJTsldppQ/s16000/leessimpelapp.png" width="90%" /></a></div><p>Het afgelopen jaar was een jaar waarin science fiction realiteit werd. ChatGPT<a href="https://www.dutchitchannel.nl/news/410308/experts-reageren-op-eerste-verjaardag-van-chatgpt"> bestaat namelijk één jaar</a>. Nog maar één jaar... <a href="https://chat.openai.com/">Het platform</a> werd geopend op 30 november 2022. Ik weet nog dat ik bij <a href="https://www.markdeckers.net/2022/09/virtual-wordt-stees-meer-reality.html">Bibliotheekplaza was in september 2022. Jarno Duursma </a>vertelde daar aan het publiek wat er aan zat te komen: ChatGPT. En hij kreeg gelijk. In januari 2023 liet ik mijn <a href="https://www.markdeckers.net/2023/01/ik-liet-mijn-beleidplan-door-een.html">eerste beleidsplan door ChatGPT maken </a>en in oktober van dit jaar schreef ik een <a href="https://www.markdeckers.net/2023/10/een-zevenpuntenplan-voor-bibliotheken.html">zevenpuntenplan voor gebruik van AI door bibliotheken.</a> Ik denk dat ik niet overdrijf als ik stel dat AI de komende jaren misschien wel eens de belangrijkste ontwikkeling zal zijn waar we ons toe te verhouden hebben. Een techniek met een enorme kracht die een zegen en een vloek in zich houdt. En zoals met elke kracht: de echte kracht zit hem in de beheersing ervan. </p><p><b>Lees Simpel</b></p><p>Vandaag ga ik een prachtig voorbeeld laten zien van die goede kracht. En dat is de app <a href="https://www.leessimpel.nl/">Lees Simpel</a>. Lees Simpel is een app die moeilijke brieven van instellingen terugbrengt tot eenvoudige taal en een eenvoudig overzicht. Je maakt een foto van de brief en AI zet de brief om tot een puntsgewijze opsomming in eenvoudige taal. Ik kreeg de app te zien tijdens de innovatiedagen van Rijnbrink waar initiatiefnemer Hester Benedictus aanwezig was en me zelf enige toelichting gaf. Ik heb haar maar een paar minuten gesproken maar de potentie van de app was me direct duidelijk. Goede ideeën hebben niet veel woorden nodig. </p><p><b>Hoe werkt het?</b></p><p>Tja, de app heet Lees Simpel maar ook de werking is... eh, simpel. Je opent de app, maakt een foto van je brief, of meerdere foto's als het zo'n lange brief is. Je klikt op 'Ja, versimpel de brief' en je krijgt een puntsgewijze opsomming van de brief. In de app worden een paar slimme technieken met elkaar gecombineerd: een digitale kopie maken van de je brief met je fotocamera, een OCR-programma dat de brief omzet naar tekst en vervolgens wordt die tekst naar de AI-software gestuurd van OpenAI om de brief terug te brengen tot korte en eenvoudige taal. Schematisch zie je dit proces boven dit artikel.</p><p><b>De proef op de som: de brief van mijn bank</b></p><p>Ik heb het zelf uitgeprobeerd met een aantal brieven in mijn eigen archief. Ik stap op dit moment over naar een bank met iets meer idealen. Mijn oude bank, ING, stuurde me hierover een vier pagina's tellende brief. En jawel, deze werd puntig en correct samengevat. Kijk maar.</p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiznkYAn4Q_MWYqIgNIlmHhP6YA5mi8wRK0WxmR40rN8NvL7obmg5neuMfDjeKsv7aB4AaF3pAoWJ_khHuWQVYpH-kWSMueLXzbuTjDLNP5XLtpUSkAX7Pig561xdXoqn-xiMUs_crpKGkwmkYsvR_4n0Asxyr4YlIbtXH2c0q53aQ5GSmcYU3dwWNYpTY/s1280/leessimpelapp2.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="720" data-original-width="1280" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiznkYAn4Q_MWYqIgNIlmHhP6YA5mi8wRK0WxmR40rN8NvL7obmg5neuMfDjeKsv7aB4AaF3pAoWJ_khHuWQVYpH-kWSMueLXzbuTjDLNP5XLtpUSkAX7Pig561xdXoqn-xiMUs_crpKGkwmkYsvR_4n0Asxyr4YlIbtXH2c0q53aQ5GSmcYU3dwWNYpTY/s16000/leessimpelapp2.png" width="90%" /></a></div><p><b>IDO's en Lees Simpel?</b></p><p>Ik vind dit een briljante app. En dit was ook een app waarvan ik dacht: die ga ik nog aan heel veel mensen aanraden, te beginnen aan mijn moeder. Want de potentie van deze app is groot. Want ik weet eigenlijk zeker dat u na het lezen van dit artikel ook die app gaat downloaden. Brieven die eerst onbegrijpelijk leken, worden echt veel begrijpelijker en vooral overzichtelijker. Bij mijn brief van de bank bleek namelijk iets fout te gaan. En ik merkte dat ik door de paniek van die fout die brief helemaal niet meer goed las. En dat effect - door spanning minder goed lezen - geldt denk ik voor heel veel mensen. En dan ben ik nog heel talig... </p><p>Kortom, ik denk dat dit een hulpmiddel is dat heel goed inzetbaar is bij de Informatiepunten Digitale Overheid (IDO's). En ik denk dat er ook een hele mooie samenwerking mogelijk is. Want stel nou dat je de brief hebt gescand en je komt er dan nog niet uit? Zou het dan niet mooi zijn dat de app je doorverwijst naar de IDO's? </p><p>De ontwikkeling van de Lees Simpelapp is geen commercieel gedreven initiatief. In een interview met Hester Benedictus in iBestuur zegt ze namelijk het volgende:</p><p><i></i></p><blockquote><i>'Bedenker van de app Hester Benedictus, voormalig beleidsadviseur bij de gemeente Amsterdam, wil met de app een impuls te geven aan AI for good. Dat is AI die wordt ingezet om maatschappelijke doelen te bereiken. “We hopen in de eerste plaats zoveel mogelijk mensen te helpen met het lezen van brieven,” zegt ze. ‘”Maar de app laat ook zien dat AI niet eng hoeft te zijn en dat het je juist kan helpen met heel praktische dingen. Met AI kan je bestaande maatschappelijke problemen op heel nieuwe manieren oplossen."'</i></blockquote><p></p><p>IDO's hebben een geweldige groei laten zien het afgelopen jaar maar we zullen niet in staat zijn om 2,5 miljoen burgers die moeite hebben met taal allemaal persoonlijk te helpen. Het zoeken naar goede digitale ondersteuning is daarom cruciaal. Dat zien we al met programma's als Oefenen.nl en Digisterker maar dat mag en moet echt veel breder. </p><p><b>Lees Simpel bij overheden en instellingen</b></p><p>Overigens, er is nog een andere toepassing van Lees Simpel. En dat is: laat de Lees Simpel-app uw eigen brieven lezen. Want dat we de app nodig hebben, komt natuurlijk omdat we zelf te ingewikkeld schrijven. Om dat uit te testen maakte ik ook van het artikel dat u nu leest een brief, scande die met Lees Simpel en Lees Simpel maakte een samenvatting. Hieronder zie je de samenvatting. </p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi279SFBJKl0Q40ywVoJGEcjtEYDY97MBup7UU-eZHppzLcyHwHyHVtLj2NkEHLO4UJ-1KydEnXDxJ3yH6AWu9zY35KrBg-WJ1myy_US3EcfYA5MW0mHz6nwa5mtTIjp6NpQlmsYlN_T4nR-JD859jNOcEBw4xD6-gpd9iybezJ4RGwWT4zy5pLDVppP1A/s620/IMG_3772%5B1%5D.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="603" data-original-width="620" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi279SFBJKl0Q40ywVoJGEcjtEYDY97MBup7UU-eZHppzLcyHwHyHVtLj2NkEHLO4UJ-1KydEnXDxJ3yH6AWu9zY35KrBg-WJ1myy_US3EcfYA5MW0mHz6nwa5mtTIjp6NpQlmsYlN_T4nR-JD859jNOcEBw4xD6-gpd9iybezJ4RGwWT4zy5pLDVppP1A/s16000/IMG_3772%5B1%5D.PNG" width="60%" /></a></div><p>Zoals je ziet had mijn artikel een heel stuk korter gekund.... En wat ik knap vind is dat de hoofdpunten er echt zijn uitgehaald.</p><p><b>Victorine van Schaickprijs en een oproep</b></p><p>Ik was dan ook niet verbaasd om te horen dat deze app de <a href="https://www.knvi.nl/nieuwspagina/2023/11/23/Winnaars-Victorines-bekend">Victorine van Schaickprijs won</a> voor het beste initiatief in onze sector. </p><p>De jury van de prijs roemt het initiatief onder andere met de volgende woorden:</p><p><i></i></p><blockquote><p><i>'Deze innovatie bevat een unieke combinatie van kenmerken, waaronder:</i></p><p></p><ul style="text-align: left;"><li><i>De laagdrempelige beschikbaarheid voor Nederlandstalige smartphonebezitters: de app is gratis;</i></li><li><i>“AI for good” is de bedoeling: de ontwikkelaars willen laten zien dat kunstmatige intelligentie eindgebruikers kan helpen met hele praktische zaken. In dit geval; het lezen van ingewikkelde briefteksten.</i></li><li><i>‘Privacy by design’: een account aanmaken is niet nodig en gefotografeerde brieven komen niet in het taalmodel van OpenAI terecht</i></li></ul><p></p><p><i>Daar komt nog eens bij dat de app is gemaakt met het oogmerk zichzelf zo snel mogelijk overbodig te maken. Het enkele bestaan van deze app zou de opstellers van overheidscommunicatie alert moeten maken op de noodzaak om de zaken zo eenvoudig mogelijk te verwoorden.'</i></p></blockquote><p><i></i></p><p>Mooie en terechte woorden. En het team rond Hester Benedictus moeten we koesteren. Mensen die met het hart op de goede plek en zonder commercieel belang proberen de samenleving verder te helpen. AI for good. </p><p>Ik denk dat de Lees Simpel-app kan bijdragen aan de maatschappelijke opgaven waar de bibliotheek aan wil bijdragen. </p><p>Mijn oproep dus aan ieder die er in bibliotheekwerk iets over te zeggen heeft: laten we gaan praten met Lees Simpel en dit toevoegen aan het arsenaal van gereedschappen. We kunnen met de app nog veel meer mensen bereiken en helpen dan we nu doen. Zowel digitaal door gebruik van de app als door de mogelijkheid van een doorverwijzing van de app naar een IDO. Digitaal en fysiek die hand in hand gaan. En we laten daarmee niet alleen zien dat we innoveren met onze methodes maar we dragen ook nog eens bij aan zinvolle implementatie van AI-toepassingen. </p><p>Ik zeg: aan de slag dus! Of eh, nou ja, laat AI het werk doen!</p>Mark Deckershttp://www.blogger.com/profile/15571742595606140604noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-7146796042680859512.post-15002061840716094352023-11-26T10:01:00.005+01:002023-11-26T11:10:50.805+01:00Uslu en bibliotheekwerk: demissionair maar op volle vaart verder!<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgyKsBflYH34X-eWrHry0vIPbtN5vArH9d4ECRbNXSWAssNnxqzdNim6bTDpi4FX-ae7j5wO0VU_FWJBqgQBIr-vXU-TOeTcHNgnaVKdnPF7-KO0O6jOhnTPJZEYDBS8trtPiItsZF1W1iSpcAodPfYfK6jUh53hwihkM18_JKsDNd72vFPeU4rAuj6h7o/s1280/nieuwe%20biblitoheekbrief.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="720" data-original-width="1280" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgyKsBflYH34X-eWrHry0vIPbtN5vArH9d4ECRbNXSWAssNnxqzdNim6bTDpi4FX-ae7j5wO0VU_FWJBqgQBIr-vXU-TOeTcHNgnaVKdnPF7-KO0O6jOhnTPJZEYDBS8trtPiItsZF1W1iSpcAodPfYfK6jUh53hwihkM18_JKsDNd72vFPeU4rAuj6h7o/s16000/nieuwe%20biblitoheekbrief.png" width="90%" /></a></div><p>De verkiezingsuitslag dreunt nog na in Nederland. De grond trilt nog, menigeen staart nog wezenloos voor zich uit, een ander juicht. En ondertussen draait de wereld door. Er is nog gewoon een demissionair kabinet dat doorwerkt. </p><p>En vanuit dat demissionaire kabinet stuurde men een <a href="https://www.rijksoverheid.nl/ministeries/ministerie-van-onderwijs-cultuur-en-wetenschap/documenten/kamerstukken/2023/11/24/stand-van-zaken-versterken-van-het-stelsel-van-openbare-bibliotheken">nieuwe bibliotheekbrief naar de Kamer</a>! Een jaar geleden bracht staatssecretaris Uslu haar eerste bibliotheekbrief uit. Het bibliotheekwerk juichte toen want extra geld en een zorgplicht. Toen schreef ik een v<a href="https://www.markdeckers.net/2022/11/wat-betekent-de-bibliotheekbrief-voor.html">rij uitgebreide analyse bij die brief. </a>U begrijpt, dat doe ik dit keer ook weer voor u. Want er is veel voortgang te melden. </p><p>Dit keer vier punten en één conclusie.</p><p><b>Punt 1: Behandeling met een nieuwe Kamer, een demissionaire staatssecretaris</b></p><p>Deze brief komt uit op een bijzonder moment: net na de verkiezingen. Dat betekent dat de brief besproken zal worden in de nieuwe samenstelling van de Kamer maar met de demissionaire staatssecretaris. Zeer waarschijnlijk zal die behandeling plaats vinden op het moment dat er nog geen nieuwe regering is en dus ook nog geen nieuw regeerakkoord. Is dat erg? Nee, dat is niet de verwachting. De verwachting is dat ook in de setting van de nieuwe Kamer er nog steeds ruim draagvlak is voor bibliotheekwerk. Een rechts kabinet kan zeker wat betekenen voor de cultuursector maar de uitgezette lijn van Uslu voor het stelsel van bibliotheken kan door. </p><p><b>Punt 2: Wat is al bekend over de inhoud van de zorgplicht?</b></p><p>Dat de huidige SPUK-regeling met de middelen voor 2023 en 2024 een succes is, hoef ik u niet uit te leggen. Een<a href="https://www.markdeckers.net/2023/09/over-indexering-spuk-middelen-en-gratis.html"> paar artikelen geleden legde ik u nog uit</a> dat wie afviel in de eerste ronde - want 100% overtekend - met aan waarschijnlijkheid grenzende zekerheid in de tweede ronde gehonoreerd wordt. </p><p>De bedoeling is dat de zorgplicht per 2025 in zou gaan. Het jaar 2025 staat niet in de brief en het wordt ook niet zo genoemd. Ook vorig jaar was al wel bekend dat 2025 ambitieus was omdat een wetswijziging nodig is om dit mogelijk te maken. Die vertraging heeft niet te maken met politieke onwil maar puur met een zorgvuldige afhandeling. En dat zit natuurlijk vooral vast op wat die zorgplicht nu vooral in gaat houden voor gemeenten en of gemeenten - en namens hen VNG - hiermee akkoord kan gaan. </p><p>De brief noemt nu over de inhoud van die zorgplicht het volgende:</p><p><i></i></p><blockquote><i>'In grote lijnen betekent de introductie van de zorgplicht dat wat op dit moment in de Wsob als een open opdracht aan gemeenten en provincies is geformuleerd, een wettelijke taak zal worden. Dit betreft o.a. de publieke waarden, de vijf bibliotheekfuncties, en de netwerkbepalingen. De zorgplicht moet worden uitgewerkt in een periodiek gemeentelijk meerjarenplan voor het bibliotheekwerk dat met de bibliotheek wordt opgesteld. O</i><i>p een aantal punten zal de wet specifieker moeten worden. Bijvoorbeeld bij de invulling van het begrip ‘volwaardige bibliotheek’. Hierbij spelen elementen als: een minimumaantal openingsuren, een fysieke collectie en een professionele personeelsbezetting voor het uitvoeren van educatieve activiteiten.'</i> </blockquote><p>Er worden wat hints gegeven over wat het kan zijn maar tegelijkertijd wordt gezegd dat die nog specifieker ingevuld moet worden. Dit soort teksten zijn de uitkomst van bestuurlijk overleg, weet ik inmiddels. Reken maar dat deze passage onderdeel van dat gesprek is geweest. Gemeenten zullen hebben ingebracht dat ze maximale beleidsruimte willen hebben en zo weinig mogelijk voorschriften en de staatssecretaris wil beloften van gemeenten dat het extra geld hier naar toe gaat. </p><p>Mijn mening is dat hard vastzetten op openingstijden, fysieke collectie of personeelsbezetting interessant lijkt maar in de lokale praktijk nog heel weerbarstig zal blijken. Een norm voor Amsterdam kan niet hetzelfde zijn als voor Zeeland. Dat lokale meerjarenplan is daarom wel een uitkomst denk ik. En daar moet je dan iets doen met gewogen criteria die je kunt toepassen of waar je van kunt afwijken met uitleg. Pas toe of leg uit dus. Maar goed, hier stoeit men dus nog over.</p><p>Overigens zullen al die voorwaarden niet in de wetswijziging komen maar in regelingen rondom die wet. Dan komt het bijvoorbeeld in een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB). De<a href="https://wetten.overheid.nl/BWBR0035892/2016-01-01"> regeling rond de gegevenslevering van bibliotheken</a> zit nu al bijvoorbeeld in zo'n constructie. </p><p><b>Punt 3: Zorgplicht en financiering: Een overgangsregeling met extra geld voor kleinere gemeenten</b></p><p>Dan de de financiering van de zorgplicht. Wat weten we daar al van met deze brief? In de vorige brief werd in ieder geval al gemeld dat het bedrag - € 53,7 miljoen structureel - toegevoegd zou worden aan het gemeentefonds. Het meest logisch leek toen dat dit algemeen naar het gemeentefonds zou gaan. Dat past bij de decentrale verantwoordelijkheid van gemeenten die zelf invulling geven aan de opdracht voor de bibliotheek. Als dat zou gebeuren zou het bedrag naar rato van inwonertal - dat is het criterium voor cultuurgelden in het gemeentefonds - verdeeld worden over gemeenten. Dan zou elke gemeenten ongeveer € 3,- per inwoner extra krijgen met als verzoek dit te besteden aan de zorgplicht rond de bibliotheek. </p><p>Nu staat er er het volgende in de bibliotheekbrief over de financiering:</p><p><i></i></p><blockquote><i>'Voor de invoering van de zorgplicht is vanaf 2025 een structureel budget van circa € 54 mln. beschikbaar. De omvang van de extra taken voor gemeenten, openbare lichamen en provincies moet daarmee in balans zijn. Een punt van aandacht is de aansluiting van de periode van de Spuk (2023-2024) op de periode na invoering van de gewijzigde Wsob.' </i></blockquote><p></p><p></p><blockquote>en</blockquote><p></p><p><i></i></p><blockquote><i>'Bij een bekostiging via het gemeentefonds worden de middelen in principe over alle 342 gemeenten verdeeld. Mogelijk is een overgangsfase nodig om toe te groeien van de periode van de Spuk naar de generieke bekostiging via het gemeentefonds. Mogelijk is een overgangsfasen nodig om toe te groeien van de huidige verdeling van de middelen onder de gemeenten die in de periode 2023-2024 deelnemen aan de Spuk naar een verdeling over alle gemeenten via zorgplicht. Ik onderzoek of een tijdelijke decentralisatieuitkering met een basisbedrag per gemeente, aangevuld met een bedrag per inwoner daarvoor een optie is. Hiermee worden kleinere gemeenten in staat gesteld de vestigingen die in 2023 en 2024 zijn opgebouwd, voort te zetten.'</i></blockquote><p></p><p>Hieruit blijkt duidelijk dat het beeld van de financiering is gekanteld. Er wordt nu voor een tussenoplossing gezocht via een decentralisatieuitkering. </p><p>Daar zijn, denk ik, drie redenen voor. Op de eerste plaats liggen gemeenten nogal overhoop met het Rijk over de gemeentelijke financiën. Vanaf 2025 zou het gemeentefonds verlaagd worden door het Rijk. Dat leidt onvermijdelijk tot bezuinigingsgedrag bij wethouders. En die zeggen dus ook tegen het Rijk dat het niet zeker is dat zij de extra gelden voor bibliotheekwerk doorzetten naar de bibliotheek als ze zelf nog een gat in de begroting hebben. Dat noemen ze overigens het ravijnjaar voor gemeenten. Nu is de verwachting dat dat ravijnjaar gedempt of grotendeels gedempt gaat worden en dat dit zeker in een nieuw regeerakkoord zal komen. In een <a href="https://www.markdeckers.net/2023/11/over-de-extra-middelen-het-ravijnjaar.html">vorig artikel schreef ik daar ook al over</a>. Maar goed, vooralsnog ligt dit dus nog op tafel. </p><p>Het tweede argument dat je kunt noemen om af te wijken van een algemene overheveling naar het gemeentefonds is dat dit alleen zin heeft als het begrip 'volwaardige bibliotheek' ook echt helder en meetbaar geformuleerd is. De verwachting is dat die beschrijving en regeling nog wel even op zich zal laten wachten en dat die ook nog niet bij de wetswijziging klaar is. Dan maak je dus eigenlijk geld over naar gemeenten zonder dat gemeenten precies weten welke verplichting erbij hoort. Daar kunnen gemeenten dan alle kanten mee op. Ergo, de staatssecretaris wil daar meer zekerheid over. </p><p>En het derde argument is dat als de wet niet op 1 januari 2025 ingaat, er een regeling moet worden gevonden om toch het geld uit te keren aan gemeenten. Op dit moment is er alleen een SPUK-regeling en de SPUK-regeling nog een keer toepassen in 2025 met € 53,7 miljoen lijkt niet heel zinvol. Door er een decentralisatieuitkering van te maken en te benoemen dat deze aansluit bij de huidige SPUK-regeling, ontstaat ook hier wat extra tijd om alles zorgvuldig af te handelen. </p><p>Overigens kun je op je vingers natellen dat de grootste steden wel in het verweer zullen komen tegen zo'n regeling. Zij hebben hun lobby vaak goed op orde. Maar ik vind het wel een handige optie waarmee je kleinere gemeenten tijdelijk een extra zetje geeft.</p><p>De brief geeft wel aan dat die overgangsregeling per 2025 in moet gaan maar dat de wetswijziging nu naar verwachting pas begin 2025 naar de Kamer zal gaan. De vroegste ingangsdatum voor de gewijzigde wet lijkt daarmee 1 juli 2025 of 1 januari 2026. Maar het geld blijft dus wel beschikbaar en moet in 2025 dus ook al naar de gemeenten. </p><p><b>Punt 4: Onderzoek Bibliotheek<i> op school</i>: een slordige € 200 miljoen structureel nodig</b></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgwLuxNk0vLdmIlnSsE-RYx9Xr5yB0YgJkEs3U7Ila3U1bGcik0OGJxeIL-Vkmm8baBfY5ojElTHTlg9sLh1f301QKTZOatEJDxp5K61LzDyzg7UhvAWIQgiTC6SRqLml2GjlfFqj_jH9R49yd6_HCaTYxnsONWTfjoP3djcUH9bQq4fx2ssR8zI0TzOFA/s1391/Screen%20Shot%2011-25-23%20at%2010.08%20AM.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="924" data-original-width="1391" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgwLuxNk0vLdmIlnSsE-RYx9Xr5yB0YgJkEs3U7Ila3U1bGcik0OGJxeIL-Vkmm8baBfY5ojElTHTlg9sLh1f301QKTZOatEJDxp5K61LzDyzg7UhvAWIQgiTC6SRqLml2GjlfFqj_jH9R49yd6_HCaTYxnsONWTfjoP3djcUH9bQq4fx2ssR8zI0TzOFA/s16000/Screen%20Shot%2011-25-23%20at%2010.08%20AM.PNG" width="90%" /></a></div><p>Hoewel de meeste aandacht terecht uitgaat naar de zorgplicht, wordt in een paar bijzinnen en achterin de brief misschien nog wel veel belangrijker nieuws gemeld. En dat gaat over de structurele financiering van de Bibliotheek <i>op school </i>en Boekstart. <a href="https://www.lezen.nl/nieuws/forse-impuls-leesbevordering/">Onlangs werd bekend dat er een driejarige regeling komt voor in totaal € 74 miljoen.</a> Dit als verlenging van de eenjarige impulsregeling van € 12,9 miljoen. </p><p>Nu wordt gemeld dat ook dat het rapport van de KWINKgroep beschikbaar is. Ze meldt dit als volgt: </p><p></p><blockquote><p><i>'In opdracht van het ministerie van OCW heeft KWINK groep onderzoek gedaan naar de duurzame verankering van de Bibliotheek op school. Het uitgangspunt van het onderzoek is de motie van de Kamerleden Mohandis, Westerveld en Werner. U treft het onderzoek als bijlage aan. Mijn beleidsreactie op dit onderzoek volgt in 2024.' </i></p><p></p></blockquote><p>Wat mij betreft had er nog wel een zinnetje bij gemogen. Namelijk met het bedrag dat genoemd wordt in het <a href="https://www.rijksoverheid.nl/ministeries/ministerie-van-onderwijs-cultuur-en-wetenschap/documenten/rapporten/2023/11/24/onderzoek-voorwaarden-duurzame-verankering-de-bibliotheek-op-school">KWINK-rapport dat meegaat als bijlage.</a> Er is namelijk € 150 miljoen structureel nodig om de ondersteuning van bibliotheken aan het primair onderwijs te borgen. € 100 miljoen voor de scholen en € 50 miljoen voor de bibliotheken. Daarnaast zou er een kleine € 40 miljoen nodig zijn aan bibliotheekkosten voor het voortgezet onderwijs. Zo'n € 190 miljoen samen dus. Daarbovenop zou zo'n 8,8% gereserveerd moeten worden voor landelijke ondersteuning. Alles bij elkaar dus zo'n 200 miljoen. En dan is de kinderopvang nog niet meegenomen. Eerlijk is eerlijk, het is nog een hele ruwe rekensom maar de opmaat voor structurele borging voor de regeling van € 74 miljoen wordt hier wel neergezet. De staatssecretaris zal in 2024 met een beleidsreactie komen. En ik vermoed dat dit samen met de minister van Onderwijs zal zijn. </p><p>Het lijvige KWINK-rapport laat ik denk ik nog een keer terugkomen. Goed werk van KWINK. Bovenstaande plaat komt daar bijvoorbeeld uit waar alle overwegingen opstaan die gemaakt moeten worden. Al die overwegingen pelt het rapport één voor één af. Dat is echt knap gedaan. Daar is dus nog wel meer over te vertellen maar dat zou geen recht doen aan deze puntige duiding. </p><p><b>Verder nog?</b></p><p>Nou, voor de gemiddelde bibliotheekdirecteur zal het bovenstaande wel het belangrijkste zijn. Ik zal er aan het slot van dit artikel nog wel een conclusie aan toevoegen. </p><p>Toch is bibliotheekwerk meer dan alleen die lokale bibliotheken in Europees Nederland. De brief gaat ook zeer terecht in op de goede stappen die gemaakt worden voor Caribisch Nederland. Het is mooi om te zien hoe de KB en ook de POI's nu stappen zetten om Caribisch Nederland - op voor hen passende wijze - te ondersteunen. En bijzonder is ook dat de zorgplicht integraal wordt doorgetrokken naar de openbare lichamen. Daaruit spreekt echt de wens om tot passende gelijkheid te komen tussen Caribisch en Europees Nederland.</p><p>De brief zal naar ik heb begrepen behandeld worden bij de behandeling voor de begroting van heel OCW. Normaal gesproken wordt Cultuurbegroting nog apart behandeld maar door de verkiezingen worden zaken in elkaar gedrukt en staat die behandeling volgens mij ook pas in januari gepland. Dat betekent dat deze brief waarschijnlijk minder aandacht zal krijgen dan dat het anders zou hebben gehad. Maar het betekent ook dat dit beleid naar verwachting ook gewoon vlot door kan.</p><p><b>Eén conclusie: niet aarzelen maar doen!; en zorgvuldigheid en tempo combineren</b></p><p>Mijn conclusie is dat de ambtenaren met deze brief de staatssecretaris een scenario hebben gegeven waarmee ze én de zorgplicht zorgvuldig kunnen afhandelen én de investeringen in bibliotheekwerk op schema houden. Complimenten daarvoor. Weer een puik stukje werk. </p><p>De keus voor de decentralisatieuitkering vind ik een heel verstandige. Belangrijk is in ieder geval wat de financiële consequenties voor 2025 gaan worden en welke bedragen beschikbaar komen voor gemeenten. Vroeg in het voorjaar van 2024 worden overal de begrotingen al gemaakt. Als het dan niet bekend is, gaat iedereen op de rem staan. En ik zie vooral dat de staatssecretaris dat niet wil. </p><p>Helder is ook dat het begrip zorgplicht nog invulling behoeft en dat dat geen eenvoudige opgave is. Het is dus zoeken naar consensus tussen alle partijen over welke opgaven je samen oppakt en hoever je kunt komen met de middelen die je met elkaar hebt. </p><p>Naast het tempo rond de zorgplicht zien we dat ook de borging van Bibliotheek <i>op school </i>en Boekstart nog vol op het netvlies staat. Ook die borging gaat in het komende jaar zijn plek krijgen. </p><p>Demissionair staatssecretaris Uslu mag dan misschien demissionair zijn maar ze neemt nog alle ruimte om door te pakken. En dat is mooi. Weer een brief waar de sector blij mee kan zijn. De brief is een oproep aan de sector om niet te aarzelen maar om met optimisme en ondernemerschap door te blijven gaan.</p><p>En dat alles in de week waar de politieke grond onder onze voeten trilde. Tussen alle lawaai werd er stilletjes doorgewerkt voor het bibliotheekwerk. In al die drukte sluit ik af met een gedicht. Het is het gedicht van de ons te vroeg ontvallen Adriaan Jaeggi en hij bood het aan in 2007 bij opening van de nieuwe OBA.</p><h3 id="a000534"><i></i></h3><blockquote><h3 id="a000534"><i>gebed</i></h3><p><em>(uit te spreken in een bibliotheek)</em></p><p><i>Boek, vertel me hoe te leven<br />hoe ik de liefde moet overwinnen<br />vertel hoe anderen dat deden<br />wat de weg is, hoe<br />de kost te winnen</i></p><p><i>Boek, wij spreken in iconen<br />als Jolly Roger: avontuur,<br />een bloedend hart voor<br />liefde, eclips wijst ons<br />de toekomst.</i></p><p><i>Kien, Bandini, Biberkopf,<br />Schveyk, Tiuri, Windvaantje,<br />Horse Badorties, Oblomov.<br />Owen, Rosenberg, Sassoon:<br />Egidius.</i></p><p><i>Boek, vertel me hoe te branden<br />als een tijger in de nacht.<br />Vertel het ook aan anderen, als<br />ze radeloos zijn en dwalen, als<br />hun afgod naar ze lacht.</i></p><p><i>Boek, wij zijn allang verloren<br />wees ons dus steeds genadig. Ik getuig<br />dat er één is van elk van ons<br />en elk boek is mijn profeet.<br />Zorg dat iedereen dat weet.</i></p><p><i>Boek, vertel ons hoe we leven.</i></p></blockquote><p></p>Mark Deckershttp://www.blogger.com/profile/15571742595606140604noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-7146796042680859512.post-68744742985234648282023-11-18T14:43:00.000+01:002023-11-18T14:43:19.046+01:00Navigeren in chaos : een kwajongenstreek uit 1997<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhBONK0zw_drsGoa0Yla-iE5f6Tb1PIk3ztGAo6mAjBA4YfxB8GWFYn_lL8rO9SPgaRp7o3xJD0LIxbk9eIyMbo6dcew2Vx6rFG-0_panwTqWUveHSlzHZFWpvJgMDLfw8yaeuCkzQFMqOa7vev1b1todziHTcBNtHDZPyefFwIpFV2M6oT3ep52R1y9gM/s1568/navigeren%20in%20chaos%201e%20dr.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1568" data-original-width="1213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhBONK0zw_drsGoa0Yla-iE5f6Tb1PIk3ztGAo6mAjBA4YfxB8GWFYn_lL8rO9SPgaRp7o3xJD0LIxbk9eIyMbo6dcew2Vx6rFG-0_panwTqWUveHSlzHZFWpvJgMDLfw8yaeuCkzQFMqOa7vev1b1todziHTcBNtHDZPyefFwIpFV2M6oT3ep52R1y9gM/s16000/navigeren%20in%20chaos%201e%20dr.jpg" width="60%" /></a></div><p>Het was 1997. Internet stond letterlijk in de kinderschoenen. Ik werkte voor de bibliotheek in Deventer. Als broekie van 26 mocht ik de andere bibliothecarissen opleiden in de geheimen van het internet. Zoeken op internet leek op geen enkele manier op het zoeken in kaartcatalogi, indexen of adresboeken. Het leek zelfs niet op zoeken in de toen nog gebrekkige geautomatiseerde catalogi waar je nog steeds op auteursnaam-komma-voornaam-of-voorletter of exacte titel moest zoeken. Gewoon een woord intypen was dus er nog niet bij. </p><p><b>Een broekie, met een beetje bravoure</b></p><p>Ik schreef voor mijn collega's het boekje 'Navigeren in chaos'. Een boekje op het mini A6-formaat dat je in 15 pagina's leerde hoe je al je eerder geleerde zoekprincipes overboord moest zetten. Over waarom het uitmaakte in welke taal je zocht of welke zoekmachine. Later zou ik de cursus voor alle bibliothecarissen in Overijssel gaan geven en maakte ik er ook nog een zoekcompetitie van: de eerste versies van de Krakercompetitie die nu nog steeds een variant voor basisscholen kent. </p><p>Maar een broekie was ik dus... met een beetje bravoure. Knetter, wat was ik jong. Zo zag ik er toen uit, kunt u ook even lachen.</p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhRM4cz9423q1NiCXWfwGe9OjLtUaNxXhayyhF1KLUDioEADZgNeHLpM5wMQOQ3Sev_i7r7sJrIKvd-lkpT23wVofnkpdmv-RUlxV0FHdZV4ELz00KKD1QoSsWYEZapXS4qSqT0UtW4NHDnDvTtQ-bbMZUSEGkDXKJK7LOTjJO8YJqP-klp1EKGasHIeFk/s1523/mark%201997.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1523" data-original-width="1116" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhRM4cz9423q1NiCXWfwGe9OjLtUaNxXhayyhF1KLUDioEADZgNeHLpM5wMQOQ3Sev_i7r7sJrIKvd-lkpT23wVofnkpdmv-RUlxV0FHdZV4ELz00KKD1QoSsWYEZapXS4qSqT0UtW4NHDnDvTtQ-bbMZUSEGkDXKJK7LOTjJO8YJqP-klp1EKGasHIeFk/s16000/mark%201997.jpg" width="60%" /></a></div><p>De titel van het boekje "Navigeren in chaos" had ik gejat van <a href="https://www.bibliotheek.nl/catalogus/titel.041012089.html/thriving-on-chaos/">een boek van managementguru Tom Peters: 'Thriving on chaos'.</a> Zelfs de inleiding die bij dat boek zat, met een hoop holle managementtermen, had ik van hem gejat en omgezet naar termen uit mijn eigen boekje. Ik maakte melding dat ik deze methode had overgenomen van het Hossen-instituut met vestigingen in Bosten en Deventer en dat deze was ontstaan uit chaoscounselling. Op de voorkant de aanbeveling dat je met dit boekje weer meer leerde dan over kolen lopen. Dat was een verwijzing naar Emile Ratelband die op dat moment furore maakte met zijn NLP-methode en mensen echt over hete kolen liet lopen. Ik had lol om mijn eigen gebakken lucht. </p><p><b>Velen namen het serieuzer dan ik</b></p><p>Overigens volgde daarna overigens vijftien prima zoekstrategieën. </p><p>Ik merkte dat velen het boekje serieuzer namen dan dat ik het zelf deed. Ik belde een bevriende redacteur bij het tijdschrift Informatie Professional en vroeg of hij mee wilde doen met een grap. Als hij mijn boekje serieus zou recenseren, zou ik het - namens het Hossen-instituut - gratis beschikbaar stellen. </p><p>Zo geschiede en zo verscheen begin 1998 deze recensie in het serieuze tijdschrift. </p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiJw4O3KNO9l5E7lbGYbHBiU1WZj5CRhLpZpMxsI8LVHUIg00dg7ebYmkM9l2ughklci8PfbYNBxxfIp_SdTeCh0dbCFVFTejcnqFGyvRkfmQXzfwa-5KT3VapNzLeuGuPAvnQ1leZtKcpaUyBFwpAdoAr2tDjhJJ9X4-nmtnPu_TIZ6J2-QBWu6hHVfgQ/s1506/Informatieprofessional%201998%202%20p32.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1506" data-original-width="729" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiJw4O3KNO9l5E7lbGYbHBiU1WZj5CRhLpZpMxsI8LVHUIg00dg7ebYmkM9l2ughklci8PfbYNBxxfIp_SdTeCh0dbCFVFTejcnqFGyvRkfmQXzfwa-5KT3VapNzLeuGuPAvnQ1leZtKcpaUyBFwpAdoAr2tDjhJJ9X4-nmtnPu_TIZ6J2-QBWu6hHVfgQ/s16000/Informatieprofessional%201998%202%20p32.jpg" width="60%" /></a></div><p>Dat dat blad goed gelezen werd door tal van bibliothecarissen heb ik toen geweten. Omdat we het boekje gratis weggaven, vond ik dat ze wel wat moeite mochten doen. Dus ik verzon een extreem lang adres: Toren 2, afd. C. kr. B VIII. Dit was nog niet de tijd van online bestellen en dus stuurden allerlei keurige instellingen mij een brief. </p><p>Zoals het ministerie van Justitie, die inderdaad keurig alles invulde. </p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhgUcFLW6eTqNuu9EJvOpuVwv_W6xrfa-s0atxbR1o0z1Ied214Z6kuuDvLneYGhhAFZHpV5cVgbc58m3hfYyyeA8hdd6Gh1KbTMPUXeXYer1Ykysu_Vkf9THxLsUgeCmK7BVuqVG--B9xJ25rOWYgStdjc_48-yEnzpb8Z1NnesVTj0VUNQT3AEZ3HPqA/s1618/img600.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1176" data-original-width="1618" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhgUcFLW6eTqNuu9EJvOpuVwv_W6xrfa-s0atxbR1o0z1Ied214Z6kuuDvLneYGhhAFZHpV5cVgbc58m3hfYyyeA8hdd6Gh1KbTMPUXeXYer1Ykysu_Vkf9THxLsUgeCmK7BVuqVG--B9xJ25rOWYgStdjc_48-yEnzpb8Z1NnesVTj0VUNQT3AEZ3HPqA/s16000/img600.jpg" width="90%" /></a></div><br /><p>Of het keurige Houthoff Advocaten.</p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjvX4Q_4dYuUvVCw1ubuGXyxgthohS7NrSvtUmI8fxfrWyg9uB3wei0wpU_HRC0ewu2SJOywaOpM2V6lFGt9aFteS7vZdhDAIJSvzpu8j8aai1esyD8L38Gxw7xvHIAhG_re2cfZtJZltQZ3OJY-9vk6uWedwfca72DV0lzEqAwAN2896CvWj84nZWBih8/s1391/img599.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="924" data-original-width="1391" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjvX4Q_4dYuUvVCw1ubuGXyxgthohS7NrSvtUmI8fxfrWyg9uB3wei0wpU_HRC0ewu2SJOywaOpM2V6lFGt9aFteS7vZdhDAIJSvzpu8j8aai1esyD8L38Gxw7xvHIAhG_re2cfZtJZltQZ3OJY-9vk6uWedwfca72DV0lzEqAwAN2896CvWj84nZWBih8/s16000/img599.jpg" width="90%" /></a></div><br /><p>Ik vond deze informatie terug toen ik deze vakantie mijn berghok nog eens opruimde. Wat eigenlijk opviel was hoe naarstig iedereen op zoek was met wat men eigenlijk moest met internet. En hoe weinig we er vanaf wisten. </p><p>Zelfs vanuit het buitenland, nou ja België dan, kreeg ik aanvragen. Zoals hier uit Oostende. </p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi4Z34gGOEBMq22o0XB1XGTuoRlXZDzUw2YOPvFNW1Hvd5nhmdZdtvANOUJKOakYFOjgGBqXAGsuhScZidCL_-P18wNsvqsCtyV0uCgQaZRUULw6vi7Ju6N6u6GMwnqJIwNInmOpOc7ZW1wyCT1appWu3Tjm11T_BLMj6Jdyhf6VRabHNo3E-6ycg1Q96A/s2206/img602.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="967" data-original-width="2206" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi4Z34gGOEBMq22o0XB1XGTuoRlXZDzUw2YOPvFNW1Hvd5nhmdZdtvANOUJKOakYFOjgGBqXAGsuhScZidCL_-P18wNsvqsCtyV0uCgQaZRUULw6vi7Ju6N6u6GMwnqJIwNInmOpOc7ZW1wyCT1appWu3Tjm11T_BLMj6Jdyhf6VRabHNo3E-6ycg1Q96A/s16000/img602.jpg" width="90%" /></a></div><br /><p>Maar ook tal van universiteiten, bedrijven zoals Shell en Ericsson vroegen het boekje aan. En allemaal gericht aan het Hossen-instituut, toren 2, Afd. C. Kr. B VIII. Op het secretariaat bij de bibliotheek zullen ze er ook wel om geglimlacht hebben. </p><p>Wat ben ik blij dat ik dat mapje nog bewaard heb. En wat een lol heb ik hier om gehad. En toch was het inhoudelijk een prima programma. Later heb ik samen met de Overijsselse BibliotheekDienst (OBD) deze cursus nog omgezet naar een internetversie. Nog steeds gebaseerd op die vijftien mini-pagina's. Daarna is de cursus door de OBD nog voor een mooi bedrag verkocht aan een commercieel bedrijf. Eh nee, ik heb niet gedeeld in de opbrengst. Ik geloof dat de bibliotheek Deventer er nog wel een bedrag voor heeft gekregen. </p><p><b>Een serieus onderwerp luchtig behandelen</b></p><p>Met een grote grijns achterom kijken. Luchtig een serieus onderwerp behandelen. Ik houd er nog steeds van.</p><p>Ik zie dat het boekje overigens <a href="https://www.bibliotheek.nl/catalogus.catalogus.html?q=navigeren%20in%20chaos">nog te leen is in de bibliotheek. </a> En voor wie wil, ik heb nog een paar exemplaren. Gratis te bestellen via een briefje per post aan Rijnbrink/Hossen-instituut, M. Deckers, Toren 2 Afd. C, Kr. B VII, Postbus 352, 7400 AJ Deventer. Benieuwd wie me dit keer een briefje stuurt. Ik en ons secretariaat zullen er opnieuw om glimlachen. Zolang de voorraad strekt.</p>Mark Deckershttp://www.blogger.com/profile/15571742595606140604noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7146796042680859512.post-7961384983233665942023-11-12T10:03:00.003+01:002023-11-12T11:20:02.346+01:00Jij krijgt mijn stem...<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgALQc0QdSM6U0UE1_ein2IQI2GFwUvO7XVGtwjRZTUmORSARyXFg5veszaEYB-2wqnNhFP_jBe_vduchs1PM5XwVHkW7WZ8YGb_iiYzb2FNfg7iRxNGIIQmqdRLUraJ_7gwDxWeqjrmymkc0z-ugyKMtPZHc2JUmH5P7cEN0XgaDYO_f6Rx_pllfVJoaM/s1876/stempas.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1276" data-original-width="1876" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgALQc0QdSM6U0UE1_ein2IQI2GFwUvO7XVGtwjRZTUmORSARyXFg5veszaEYB-2wqnNhFP_jBe_vduchs1PM5XwVHkW7WZ8YGb_iiYzb2FNfg7iRxNGIIQmqdRLUraJ_7gwDxWeqjrmymkc0z-ugyKMtPZHc2JUmH5P7cEN0XgaDYO_f6Rx_pllfVJoaM/s16000/stempas.jpg" width="90%" /></a></div><p>Het is begin november en het is druilerig en donker. Ik heb een drukke werkdag achter de rug en met de regendruppels op mijn bril van de regen loop ik naar de ingang van het appartementenblok waar ik woon. Ik open de brievenbus. Er ligt een neutrale envelop. Dingen die in een neutrale envelop zitten zijn zonder uitzondering belangrijk. Belangrijke dingen worden namelijk in een neutrale envelop gestopt om er niet de aandacht op te vestigen. Bankpasjes, pincodes, noem maar op. Dit alles om brievenhengelaars niet te laten weten dat er wat belangrijks in zit. Maar dat slaat natuurlijk nergens op. Want brievendieven weten precies hetzelfde als ik. In een neutrale envelop zit altijd iets van waarde. </p><p>Door het venster van de neutrale brief kan ik zien dat het mijn stempas is voor de verkiezingen. Zeg maar mijn toegangsbewijs tot de hoogmis van de democratie. Ik steek de stempas bij me en loop de trappen op. Boven wacht Lot, mijn jongste. Ze eet vanavond bij me.</p><p>Terwijl ik de trappen oploop, bedenk ik mij iets. Ik open de deur en begroet Lot. Lot is 16, bijna 17. Als het kabinet niet was gevallen had ze bij de volgende verkiezingen mogen stemmen. Nu zal ze dus waarschijnlijk nog een tijd moeten wachten. </p><p>Ik zeg tegen haar: 'Weet je, ik ben 52. Ik heb al vaak mogen stemmen. En hoeveel tijd van leven heb ik nog? Een jaar of 30, met een beetje mazzel. Jij hebt nog veel meer tijd voor de boeg. Misschien word jij wel 100! Heb je nog meer dan 80 jaar te gaan. Jij hebt meer recht om te stemmen dan ik.'</p><p>En vervolgens zeg ik: 'Jij krijgt mijn stem. Zeg maar wat ik moet stemmen en ik zal het doen.' Als ik in Lots gezicht kijk zie ik hoe verbaasd ze is maar ik zie ook dat het haar wat doet dat ze dit vertrouwen van me krijgt.</p><p>Maakt het echt niet uit welke partij?' vraagt Lot nog? 'Ja zeg maar wat ik moet stemmen en ik zal het doen.' En dat kan ik makkelijk zeggen hoor. Ik weet dat Lot best serieus is en ik weet eigenlijk ook wel dat ze waarschijnlijk niet zo heel ver van mijn eigen voorkeur af zal zitten. Maar de belofte is inderdaad dat ik alles zal stemmen wat zij wil.</p><p>We zijn inmiddels twee weken verder en ik heb het stemadvies van Lot inmiddels gekregen. Ze heeft de stemwijzer gedaan en er best even over nagedacht. De keus van Lot is niet de partij die ik zelf zou stemmen. Maar Lot heeft mijn stem.</p><p><b>Geef kinderen een stem</b></p><p>Ik heb wel eens gedacht dat als alleen kinderen mochten stemmen, de wereld er anders uit zou zien. Dat keuzes rond eerlijk delen en goede zorg voor het milieu dan veel sneller gemaakt zouden worden. Ik heb ook wel eens gedacht dat alleen mensen onder de 25 jaar zouden moeten kunnen stemmen. Zij moeten het langst met de toekomst leven. </p><p>Ik vind mijn argument van 'ik ben 52 en jij bent 16, dus jij hebt meer recht op een stem', best steekhoudend. Wie moet namelijk nog het langst de consequenties dragen van het beleid van vandaag? Dat zijn inderdaad de jongsten. Dus wie heeft er het meeste recht om te stemmen? Precies, de jongsten.</p><p><b>Vind je het moeilijk?</b></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh1OKA1O5-8OjQQESx-wZnJ-lJlGvxsIm0WfP_ZYj4qk4aK_EhafGaqJqYLd94eRACzRCxAXvcMLlvf0nHtU3eNxJS8I_ZSy3Lri518x4erH2NVHO5TyShVIBObcyMv1T3QCxR7YJEVut3-skNM6ZyOCJat0qDt8wzfvfUOkwVubbMrp8HZl0q2PL-zsdw/s1079/Screen%20Shot%2011-11-23%20at%2011.11%20AM.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1079" data-original-width="767" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh1OKA1O5-8OjQQESx-wZnJ-lJlGvxsIm0WfP_ZYj4qk4aK_EhafGaqJqYLd94eRACzRCxAXvcMLlvf0nHtU3eNxJS8I_ZSy3Lri518x4erH2NVHO5TyShVIBObcyMv1T3QCxR7YJEVut3-skNM6ZyOCJat0qDt8wzfvfUOkwVubbMrp8HZl0q2PL-zsdw/s16000/Screen%20Shot%2011-11-23%20at%2011.11%20AM.PNG" width="70%" /></a></div><br /><p>Natuurlijk probeer ik bij elk verhaaltje wel een link naar de bibliotheek te maken. En die is deze week niet zo heel ingewikkeld. Mijn collega's Elisabeth Rullens en Jelle van der Graaf trakteerden me deze week op de een prachtige beslisboom van Katinka Polderman die ze hadden laten maken voor onze bibliotheken. </p><p>Veel bibliotheken zijn bezig met tal van activiteiten rond de verkiezingen. En deze posters passen daar heel goed bij. Het zijn er in totaal drie: 1) Moet je gaan stemmen?, 2) Zou je niet gaan stemmen? en 3) Hoe weet je op welke partij je moet stemmen? De eerste zie je hierboven.</p><p>Elisabeth en Jelle maakten deze posters van Katinka en deden dat samen met onze Marcomafdeling. Bibliotheken in Overijssel en Gelderland konden ze bestellen. Maar er is inmiddels ook wel wat vraag uit andere provincies. En ja, het is mogelijk om mee te doen. De tijd om te beslissen is echter nog wel kort. Maandagmiddag gaan alle bestellingen naar de drukker. Dus wie nog wat wil moet maandagochtend nog contact opnemen met Elisabeth. Haar <a href="https://www.rijnbrink.nl/actueel/nieuws/nieuwe-financieringsstromen-persoonlijke-ontwikkeling/">contactgegevens vind je hier (even doorscrollen op deze link). </a></p><p><b>Aan wie geef jij je stem?</b></p><p>Er is veel over verkiezingen te zeggen. Het enige wat uiteindelijk telt is dat we het recht hebben om te stemmen. Het is een mooi en groot goed. En een moment om na te denken over onze toekomst.</p><p>En ach, mocht je kinderen hebben of een neefje of een nichtje, misschien vind je het dan ook wel leuk om iemand blij te maken met jouw stem. Denk er maar eens over. Het leverde mij een mooi gesprek op en een onderbouwd stemadvies.</p><p>Succes!</p>Mark Deckershttp://www.blogger.com/profile/15571742595606140604noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-7146796042680859512.post-5925835414619317702023-11-09T07:13:00.007+01:002023-11-09T17:24:52.250+01:00Liveblog Bibliotheekplaza 2023: De kracht van verhalen<p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEico_fXxA80jFoZpBCJPalJHTEJYNAvlKKFswevYaKa1_1SZXRB0ip3jLsz1Kn784d_NlMpzEbyaL1nZgIwrNUhRM190h2SOyvTrXWi6bz6j_EyEMbcX4rPFtpNpgHxoRoMwabnF6o4FhH155hhBcE1QippdS4CdNlKDL4v9upRyqxYyjNB8oB-yFOpUXk/s1202/Screen%20Shot%2011-09-23%20at%2007.17%20AM.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="517" data-original-width="1202" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEico_fXxA80jFoZpBCJPalJHTEJYNAvlKKFswevYaKa1_1SZXRB0ip3jLsz1Kn784d_NlMpzEbyaL1nZgIwrNUhRM190h2SOyvTrXWi6bz6j_EyEMbcX4rPFtpNpgHxoRoMwabnF6o4FhH155hhBcE1QippdS4CdNlKDL4v9upRyqxYyjNB8oB-yFOpUXk/s16000/Screen%20Shot%2011-09-23%20at%2007.17%20AM.PNG" width="90%" /></a></div><div><br /></div><b>5.45 uur</b><br /><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg9DGgSWc6UOU1O8VQsSUfNCMJc2q1X0XbaP4GK_1eqiF2goGV4RyhjHS1sWaRVV1_EN8vwjenKmwWwnyYZSzXT89sk_S-PePzBZyEx9TR5BRic4uoX5Hf21xMDL6E8E6Xbp3KUmg0zKsOh2g8CvnzDAANTEupLKE8Bg5dfgZAis3_GlO0nV0GbL3oILCg/s2845/klok.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1944" data-original-width="2845" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg9DGgSWc6UOU1O8VQsSUfNCMJc2q1X0XbaP4GK_1eqiF2goGV4RyhjHS1sWaRVV1_EN8vwjenKmwWwnyYZSzXT89sk_S-PePzBZyEx9TR5BRic4uoX5Hf21xMDL6E8E6Xbp3KUmg0zKsOh2g8CvnzDAANTEupLKE8Bg5dfgZAis3_GlO0nV0GbL3oILCg/s16000/klok.jpg" width="70%" /></a></div><p></p><p>Daar ben ik weer! Het is hondsvroeg maar ik heb het er voor over. Want vandaag is weer Bibliotheekplaza en ik doe voor u vandaag opnieuw live verslag. De wekker ging, de koffie staat. De dag kan beginnen. Vandaag is het thema: De kracht van verhalen. En opnieuw heeft collega-POI Probiblio weer een puike line-up klaar staan van mensen buiten de sector. Zij nemen ons mee naar wat wij nog kunnen leren van hen. Het programma begint rond 10 uur. Eerste verslagen volgen rond 11 uur. </p><p>Het is ongeveer de tiende keer dat ik liveverslag doe. Het is opnieuw een eer. Maar ik heb ook een nieuwtje: het zal de laatste keer zijn. Tien jaar verslag op deze manier en altijd met plezier gedaan. Iemand mag het stokje overnemen. Het wordt tijd voor een nieuwe generatie.</p><p>Stay tuned!</p><p><b>9.00 uur</b></p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEij-AqVBayfX1vSwNUZbfGEGeqsLoBg4Olg55p4GOr9VvMlqu0zzsn9o_18I0L8phyphenhyphen6rL8iI0TSoVxPHjJlsvXLYFiHecxPLJdlask0bf_REUe9TNwAsmibukMwCx-A6RCvr21XY4wUL7wukfWR_40kVhhk7-miyvI9su34KpvYz1S5qVMrVjgkcqJ-hY8/s2048/wahldorf%20statler.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1538" data-original-width="2048" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEij-AqVBayfX1vSwNUZbfGEGeqsLoBg4Olg55p4GOr9VvMlqu0zzsn9o_18I0L8phyphenhyphen6rL8iI0TSoVxPHjJlsvXLYFiHecxPLJdlask0bf_REUe9TNwAsmibukMwCx-A6RCvr21XY4wUL7wukfWR_40kVhhk7-miyvI9su34KpvYz1S5qVMrVjgkcqJ-hY8/s16000/wahldorf%20statler.jpg" width="90%" /></a></div><br />En daar zitten we weer. Samen met Edo Postma van Probiblio vormen we al jaren een onafscheidelijk duo. Hij doet de plaatjes en de socials. Ik doe de tekst. Samen hebben we een knus bankje boven in de de zaal van Koninklijk Instituut voor de Tropen waar deze dag gehouden zal worden. Camera klaar, toetensbord klaar... En dan nog even koffie voor het begint. <p></p><div><b>10.02 uur</b></div><div>De zaal vult zich. Uit de boxen klinkt Peter en de Wolf. Is dit al een opmaat voor het thema: 'De kracht van verhalen?' Het licht dooft en Gershwin Bonevacia, dichter, betreedt het podium. Met een prachtig gedicht over de bibliotheek. Het is prachtig maar moeilijk te beschrijven. Om jullie thuis tegemoet te komen, bied ik jullie een alternatief. Zijn optreden bij Podium Witteman. </div><div style="text-align: center;"><br /></div><div style="text-align: center;"><iframe allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture; web-share" allowfullscreen="" frameborder="0" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/0iLkE18YpnY?si=hSyFVwN-UVWlZ35Y" title="YouTube video player" width="560"></iframe></div><div><br /></div><div>Gerschwin is dichter en performer, en was van 2019 tot 2022 stadsdichter van Amsterdam. Overigens een dichter die dyslectisch is. Toch bijzonder. </div><div><br /></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjP4r-Gj4lD0AbJC-SKR5KWznDZ7ioAhEuJx9G3cGrCdpDb0SF4X9Qd2CJtb-RQYAwukzHjtzmczXsh1dV_j3Bm9_y9kOnqHvDaLC9-jCSPfrr8AvQJopj_sIDoOQabWQCWG0jOR023H3cGhQMXqPBRtV2CArX1z9VUwrXQpijDNFgS4QII1LAdlJeSXMI/s540/saber%20benjah.png" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="540" data-original-width="540" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjP4r-Gj4lD0AbJC-SKR5KWznDZ7ioAhEuJx9G3cGrCdpDb0SF4X9Qd2CJtb-RQYAwukzHjtzmczXsh1dV_j3Bm9_y9kOnqHvDaLC9-jCSPfrr8AvQJopj_sIDoOQabWQCWG0jOR023H3cGhQMXqPBRtV2CArX1z9VUwrXQpijDNFgS4QII1LAdlJeSXMI/w200-h200/saber%20benjah.png" width="200" /></a></div>Na Gerschwin komt<a href="https://www.saberbenjah.com/ "> Saber Benjah</a> het podium op. Saber is onze dagvoorzitter vandaag. Saber vertelt over de rol die de bibliotheek voor hem heeft gehad. Hoe zijn taal bevorderd werd door de bibliotheek en hoe dat heeft bijgedragen aan zijn kansen in de samenleving. </div><div><br /></div><div>Bij de start komt Frans Bergfeld, directeur van Probiblio, nog even terecht op het podium. Hij wenst iedereen, zoals het hoort, een fijne dag en ook leuk, hij daagt de mensen uit om niet op je telefoon te kijken vandaag. Laat je meenemen door het verhaal. Ook Frans vertelt een verhaal. Een verhaal over zijn geschiedenisdocenten die - inderdaad - vooral ook verhalen vertelden en daardoor hem verleidden om geschiedenis te gaan studeren. </div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjwvkN6c0afvtmS6CAImtO5A2lNymTZIn6nQGzb8W4Czea3CazwcRphxcxOsDfaok74QqpPLw4ugIF4e-F13ESGiOvpWbMUpm8RBG1P2ebpSJ34RaMAuK9Y314Z_NAByzASmY-ME_9KyRarUYTVf2PmZcanncY293aerCFQDPGTuD1SxlHuBlIRBmUtFMY/s4032/IMG_3740%5B1%5D.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3024" data-original-width="4032" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjwvkN6c0afvtmS6CAImtO5A2lNymTZIn6nQGzb8W4Czea3CazwcRphxcxOsDfaok74QqpPLw4ugIF4e-F13ESGiOvpWbMUpm8RBG1P2ebpSJ34RaMAuK9Y314Z_NAByzASmY-ME_9KyRarUYTVf2PmZcanncY293aerCFQDPGTuD1SxlHuBlIRBmUtFMY/s16000/IMG_3740%5B1%5D.JPG" width="90%" /></a></div><br /><div><b>10.17 Douwe en Esther - Sonneborgh</b></div><div><b><br /></b></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhjevYqzP7DQGr5GWEsBX-3QpG8FuvorYvFgDwgTi8IdE9x2tExTkk02Eu86FVh8b9Q75AFhtn4mC071rIl8N10vAtCEQEXpZKGB92gfTqrCYEx76iuQ_gmpf4eZWgGkeeVvHnjM0Tb-nm3Rn_EFnqHOU_fgC12pN_mTRsnYmonUAxldnyKaRG_EDt1gAk/s1508/Screen%20Shot%2011-09-23%20at%2010.24%20AM.PNG" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="835" data-original-width="1508" height="178" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhjevYqzP7DQGr5GWEsBX-3QpG8FuvorYvFgDwgTi8IdE9x2tExTkk02Eu86FVh8b9Q75AFhtn4mC071rIl8N10vAtCEQEXpZKGB92gfTqrCYEx76iuQ_gmpf4eZWgGkeeVvHnjM0Tb-nm3Rn_EFnqHOU_fgC12pN_mTRsnYmonUAxldnyKaRG_EDt1gAk/w320-h178/Screen%20Shot%2011-09-23%20at%2010.24%20AM.PNG" width="320" /></a></div>Douwe van der Werf van de sterrenwacht Sonneborgh op het podium. Zij gaan met het publiek vandaag een experiment aan met input van alle deelnemers. Zij gaan daarmee een verhaal maken dat aan het eind van de dag zal terugkomen. En jawel, het eerste wat hij vraagt is: pak je telefoon even. Die telefoon die Frans Bergfeld net gevraagd had op te bergen. Via een aantal vragen. Collega van Douwe, Esther vertelt vervolgens een verhaal over de grootste transitie in de weteld die in 2023 was begonnen. Het is een prachtig utopisch verhaal over de redding van de wereld uit de crises waar we ons nu in bevinden. We reizen naar het jaar 2130 en ook hier wordt de zaal gevraagd om vanuit hun fantasie bouwstenen aan te leveren voor de toekomst. </div><div style="text-align: center;"><br /></div><div style="text-align: center;"><iframe allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture; web-share" allowfullscreen="" frameborder="0" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/FPkIEGrXb4M?si=ALIIaDJY0sPcv1MT" title="YouTube video player" width="560"></iframe></div><div style="text-align: center;"><br /></div><div><b>10.30 Kees Klomp</b></div><div><br /></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgRpjfNpmO0oU_kjzBH2t8Dv7o8D1IzVOEwjBYdsfqUBwWfwYw5FDNeVEv37-uIeq2WV5KQveWfwcn5m0tLpcaIAcjqFGBuupeA0yTZUnp-Dsb-7_rLMjVfr9805AoI94kSgkCbOHPu4INkBxQcrLauzujCTcgifOyjQcGI9pRVyJn6_JoIITc3UvXym9s/s1080/re-storyation.png" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="1080" data-original-width="1080" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgRpjfNpmO0oU_kjzBH2t8Dv7o8D1IzVOEwjBYdsfqUBwWfwYw5FDNeVEv37-uIeq2WV5KQveWfwcn5m0tLpcaIAcjqFGBuupeA0yTZUnp-Dsb-7_rLMjVfr9805AoI94kSgkCbOHPu4INkBxQcrLauzujCTcgifOyjQcGI9pRVyJn6_JoIITc3UvXym9s/s320/re-storyation.png" width="320" /></a></div><br />En dan komt de eerste "key-note"-spreker. Dat is Kees Klomp in het dagelijks leven lector betekeniseconomie bij de hogeschool van Rotterdam. En Kees slaat het optimisme van de sprekers voor hem maar even de bodem in. Want het gaat niet goed met de wereld. En dan kijkt hij vooral naar de economische systemen die de oorzaak zijn van alle crises waar we nu mee te maken hebben: asielcrisis, milieucrisis en zelf je individuele crisis. En hij zegt dat de crisis existentieel is omdat het ons raakt wat ons ten diepste mens maakt. Steeds meer mensen hebben moeite met het wereldbeeld dat we voor onze ogen zien. We begrijpen de wereld voor ons gevoel steeds minder. Dat levert een fundamentele levensonzekerheid op. </div><div><br /></div><div>Voor wie een beetje een beeld wil hebben van Kees Klomp zonder bij het symposium te zijn, moet eens kijken naar zijn filmpje over de boerencrisis hierboven. </div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhDh8FiO-QoeEXDDVHN5-gBlEwGS_gr4rLBEs_fXPlXDfHTeeOeqKCBd_2mQqRW5E8wka-t6Dyi9h24QMrIkfUKJrHfc53SnpA8Vhc_XUmzoifOwpCqxEOMR6KnKUp-zKMMC_kQC5Cu2azgqZDTIFlqYLCeDMpVYG-EZZFxah8zJhka-lez2i_GlZEhUUc/s800/regenmaker.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="800" data-original-width="800" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhDh8FiO-QoeEXDDVHN5-gBlEwGS_gr4rLBEs_fXPlXDfHTeeOeqKCBd_2mQqRW5E8wka-t6Dyi9h24QMrIkfUKJrHfc53SnpA8Vhc_XUmzoifOwpCqxEOMR6KnKUp-zKMMC_kQC5Cu2azgqZDTIFlqYLCeDMpVYG-EZZFxah8zJhka-lez2i_GlZEhUUc/s320/regenmaker.jpg" width="320" /></a></div><br />Maar die crises raken ons dus op dit moment persoonlijk. Wie zich in deze tijd ongemakkelijk voelt, is dus eigenlijk kerngezond. Wie zich nu nog geen zorgen maakt, moet zich wellicht toch achter de oren krabben. </div><div><br /></div><div>Maar ja, hoe los je het op. Velen denken dat je het systeem moet veranderen. Maar dat werkt niet. Want het systeem zit in onszelf. Het woord systeemverandering verkoopt goed maar is naar zijn mening niet meer dan symptoombestrijding. </div><div><br /></div><div>Kees Klomp heeft over deze gedachte een boek geschreven: 'De regenmaker'. Dat boek is geschreven voor zijn zoon van 10. </div><div>Hij leest het verhaal voor aan de zaal. Het is het verhaal van vogeltje Olla dat probeert als enkel vogeltje een bosbrand probeert te blussen. U kunt zich voorstellen hoe dat gaat en wat de andere dieren tegen hem zeggen. Maar langzaam kantelt het. Dier na dier gaat helpen. En er ontstaat een moedige brandweerbrigade van dieren. Wat begon als één druppel water werd een grote regenbui. </div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiuKRHiR1YC5FzwZvBPQ7CGemQy6uKpBXYhPyeKweWB0MHZ0AlI_lHqfVA2qAeFkb_UUL8bE4AXklbjBk4vJemnjnPnyHGtHuVBfI1DkCN4SYxEdHKbiqPikLQ1OvOmvzzfO63B3sZ-sbY_Cz5zAsxvJ0YY7IsqqPhTjvYzf9wYe5h4miNlE984tpPUvPE/s4032/IMG_3741%5B1%5D.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3024" data-original-width="4032" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiuKRHiR1YC5FzwZvBPQ7CGemQy6uKpBXYhPyeKweWB0MHZ0AlI_lHqfVA2qAeFkb_UUL8bE4AXklbjBk4vJemnjnPnyHGtHuVBfI1DkCN4SYxEdHKbiqPikLQ1OvOmvzzfO63B3sZ-sbY_Cz5zAsxvJ0YY7IsqqPhTjvYzf9wYe5h4miNlE984tpPUvPE/s16000/IMG_3741%5B1%5D.JPG" width="90%" /></a></div><br /><div>Hij legt uit wat hij deed met dit verhaal en welke theorie er achter zit. In plaats van Fight, Fligth, Freeze moeten we naar Face, Free en Feed. Bij de Immersie gaat het om geraakt worden. Hij onderzocht vele idealistische ondernemers en al die ondernemers hadden één ding gemeen: ze waren allemaal een keer persoonlijk geraakt waardoor ze tot ondernemen kwamen. Dat is bijzonder want meestal gaan we weg bij pijn. Het gaat dus niet om weten maar om voelen dat je moet veranderen. En wat doen wij: wij zetten in op weten. We proberen iedereen te leren wat er aan de hand is in de wereld. Maar willen wij veranderen moeten we het dus voelen. </div><div><br /></div><div>Wil je onverschilligheid dus bestrijden dan heeft informatie rondpompen dus geen zin. </div><div><br /></div><div>Zijn tweede punt is hoe je beweging in gang zet. En dat gaat over macht. En hoe macht, macht wordt. En hoe ook het individu als ze samenwerken tot macht kunnen komen. Hij noemt dat dissolutie. Het lasten oplossen en laten overgaan. Ons egocentrische denken moet overgaan naar wereldcentrisch en levenscentrisch. Het rapport van de Club van Rome, begin jaren '70 van de vorige eeuw, was de eerste keer dat dat denken kantelde. Onlangs werd bekend dat als de bij uitsterft, dat de mensheid maximaal vierenhalf jaar overleeft. In dat opzicht bestaat het individu niet meer maar alleen nog een wij. </div><div><br /></div><div>Hij haalt de Maslowpiramide aan. En hij laat zien hoe het beeld van die piramade eienlijk niet meer dan een religie is. Het is een model dat niet bewezen is. Tenminste niet op de manier met de kracht waarmee deze piramide gebruikt. Hij draait de piramide volledig om en betoogt dat je ook dat beeld nog steeds kunt onderbouwen. Het gaat niet om de ene of de andere piramide maar hij wil laten voelen dat je het beeld dat je hebt mag betwijfelen. </div><div><br /></div><div>Hij sluit af met de Amplitie. Hij gebruikt daarvoor het voorbeeld van ziekte. We zijn pas geïnteresseerd in gezondheid op het moment dat we ziek zijn. Terwijl we natuurlijk daarvoor al iets aan onze gezondheid moeten doen. Hij haalt daarvoor het ik- en het zij-narratief aan. 'Zij' zijn schuldig en 'zij' moeten veranderen. Ook het 'ik'-narratief wordt veel gebruikt: 'ik' kan het systeem niet veranderen maar ik kan wel mijn steentje bijdragen. Maar tussen het 'zij' en het 'ik' zit het 'wij'. Er is geen betere methode om gedrag te veranderen is om in groepen het goede gedrag te vertonen. Je moet voorleven. </div><div><br /></div><div><b>11.18 uur Sander van Duijn </b></div><div><b><br /></b></div><div>Na weer een krachtig intermezzo van Gershwin Bonevacia komt Sander van Duijn van Storydiggers<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjgeKQZZNK-HosbEShlvxSlzk_jghBYxsVuL7lSrdZ8weO6l_cVT7WBAaGZG47x0xtY9eoiI1hIbsowMfcHroR8Rg7X_kApb1LzdItVruk6QybPRZRhVnBQFk4h6DNNzXXUfrjFw4vPplqkHUY1bRabEAqFPS5WUBQFeyCyNPt5a5k61Iz4KOWAISkGZxM/s1668/Sander+van+Duijn.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="1668" data-original-width="1668" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjgeKQZZNK-HosbEShlvxSlzk_jghBYxsVuL7lSrdZ8weO6l_cVT7WBAaGZG47x0xtY9eoiI1hIbsowMfcHroR8Rg7X_kApb1LzdItVruk6QybPRZRhVnBQFk4h6DNNzXXUfrjFw4vPplqkHUY1bRabEAqFPS5WUBQFeyCyNPt5a5k61Iz4KOWAISkGZxM/w200-h200/Sander+van+Duijn.jpg" width="200" /></a></div>aan het woord. <a href="https://www.storydiggers.nl/ ">Storydiggers</a> is een bedijf dat gespecialiseerd is in 'storytelling'. Waar het om gaat is dat je niet alleen feiten brengt maar ook verhalen vertelt om gevoelens te raken. De techniek laat Sander even in de steek maar acht, dus hij moet als spreker zelf ook de kracht van het verhaal inzetten om zijn verhaal verder te brengen. </div><div><br /></div><div>Hij noemt de bibliotheek het huis van verhalen, dus hij is benieuwd of wij al die theorie al niet kennen. Hij vertelt dat het vertellen van verhalen zo oud is als de mensheid en dat het vertellen van verhalen 65% van onze communicatie uitmaakt en dat zeven hersendelen nodig zijn om een verhaal te verwerken. Een verhaal dringt dieper door in onze hersenen dat platte feiten. </div><div><br /></div><div>Hij vertelt waaraan een verhaal moet voldoen aan de hand van de <a href="https://volwassenenleren.nl/joseph-campbell-de-reis-van-een-held/">theorie van Joseph Campbell</a>. De basisprinicpes zijn 1) conflict en 2) connectie. Het gaat over spanning en herkenbaarheid. Hij laat daarbij een filmpje zien dat lijkt op onderstaande. </div><div style="text-align: center;"><br /></div>
<div style="text-align: center;"><iframe allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture; web-share" allowfullscreen="" frameborder="0" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/MEjgDeSnBMs?si=RxpaAM9UeQwl5QZ7" title="YouTube video player" width="560"></iframe></div><div><br /></div><div>Dit model is natuurlijk herkenbaar op heel veel filmplots. Elk verhaal heeft vier grote rollen: 1) een held, 2) een schat, 3) een monster en een 4) een helper. Het verhaal begint in de gewone wereld maar verdwijnt in een speciale wereld door de opdracht die hij krijgt.</div><div><br /></div><div>Hij laat voorbeelden zien van de Efteling, van het festival Burning Man en Tomorrow Land en fotograaf Brandon Stanton. Wellicht aardig om daar dit filmpje nog eens van te zien.</div><div><br /><div style="text-align: center;"><iframe allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture; web-share" allowfullscreen="" frameborder="0" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/Bcm6kwWv09o?si=18x8lm0V0f7wL8O5" title="YouTube video player" width="560"></iframe></div></div><div style="text-align: center;"><br /></div><div style="text-align: left;">Toch puzzelt mij even waar hij nu naar toe wil met dit verhaal. Maar dan stapt hij over naar voorbeelden in de bibliotheek. Hij haalt de <a href="https://www.youtube.com/watch?v=lQIKQQ8KHxA">uncensored library </a>op Minecraft aan. Een initiatief om verboden teksten onder de aandacht te brengen. En het voorbeeld van de <a href="https://livinglibrary.nl/">Living Library</a>, een concept waar al veel bibliotheken mee werken. </div><div style="text-align: left;"><br /></div><div style="text-align: left;">De conclusie van de ochtend? Wil je iets veranderen in de samenleving dan moet je mensen raken. En wil je mensen raken, vertel dan een verhaal. </div><div style="text-align: left;"><br /></div><div style="text-align: left;"><b>13.01 uur Theo Pronk</b></div><div style="text-align: left;"><br /></div><div style="text-align: left;"><div style="text-align: center;"><iframe allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture; web-share" allowfullscreen="" frameborder="0" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/VRHlS41n7H4?si=_fe0VYdvKZ5aIPrs" title="YouTube video player" width="560"></iframe></div></div><div style="text-align: center;"><br /></div><div style="text-align: left;">We pakken de draad op na de lunch en ik schuif aan bij Theo Pronk van <a href="https://www.stichtingverborgenstad.nl/">de stichting Verborgen Stad.</a><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgnmLJnuPcu1mGOz03xOEhn-6y2gwJjxBujgTkvRobU2oibOe6-3Vn8HUW5-P9I4TNYmdTH4FZB3b4jL0E3wwJqGy5kHZqxq5lFQuLWTyrAtXGPRqzdoOrL7Dy7rlPNkUsaYe1YIkqa7IoSluz83FDZ2I3KUzg1pp0ERT8rVL59vTC63s5_LsweHrT6sDQ/s1026/theo%20pronk.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="636" data-original-width="1026" height="198" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgnmLJnuPcu1mGOz03xOEhn-6y2gwJjxBujgTkvRobU2oibOe6-3Vn8HUW5-P9I4TNYmdTH4FZB3b4jL0E3wwJqGy5kHZqxq5lFQuLWTyrAtXGPRqzdoOrL7Dy7rlPNkUsaYe1YIkqa7IoSluz83FDZ2I3KUzg1pp0ERT8rVL59vTC63s5_LsweHrT6sDQ/s320/theo%20pronk.jpg" width="320" /></a></div>Verborgen Stad, ik vind het een fantastische naam voor een stichting. De Verborgen Stad wordt wel omschreven als de historische Google Streetview. Lang werkt Theo Pronk bij een universiteit en besloot een aantal jaren geleden om samen met een vriend in de techniek te duiken.</div><div style="text-align: left;"><br /></div><div style="text-align: left;">We zijn ondertussen gewend om in het heden met Google Streetview te werken. Maar ja, dat is alleen in het heden. Je kunt niet zien hoe het vroeger was. Een aantal jaren geleden maakte Theo Pronk een project rond de herdenking van de Synode van Dordecht. Samen met partners in de stad, zoals het museum zette hij dat toen op. Met als doel: kunnen we mensen laten zien hoe het vroeger was en je als het ware door de stad van vroeger kon lopen. Dat is wat hij deed. </div><div style="text-align: left;"><br /></div><div style="text-align: left;">Hij maakte, wat hij noemt, een 5D-omgeving. Naast de drie gewone dimensies, voegde hij de dimensie tijd (verschillende jaren) en informatie toe. Met je telefoon kun je zo op locatie zien hoe het vroeger was maar je kunt het ook gewoon thuis bekijken. En waarom doet hij dat? Nou, als mensen snappen hoe het vroeger was, zal men er voorzichtiger mee omgaan in de toekomst? </div><div style="text-align: left;"><br /></div><div style="text-align: left;">Zo begon hij met Dordrecht en breidde dit uit naar andere plekken. Telkens aan de hand van tal van verhalen. Zo pakt hij project voor project aan. Hij legt uit hoe het werkt en hoe het wordt ingevuld.</div><div style="text-align: left;"><br /></div><div style="text-align: left;">Hij begint met de kadasterkaarten uit 1832. Dat is het uitgangspunt en vervolgens wordt dit verder uitgewerkt met andere bronnen. Ook tal van oude kaarten en schilderijen worden gebruikt. Overigens laat hij ook zien hoe vaak een kaart of schilderij niet helemaal klopt. Het is vermakelijk om te volgen.</div><div style="text-align: left;">Vanuit die kaarten werkt hij het uit naar een 3D-wereld. De huizen worden ingekleurd, de straten geplaveid etc. Echt leuk om te zien hoe hij de geschiedenis tot leven brengt. Overigens wie wil zien hoe zijn eigen stad zich ontwikkelde in 2D <a href="https://rce.webgispublisher.nl/Viewer.aspx?map=Infrastructuur%5FMCN">kan al terecht op deze site van het RCE. </a></div><div style="text-align: left;"><br /></div><div style="text-align: left;">De omgeving die hij ontwikkeld kan vervolgens gebruikt worden door tal van devices: mobiele telefoon, kijkpalen of gewoon op de pc. </div><div style="text-align: left;"><br /></div><div style="text-align: left;">Als je alle projecten wilt zien die er al zijn: <a href="https://www.canals5d.nl/">dan kun je op deze site terecht (echt kijktip).</a></div><div style="text-align: left;"><br /></div><div style="text-align: left;">Theo Pronk legt vervolgens uit hoe hij nu bezig is met een project over de <a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Pilgrim_Fathers">Pilgrim Fathers</a>. Dit waren geloofsvluchtelingen uit Engeland die later naar Amerika vluchten. En zo gaat hij door tal van beelden en projecten. </div><div style="text-align: left;"><br /></div><div style="text-align: left;">Tot slot laat hij de zaal nadenken over hoe je zelf zo'n project zou kunnen opzetten en dan kijkt hij naar welke verhalen bij elkaar horen. En vervolgens laat hij zien hoe je er daarnaar weer activiteiten aan kunnen koppelen.</div><div style="text-align: left;"><br /></div><div style="text-align: left;">Wat een heerlijke verteller is Theo Pronk en een mooie eye-opener hoe hij techniek, historie en verhalen met elkaar combineert. </div><div style="text-align: left;"><br /></div><div style="text-align: left;"><b>15.15 uur Beste bibliotheek en beste jeugdspecialist</b></div><div style="text-align: left;"><br /></div><div style="text-align: left;">Een leuk element dat dit jaar is toegevoegd aan Bibliotheekplaza is de uitreiking van de prijs voor Beste Bibliotheek en Beste Jeugdspecialist. Bibliotheekplaza is daar inderdaad een mooie plek voor. In de bankjes zien we ondertussen zenuwachtige bibliotheekdirecteuren en genomineerde jeugdspecialisten.</div><div style="text-align: left;"><br /></div><div style="text-align: left;">Nina Nannini van NBD|Biblion licht nog een keer toe waarom de prijzen belangrijk zijn voor de sector en waarom NBD dit goede initiatief steunt.</div><div style="text-align: left;"><br /></div><div style="text-align: left;">Voor wie hem straks niet wint, zeggen we natuurlijk dat de nominatie ook al een prijs is. Maar goed, natuurlijk wel een poedelprijs.</div><div style="text-align: left;"><br /></div><div style="text-align: left;">Als eerste zijn de jeudspecialisten aan de beurt. </div><div style="text-align: left;"><br /></div><div style="text-align: left;"><b>Beste jeugspecialist: Merel Kuitert</b></div><div style="text-align: left;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiMTJPMSL2yrLCi2XqmNoT43KssI-iCLeJ3idei_cC6uK9nsQJyBe-P-fWRH8qkq222yUv_9ZmoRMRK4hac2p4R0Nxn4TrnNiB5i6pQLFNIfk2fOZ9xssTMuFRcPdsRV357-CMd1stQYvkxebHUUJDIUEQ93GHvX6kgLl5VpREnr9QVuN0LT65rLrR627E/s4032/IMG_1761%5B1%5D.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3024" data-original-width="4032" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiMTJPMSL2yrLCi2XqmNoT43KssI-iCLeJ3idei_cC6uK9nsQJyBe-P-fWRH8qkq222yUv_9ZmoRMRK4hac2p4R0Nxn4TrnNiB5i6pQLFNIfk2fOZ9xssTMuFRcPdsRV357-CMd1stQYvkxebHUUJDIUEQ93GHvX6kgLl5VpREnr9QVuN0LT65rLrR627E/s16000/IMG_1761%5B1%5D.JPG" width="90%" /></a></div><div style="text-align: left;"><br /></div><div style="text-align: left;">Genomineerden zijn:</div><div style="text-align: left;"><div>Monique Dijkgraaf, leesconsulent voortgezet onderwijs bij Bibliotheek Noord-Veluwe</div><div>Astrid Goedknegt, consulent lezen en media bij Bibliotheek Kennemerwaard</div><div>Merel Kuitert, jeugdbibliothecaris bij Noord Oost Brabantse Bibliotheken</div><div><i> </i></div></div><div style="text-align: left;"><div>Toos van den Beuken, die vorig jaar deze prijs won, mag dit jaar de prijs uitreiken. Elk van de genomineerden krijgt een prachtig juryrapport. Maar wie wint?</div><div><br /></div><div>Tromgeroffel...... Merel Kuitert!</div></div><div style="text-align: left;"><br /></div><div style="text-align: left;"><i>Beste bibliotheek</i>: </div><div style="text-align: left;">Dan door naar de Beste Bibliotheek. Daar waren genomineerd:</div><div style="text-align: left;"><br /></div><div style="text-align: left;"><div><div>Barendrecht Carnisselande (De Bibliotheek Aanzet)</div><div>Huiskamer van Heteren (de Bibliotheek Gelderland Zuid)</div><div>Katwijk Schelpendam (Bibliotheek Katwijk)</div><div>Purmerend (de Bibliotheek Waterland)</div><div>Son en Breugel (Bibliotheek Dommeldal)</div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjFp4zULrh22xdWtNOxYqS4kE_8Qt0fAvItNFww8xaXPJSBZTK9RgD9_lELXysPdRxwKOUqIBAzxNMGOFq7eioXK-soAcYIAXj6hDSorEBE97eE3Xa3em9i2e_h-qMOGqEfG7vu81M2uU9PMIUM3xGUCS-6SvFFBBXZZFpPAUaIiFRVs1bvuQkaJfnQO58/s4032/IMG_1762%5B1%5D.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3024" data-original-width="4032" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjFp4zULrh22xdWtNOxYqS4kE_8Qt0fAvItNFww8xaXPJSBZTK9RgD9_lELXysPdRxwKOUqIBAzxNMGOFq7eioXK-soAcYIAXj6hDSorEBE97eE3Xa3em9i2e_h-qMOGqEfG7vu81M2uU9PMIUM3xGUCS-6SvFFBBXZZFpPAUaIiFRVs1bvuQkaJfnQO58/s16000/IMG_1762%5B1%5D.JPG" width="90%" /></a></div><br /><div>Elk van de bibliotheken krijgt nog een korte introductie met een filmpje. </div><div><br /></div><div>Nee, ook deze prijs wordt natuurlijk niet zomaar uitgereikt. Hier is een heuse jury actief en Chris Wiersma is daar de voorzitter van. Chris Wiersma legt uit dat dit jaar met een thema is gewerkt. Dat was dit jaar programmering. Dat geeft de mogelijkheid dat niet de meest nieuwe, meest grote of archiectonisch mooiste bibliotheek zou winnen. </div><div><br /></div><div>Zangeres Sophie van Hoytema zingt het juryrapport. Wat een leuke uitvoering! Zo wil ik altijd wel het juryrapport willen hebben. Na dat prachtige juryrapport komt Nina Nannini nog een keer terug met een gouden envelop. </div></div><div><br /></div><div>Zingend had je het misschien al kunnen concluderen....</div><div><br /></div><div>De beste bibliotheek 2023 is..... Dommeldal!</div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjDUEaiO-sIdo6VnBFGc7hEhb5Z86bOwQL1Yu7oFzqXX0igIMHUW4GOgypJaueLJbTJj-bY4g8yP8ybBo7caw442T8z73JB0jTd53I2pNsbcBEA3q2DuSyqS-paJx5RfkDsqgFyY-SrvfonzQ2oSJWXWzUySeF_53DTWPaNDyS36uDMP8zGMktNE4vFbeY/s4032/IMG_1764%5B1%5D.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3024" data-original-width="4032" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjDUEaiO-sIdo6VnBFGc7hEhb5Z86bOwQL1Yu7oFzqXX0igIMHUW4GOgypJaueLJbTJj-bY4g8yP8ybBo7caw442T8z73JB0jTd53I2pNsbcBEA3q2DuSyqS-paJx5RfkDsqgFyY-SrvfonzQ2oSJWXWzUySeF_53DTWPaNDyS36uDMP8zGMktNE4vFbeY/s16000/IMG_1764%5B1%5D.JPG" width="90%" /></a></div><br /><div><b>Tot slot... Moonshot</b></div><div><b><br /></b></div><div>Douwe komt nog één keer terug. Weet u nog: die input die vooraf werd gevraagd? Daar is Douwe met zijn team aan de slag gegaan. Er komt een optreden met acteurs.</div><div><br /></div><div>Maar, vraagt Douwe zich af... waar zijn de acteurs. Het is geen onderdeel van de act zegt hij... Er komt een muzikaal intermezzo. Of dit bij de act hoort of dat dit toch een nummer is, wordt niet geheel duidelijk maar ach, wat zou het?</div><div><br /></div><div>We worden deelgenoot van.... een verhaal. Natuurlijk.</div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjXAgbHPGvqGWub-5TcSHEwMY0oc8kPF-Fk1D9rfLISNoqUmchYujajki5oiKVe76441Of5yCIXCDLJ_6NMMHLX_uGUUXHs8YMS4DbtbsuqTUvswYdZU0kUnIY0xm0uJmnFUn8jCc7dv80asQ3qKHXdWa0luRtZG_bqJHKxWdk7AWwNC9Sy35Oe2uZe6IY/s4032/IMG_1765%5B1%5D.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3024" data-original-width="4032" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjXAgbHPGvqGWub-5TcSHEwMY0oc8kPF-Fk1D9rfLISNoqUmchYujajki5oiKVe76441Of5yCIXCDLJ_6NMMHLX_uGUUXHs8YMS4DbtbsuqTUvswYdZU0kUnIY0xm0uJmnFUn8jCc7dv80asQ3qKHXdWa0luRtZG_bqJHKxWdk7AWwNC9Sy35Oe2uZe6IY/s16000/IMG_1765%5B1%5D.JPG" width="90%" /></a></div><br /><div>Een verhaal over de bibliotheken in de toekomst. Een toekomst die zich beweegt naar de oplossingen die deze samenleving nodig heeft. Het verhaal gaat over een toekomstige donateur die veel geld heeft geschonken en waarbij de bibliotheekmedewerkers moeten beslissen om het in te zetten zodat het bijdraagt aan een betere wereld. De ene na de andere medewerker komt met een goed idee. Er komt een toneelstuk te voorschijn over de ongedachte bibliotheek.</div><div><br /></div><div><b>Tot ziens en het einde van een traditie?</b></div><div>En dan maken we toch de landing. Saber Benjah vraagt rond wat mensen geleerd hebben. Ik vind dat altijd wel knap dat mensen na zo'n dag dat toch altijd zo voor zichzelf dat kunnen formuleren. Het is dat ik zo'n dag meetyp en dus makkelijk teruglees maar in de veelheid van verhalen ben je toch ook zomaar wat kwijt. </div><div><br /></div><div>Mijn topper? Dat was Kees Klomp. Echt steengoed verhaal. Maar de hele dag was weer prima en ik zie uit naar de volgende. Dat wordt voor mij dan wel een andere versie. Voor mij komt aan een traditie een eind. Al die jaren met heel veel genoegen gedaan. Dank Probiblio voor al die jaren gastvrijheid en.. verhalen!</div></div>Mark Deckershttp://www.blogger.com/profile/15571742595606140604noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-7146796042680859512.post-76024215511655867592023-11-05T09:59:00.009+01:002023-11-05T10:28:47.952+01:00Over de extra middelen, het ravijnjaar en waarom ik me verheug op de toekomst<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjbN7V42BDnVFYWSpbqVfReruJSXl1nNtBC8iCIlBbWXsedu_ovXTzv2i0pAmjgzu3bMFqMzjoQePCG5KH1Am1MAltbCslOIFkuLv48GPRMz91eSUdhdGSpMUe91b4FT5vUMNRhMd1kiRm52rT3juY7NA65hCPPYEeTqg4wjkfULlhWeUsIRKNYCOriipM/s1280/Mark%20Deckers%20svz%20financiele%20middelen%20bibliotheekwerk.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="720" data-original-width="1280" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjbN7V42BDnVFYWSpbqVfReruJSXl1nNtBC8iCIlBbWXsedu_ovXTzv2i0pAmjgzu3bMFqMzjoQePCG5KH1Am1MAltbCslOIFkuLv48GPRMz91eSUdhdGSpMUe91b4FT5vUMNRhMd1kiRm52rT3juY7NA65hCPPYEeTqg4wjkfULlhWeUsIRKNYCOriipM/s16000/Mark%20Deckers%20svz%20financiele%20middelen%20bibliotheekwerk.png" width="90%" /></a></div><br /><p>Hét nieuws van afgelopen week - bibliotheken natuurlijk - was de<a href="https://www.lezen.nl/nieuws/forse-impuls-leesbevordering/"> mededeling dat er € 74 miljoen beschikbaar komt de komende drie jaar voor de Bibliotheek <i>op school </i>en Boekstart in de kinderopvang. </a> Beide programma's om het lees- en taalniveau te verhogen van kinderen door met name te investeren in (voor)leesplezier. De regeling moet nog exact openbaar worden maar het is goed nieuws voor zowel nieuw als bestaande locaties. Want dit keer zal er ook geld gaan naar bestaande locaties. Wie meer wil weten kan maandag 6 november<a href="https://www.bibliotheeknetwerk.nl/evenement/linkedin-sessie-netwerkagenda-impulsregeling-masterplan-basisvaardigheden"> kijken naar een Linkedinsessie van BNetwerk, waar meer toelichting zal worden gegeven. </a> </p><p>De investering sluit aan op de eerdere impulsregeling van € 12,9 miljoen waar ook toen veel enthousiasme voor was. En nu komt er dus respectievelijk € 25,6 miljoen, € 24,4 miljoen en € 23,9 miljoen beschikbaar. Er komt voor meerdere jaren geld voor locaties. En wie goed luistert weet dat dit een opmaat is naar structurele financiering vanuit het Masterplan Basisvaardigheden van minister Paul. Want de <a href="https://www.kwinkgroep.nl/2023/05/kwink-groep-doet-onderzoek-naar-de-bibliotheek-op-school-dbos/">KWINKgroep doet op dit moment onderzoek </a>namens het ministerie naar een duurzame verankering en de bedragen die hiervoor nodig zijn. </p><p><b>Drie keer extra financiering van drie bewindslieden</b></p><p>Het is niet de eerste keer dat bibliotheken vanuit het Rijk extra geld ontvangen. Voor wie het spoor bijster is, heb ik hierboven alle bedragen nog eens op een rijtje gezet. En dat is een indrukwekkend overzicht want de extra middelen lopen vanaf 2025 op naar € 95 miljoen of gemiddeld meer dan € 5,- per inwoner extra. En het mooie is: het meeste is al structureel of wordt structureel. </p><p>Opvallend is ook dat het geld van drie bewindslieden komt. Het geld voor de Bibliotheek <i>op school </i>komt van minister Paul van Onderwijs, het geld van de zorgplicht komt van de staatssecretaris Uslu van Cultuur en het geld voor de IDO's komt van staatsecretaris Van Huffelen van Binnenlandse Zaken. </p><p>De bedragen voor Bibliotheek <i>op school</i> en Boekstart hebben we net al aangehaald. Daar is het nog een tijdelijke regeling met zicht op structurele financiering. Laten we nog eens naar de andere bedragen kijken. </p><p><b>Zorgplicht</b></p><p>De bedragen rond de zorgplicht kent u waarschijnlijk. De bedragen voor 2023 en 2024 gaan in de zogenaamde <a href="https://www.dus-i.nl/subsidies/eenmalige-specifieke-uitkeringen-lokale-bibliotheekvoorzieningen">SPUK-regeling zitten voor lokale bibliotheekvoorzieningen.</a> Het bedrag voor 2023 is al toegekend in een eerste ronde van aanvragen die in het voorjaar plaatsvond. De regeling was royaal overtekend maar vanaf 15 november start de tweede ronde en zal het bedrag voor 2024 worden toegekend. In <a href="https://www.markdeckers.net/2023/09/over-indexering-spuk-middelen-en-gratis.html">een eerdere blog meldde ik al dat bibliotheken die in de eerste ronde niet aan bod kwamen nog hele grote kansen hebben in de tweede ronde.</a> </p><p>Vanaf 2025 zou er een zorgplicht moeten komen voor gemeenten en provincies en zou het bedrag vanaf dat jaar genoemd wordt op een of andere manier moeten worden uitgekeerd aan de gemeenten. Wie de wandelgangen een beetje beluistert, hoort wel dat het spannend wordt of 2025 gehaald wordt. Het Rijk en gemeenten zoeken naar een goede weg waarbij gemeenten toch beleidsruimte hebben terwijl het ministerie toch enige garanties krijgt dat het geld niet in de algemene pot verdwijnt van de gemeente. Dit is een broedende kip, dus ik moet er ook niet teveel over zeggen. Ik wens de partijen veel succes en hoop op een mooie uitkomst. Overigens, hoe het ook zij, het bedrag van 2025 is beschikbaar. Ook als de zorgplicht dan nog niet geregeld zou zijn.</p><p><b>IDO's</b> </p><p>Vanaf 1 januari 2023 kwam er € 17,1 miljoen <a href="https://wetten.overheid.nl/BWBR0047630/2023-01-01">via een specifieke regeling</a> beschikbaar voor de Informatiepunten Digitale Overheid. Dit na een tijdelijke aanloopregeling de afgelopen jaren die via de Koninklijke Bibliotheek liep. Helemaal nieuw geld is het dus niet. Maar het is heel fors meer dan elke vorige regeling. </p><p>De regeling is overigens een Specifieke Uitkering ofwel SPUK-regeling. Veel mensen denke dat dat een tijdelijke regeling is. Dat is niet zo! Veel SPUK-regelingen hebben inderdaad dat karakter maar deze niet. De regeling is gekoppeld aan de <a href="https://www.eerstekamer.nl/behandeling/20230607/publicatie_wet/document3/f=/vm3pcozrduz8.pdf">Wet Modernisering Elektronisch Bestuurlijk Verkeer</a> en kent geen looptijd. Met andere woorden: gemeenten hebben eigenlijk hier al een zorgplicht. </p><p>De indexering van het bedrag is hier nog wel een punt. Dit in tegenstelling tot het bedrag dat voor de zorgplicht beschikbaar is. Dat bedrag gaat naar het gemeentefonds en zal dan ook jaarlijks geïndexeerd worden. Maar dat geldt vooralsnog niet voor het bedrag van de IDO's die vastgeklikt zijn in de regeling. Punt van overleg dus.</p><p><b>De praatplaat van voorjaar 2021</b></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj4wy8wCYCJTNia3NXAPnOPqx-s9nx03W-QaBdfruwTBT5usQWEjIaNxQTGcC7GynVItEGtqiyA0cUDA4qpZlj1yy1ZNoUj4OE575wmbHFytwwBG_8iSjvLexyJmsZ-iBazDCcds7QO0yT_Zysyg004bVgDSHDSrpbXxQ_J6rdG1fbF_75EegEGLueKdb0/s1918/Screen%20Shot%2011-04-23%20at%2004.35%20PM.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1079" data-original-width="1918" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj4wy8wCYCJTNia3NXAPnOPqx-s9nx03W-QaBdfruwTBT5usQWEjIaNxQTGcC7GynVItEGtqiyA0cUDA4qpZlj1yy1ZNoUj4OE575wmbHFytwwBG_8iSjvLexyJmsZ-iBazDCcds7QO0yT_Zysyg004bVgDSHDSrpbXxQ_J6rdG1fbF_75EegEGLueKdb0/s16000/Screen%20Shot%2011-04-23%20at%2004.35%20PM.PNG" width="90%" /></a></div><p>Hoe kan het dat bibliotheken zo succesvol zijn? Nou, daar is de afgelopen jaren met de politiek flink in geïnvesteerd. De deur is platgelopen bij politieke partijen door met name VOB, ondersteund door KB en SPN. Eén van de praatplaten die daarbij telkens op tafel kwam was bovenstaande staan. <a href="https://www.debibliotheken.nl/wp-content/uploads/2021/06/2021_Infographic-Bibliotheeknetwerk_kb-vob-spn.pdf">Hij is nog steeds te vinden op de site van de VOB.</a></p><p>De praatplaat laat prachtig zien hoe de sector wil groeien van vier miljoen leden naar acht miljoen verbonden gebruikers. En welke functies daarvoor een investering nodig hebben. De drie lijnen die we in het bovenste financiële schema terugzien, zie je hier ook. Naast deze plaat was er ook nog een vertrouwelijke tweede plaat. Op die plaat stonden ook bedragen die gevraagd werden aan de politiek. Ik kan u vertellen dat de bibliotheken ondertussen een heel eind op streek zijn met die extra financiering. Alleen de structurele financiering voor de Bibliotheek <i>op school </i>en Boekstart wacht nog. Maar zoals ik al meldde, daar doet het ministerie op dit moment nog onderzoek naar.</p><p>En last but not least: de praatplaat - en ja, ook de extra middelen - laten vooral zien hoe succesvol de formule van openbare bibliotheken is: lokaal organiseren met burgers en partners maar landelijk manifesteren. </p><p><b>Ravijnjaar?</b></p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgfkG9KVNY4I4VncPVljSUe3oafILRvamZkhicfZgbe48ssBeoeuKyCq-TYQWhDjd6Y9MR2wiNHRtV3INe7JmMu7sjwES8uyUgvEIHWsEaBBu4CISGpco5SuqTw4I3VtHtC_sfkDXri3CFYaJoCy3GoAKkIZociZ3XvpBV_Gt-oTpPmPht5nIWvr3qiE5Y/s1547/Screen%20Shot%2011-03-23%20at%2003.24%20PM.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="611" data-original-width="1547" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgfkG9KVNY4I4VncPVljSUe3oafILRvamZkhicfZgbe48ssBeoeuKyCq-TYQWhDjd6Y9MR2wiNHRtV3INe7JmMu7sjwES8uyUgvEIHWsEaBBu4CISGpco5SuqTw4I3VtHtC_sfkDXri3CFYaJoCy3GoAKkIZociZ3XvpBV_Gt-oTpPmPht5nIWvr3qiE5Y/s16000/Screen%20Shot%2011-03-23%20at%2003.24%20PM.PNG" width="75%" /></a></div><div><br /></div>Toch zijn veel gemeenten en bibliotheek directies nog voorzichtig. Waarom? Omdat ze het 'ravijnjaar' vrezen. Het ravijnjaar is 2026. Op dat moment zou er minder geld komen voor het gemeentefonds en zien gemeenten dus bezuinigingen aan komen. <div><br /></div><div>Toch is er goed nieuws. Want bijna alle grote partijen willen namelijk de bezuinigingen op het gemeentefonds terugdraaien, dat blijkt uit deze <a href="https://www.binnenlandsbestuur.nl/financien/vng-hoopvol-over-verkiezingsprogrammas">analyse van Binnenlands Bestuur.</a> Zelfs de Vereniging van Nederlandse Gemeenten is hier hoopvol over. Nou, als zelfs de VNG hoopvol is - dat zijn ze namelijk niet zo vaak - dan mag je ook echt wel hoopvol zijn. Ik weet eigenlijk wel zeker dat in een nieuw regeerakkoord hier iets over opgenomen gaat worden. </div><div><div><br /></div><div>Ook in één van de laatste vergaderingen van de kamer kwam het ravijnjaar aan bod. <a href="https://vng.nl/nieuws/tweede-kamer-steunt-moties-gemeentefinancien">Bij de behandeling van de begroting van Binnenlandse Zaken</a> (die ook over het Gemeentefonds gaat) bracht PvdA-kamerlid Nijboer bijgaande motie in over het ravijnjaar. </div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgK7flk11ARWnmEDxmb9vzohnZ4Y6Mo7MHrs0etG8VaI0g9u54dtvMjz-n76vVu9HNcSgh-wnAnPFIojoE0oa7dS_VmoH5eSbjLDBmI2ufUJXQGyTfZ99fngRedKSrF1Z0SAQhShuyrPA3yyGsy24z9jsOQLjcwPUCeY22KfBYzJFfeQFHMSLUX2spProg/s995/Screen%20Shot%2011-03-23%20at%2003.18%20PM.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="796" data-original-width="995" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgK7flk11ARWnmEDxmb9vzohnZ4Y6Mo7MHrs0etG8VaI0g9u54dtvMjz-n76vVu9HNcSgh-wnAnPFIojoE0oa7dS_VmoH5eSbjLDBmI2ufUJXQGyTfZ99fngRedKSrF1Z0SAQhShuyrPA3yyGsy24z9jsOQLjcwPUCeY22KfBYzJFfeQFHMSLUX2spProg/s16000/Screen%20Shot%2011-03-23%20at%2003.18%20PM.PNG" width="90%" /></a></div><br /><div>De motie roept dus op om voorstellen voor te bereiden die het ravijn dichten. De motie werd aangenomen, wel nipt met 77 stemmen. Er wordt dus serieus gewerkt aan reparatie.</div><div><br /></div><div><b>Bibliotheken (en gemeenten): aan de bak!</b></div><div><b><br /></b></div><div>Wat denkt u als u dit zo leest? Er komt veel geld op de sector af. En het is structureel geld of het wordt nog structureel geld. Het gaat om een oplopend bedrag van € 95 miljoen voor de sector. Gemiddeld meer dan € 5,- per inwoner in elke gemeente. En dat met een staatssecretaris die niet bereid is het geld aan gemeenten te geven als er geen goede afspraken zijn met gemeenten dat het ook naar bibliotheken. </div><div><br /></div><div>Die € 95 miljoen per jaar landt in een sector die op dit moment € 492 miljoen aan gemeentelijke subsidie krijgt. En dan tel ik ook de incidentele subsidies al mee. En dan ook nog het nieuws dat het ravijnjaar naar verwachting verdwijnt of flink gedempt gaat worden. Ik zie een sector die de komende jaren met een kwart gaat groeien.</div><div><br /></div><div>Dus?</div><div><br /></div><div>Mijn conclusie is: Alle hens aan dek! De IDO's hebt u wellicht al wel voor elkaar maar voor zowel de gelden van de zorgplicht als de gelden voor Bibliotheek <i>op school</i> en Boekstart mag u als bibliotheek een flinke ambitie gaan tonen. Ambitie waar u uw gemeente mag en moet verleiden. Want een aantrekkelijk plan helpt een gemeente natuurlijk om de gelden ook echt beschikbaar te stellen. Die praatplaat uit 2021 kunt u misschien wel vertalen naar uw lokale situatie. Ik heb de eerste bibliotheek al gezien die dat aan het doen is. En als het kan: maak de plannen samen met uw gemeente. Dat is wel de grootste garantie op succes. </div><div><br /></div><div>Ik riep: alle hens aan dek! Maar ik denk dat we niet matrozen genoeg hebben. Dus ja, ik zie ook aankomen dat we nogal wat extra personeel nodig gaan hebben. Honderden extra leesconsulenten, een klein leger aan programmeurs en ja, ook extra betaald personeel in vestigingen. Waar gaan we die vandaan halen en hoe gaan we die opleiden als het nodig is? En ook zie ik extra investeringen in bibliotheekgebouwen of zelfs extra vestigingen. Meer ruimte om te studeren, meer ruimtes voor workshops en meer ruimte voor partners die ook hun onderdeel in de bibliotheek inbrengen. </div><div><br /></div><div>Zo, ik hoop dat ik u weer wat overzicht heb gegeven. Bibliotheken staan er misschien wel beter voor dan u dacht. </div><div><br /></div><div>Alle hens aan dek! En: tjonge, wat heb ik zin de toekomst!</div></div>Mark Deckershttp://www.blogger.com/profile/15571742595606140604noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7146796042680859512.post-7782859118756429132023-10-29T09:49:00.001+01:002023-10-29T14:04:09.018+01:00Van oorlogswinter naar het meisje met de halve ster<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgZ34BJJ7B7NNkXab-A8G14OQJrZYlgoLGYWSPFdoKHbDb7TCUhfRA4HgxJsTxXBWAvkt1ciLncHOhxR0HovFGUAru2CTlHrQRu3CNYq9xL4MO7LxLN9V4TCvAMGSZYHagPNOJN1uCEdLl-wiDVA5STf6Y-aH51zq4AHZMILFyxlWXNKz5YUuDYKGZG7LY/s1200/front.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1200" data-original-width="789" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgZ34BJJ7B7NNkXab-A8G14OQJrZYlgoLGYWSPFdoKHbDb7TCUhfRA4HgxJsTxXBWAvkt1ciLncHOhxR0HovFGUAru2CTlHrQRu3CNYq9xL4MO7LxLN9V4TCvAMGSZYHagPNOJN1uCEdLl-wiDVA5STf6Y-aH51zq4AHZMILFyxlWXNKz5YUuDYKGZG7LY/s16000/front.jpg" width="70%" /></a></div><p>Een bibliothecaris die niet af en toe een goed boek aanprijst, is geen knip voor neus waard. Toch? Dus daar is er dus weer één. Dit keer: <i>Het meisje met de halve ster</i> van Judith Visser. Judith Visser waar kent u die ook al weer van? Inderdaad, van die weergaloze autobiografische romans Zondagskind en Zondagsleven. Wat Hersenschimmen van Bernlef is voor dementie zijn Zondagskind en Zondagsleven voor autisme. Deze twee boeken van haar<a href="https://www.markdeckers.net/2022/07/hoe-een-klein-berichtje-een-groot.html"> recenseerde ik al een eerder</a> en het waren voor mij echte eyeopeners die veel voor me betekenden. Wat maar weer aantoont hoe boeken een leven kunnen veranderen.</p><p><b>Rotterdam in de oorlog</b></p><p>Toen mijn boek<a href="https://www.youtube.com/watch?v=yijBDrMe_hw"> 'Geruisloos verdwenen uit de geschiedenis'</a> uitkwam, kreeg ik contact met Judith Visser. Ze liet mij weten dat ze bezig was met een roman over een Joodse bibliotheekassistent in Rotterdam ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Ik hielp haar met wat vragen rond het bibliotheekwerk in de oorlog. Die roman waar ze toen mee bezig was, <i>Het meisje met de halve ster</i> dus, werd op vrijdag 13 oktober gelanceerd bij Donner in Rotterdam. Ze nodigde me uit om te komen. Het was hondenweer, de wegen stonden vol files en ik arriveerde te laat voor de start maar nog wel op tijd genoeg om een boek te bemachtigen. </p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgAKY-JvKFG3dscKETHBv06QNPe3kqYyLX5UJnQW8KrXn9lumBhD9HDcbVf8zA7Gu6oxvC_Q1mSn2yYvCUYBAnZrfmtatFw1He6SjNOE6F9hE_9YjvbjYAw4BtlcWqTxh-eGFJPjKgO0auJjHHMQ7GiJbWqjIZQCs-AjIzTyf9S-UMbvUUgBzXZo0mOdHQ/s4032/IMG_3681.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3024" data-original-width="4032" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgAKY-JvKFG3dscKETHBv06QNPe3kqYyLX5UJnQW8KrXn9lumBhD9HDcbVf8zA7Gu6oxvC_Q1mSn2yYvCUYBAnZrfmtatFw1He6SjNOE6F9hE_9YjvbjYAw4BtlcWqTxh-eGFJPjKgO0auJjHHMQ7GiJbWqjIZQCs-AjIzTyf9S-UMbvUUgBzXZo0mOdHQ/s16000/IMG_3681.JPG" width="85%" /></a></div><p>Het meisje met de halve ster gaat over de half-Joodse Debra die in de gemeentebibliotheek Rotterdam werkt. Half-Joods is overigens een verzinsel van de nazi's en hun <a href="https://www.annefrank.org/nl/timeline/55/rassenwetten-van-neurenberg/">Neurenbergse rassenwetten</a>. In het Jodendom ben je Joods met een Joodse moeder. half-Joods of zelfs kwart-Jood bestaat dus helemaal niet. </p><p>Debra maakt het verschrikkelijke bombardement mee in mei 1940 en ziet Rotterdam branden. Een groot deel van de stad wordt verwoest. Ook de diergaarde krijgt het zwaar te verduren. Sommige dieren ontsnappen zoals de zeeleeuwen die vervolgens in de singel zwemmen. Anderen worden afgemaakt. Eén van de dieren die ontsnapt in de roman is een jonge wolf, Chaver, die nog een bijzondere rol zal spelen in het boek.</p><p><b>De duivelse dilemma's van een gemengd gehuwd gezin</b></p><p>Debra raakt haar baan kwijt bij de bibliotheek om haar achtergrond. Het gezin met een Joodse vader en een niet-Joodse moeder maakt mee hoe stap voor stap de bezetter alle Joden samendrijft. Eerst in de stad, dan in Westerbork en dan naar, ja waarheen eigenlijk? Zijn het echt werkkampen of zijn de geruchten over vernietiging toch waar? De roman neemt je als lezer mee in de duivelse dilemma's van een gemengd gehuwd gezin in de oorlog. Moet men zich aan de regels houden of moet men de grenzen opzoeken? Moet men gehoor geven aan een oproep tot 'werkverruiming' of moet men onderduiken. Familiebanden die je graag wilt behouden maar als je onderduikt moest je elkaar vaak loslaten. En dan koos men toch vaak voor bij elkaar blijven. </p><p>Debra belandt in een bijzondere vorm van onderduik. Ze komt in haar eentje in de duinen bij Rockanje terecht. En door een speling van het lot treft ze daar Chaver, de ontsnapte wolf uit de diergaarde. Samen proberen ze de oorlog te overleven. Wie haar eerdere romans las, zal niet verbaast zijn over die wolf. Zelf heeft ze een aantal wolfhonden waarvan er ook één altijd meeneemt naar lezingen.</p><p>Judith Visser heeft ervoor gekozen om de roman vanuit twee perspectieven te schrijven, die van Debra en die van wolf Chaver. Het levert een boek op met korte hoofdstukken dat leest als een trein. Behalve dat het goed geschreven is, is het ook historisch een goed onderbouwde roman. In die zin is het historische fictie. Van de oorlogssituatie in Rotterdam en het leven in de bibliotheek tot aan het verzet en onderduik op het Zuid-Hollandse eiland Voorne waar Rockanje op ligt.</p><p><b>Is Het meisje met de halve ster de opvolger van Oorlogswinter?</b></p><p>Tijdens het lezen drong de vergelijking met Oorlogswinter van Jan Terlouw zich aan me op. Dat boek dateert inmiddels uit 1972. Het is een boek dat ik las maar dat ik ook voorlas aan mijn kinderen (gewoon blijven voorlezen, ook als ze wat ouder zijn!). Terlouw spitst zich meer toe op goed en fout in de oorlog en gebruikt vooral 'gewone' burgers. Visser staat meer stil bij de dilemma's van de Joden die het moeten ondergaan. Elke optie die Joden ongeveer hadden in de oorlog komt voorbij. Terlouw laat een kind de hoofdrol spelen, Visser heeft een jongvolwassene. De perspectiefwisseling met wolf Chaver zal zeker kinderen en jongeren aanspreken. </p><p>Ik denk dus dat dit boek een hele geschikte opvolger is voor Oorlogswinter van Jan Terlouw. Het is overigens zeker niet geschreven als jeugdboek maar ik denk zeker leesbaar als jeugdboek voor 12+ of C-boek. Ik hoop dus dat het boek niet alleen op de volwassenafdeling terecht komt (NBD, leest u mee? Ook aanbieden als jeugdboek)</p><p>Judith Visser schreef een krachtige roman. Zo krachtig dat aan het eind inderdaad een epiloog en een nawoord zeer op hun plek zijn. De roman is dan voorbij maar ze zet in het nawoord nog even neer hoe het in historische context zat. Het verhaal landt daarmee volledig en overstijgt daarmee de fictie.</p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgH-Cj85KNh3gQ5hEM__VUmX-RKDTphWgK3MNQK32WEkfN046EeZMNI6YSmrA_HS9HDH9BWEvCDnCfWeEF3-6h1ylx51oVGR8CNC6bziBAdmpnW0zgNqiKNFbY1bqmJvJYr3tNmHdASU6q6lTlLy_UhaYjJ4qBTq_Bcbz7sXsZwA40-50YpqEkodjmnFO8/s1280/Van%20oorlogswinter%20tot%20het%20meisje%20met%20de%20halve%20ster.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="720" data-original-width="1280" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgH-Cj85KNh3gQ5hEM__VUmX-RKDTphWgK3MNQK32WEkfN046EeZMNI6YSmrA_HS9HDH9BWEvCDnCfWeEF3-6h1ylx51oVGR8CNC6bziBAdmpnW0zgNqiKNFbY1bqmJvJYr3tNmHdASU6q6lTlLy_UhaYjJ4qBTq_Bcbz7sXsZwA40-50YpqEkodjmnFO8/s16000/Van%20oorlogswinter%20tot%20het%20meisje%20met%20de%20halve%20ster.png" width="90%" /></a></div><p><b>Mijn wens: Jan Terlouw, Judith Visser en Coen Verbraak</b></p><p>Judith Visser gaat nog toeren langs tal van plekken. Gaat dat zien <a href="https://www.judithvisser.nl/agenda/">(de agenda van haar, vindt u hier).</a> Maar vooral, lees het boek. Eerder schreef ik al dat dit een prima cadeau is om aan iemand te geven die werkt in een bibliotheek. Gratis cadeautip dus en de feestdagen komen eraan. </p><p>Als ik nog echt werkzaam was als bibliothecaris en niet als saaie kantoorklerk met een blog dan zou ik proberen om Jan Terlouw en Judith Visser samen te laten spreken. Beiden hebben een krachtig verhaal. Elk vanuit hun eigen perspectief en generatie. En ik zou ze laten interviewen door Coen Verbraak. Laat ze praten over het leven, over schrijverschap en wat woorden voor mensen kunnen betekenen. Wat vrijheid is en hoe je trouw blijft aan jezelf. Dat moet iets heel moois opleveren. De bibliotheek die dat voor elkaar krijgt, moet mij even een seintje geven. Want dan ga ik voor de deur liggen om een kaartje te bemachtigen. De poster heb ik alvast gemaakt. </p><p>U snapt: onbevooroordeeld ben ik niet maar een bibliothecaris ben ik nog zeker. Hup, lezen dus!</p><p><i>Voor wie het boek wil lenen, <a href="https://www.bibliotheek.nl/catalogus/titel.439129974.html/het-meisje-met-de-halve-ster/">die kan hier terecht</a></i></p><p><i>Voor wie het boek wil kopen bij een echte boekhandel, <a href="https://libris.nl/zoek?q=9789402713534&b=">kan hier terecht.</a></i></p>Mark Deckershttp://www.blogger.com/profile/15571742595606140604noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7146796042680859512.post-46213587291628049432023-10-22T10:00:00.000+02:002023-10-22T10:00:06.898+02:00Jongeren die meer lezen maar die zich er minder op kunnen concentreren<p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjlliI8w8urbugMZZYHn41C_rehBFkE3_ECfnXwUaoGqbiccLhZHNabW-WXc-BlvzFAdxmZ2grbNQu7FE7h9Ox7IE0rXAW_WY5OxtQZX7pbZqEnUBfQo1ELoOyHKl8SOWcd0CFndML3rLm2lxJ_C7f5zXIANIiUEONU1U9fFblu4isxYokT3PESLQI7iv4/s1469/Screen%20Shot%2010-20-23%20at%2012.04%20PM%20v2.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="774" data-original-width="1469" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjlliI8w8urbugMZZYHn41C_rehBFkE3_ECfnXwUaoGqbiccLhZHNabW-WXc-BlvzFAdxmZ2grbNQu7FE7h9Ox7IE0rXAW_WY5OxtQZX7pbZqEnUBfQo1ELoOyHKl8SOWcd0CFndML3rLm2lxJ_C7f5zXIANIiUEONU1U9fFblu4isxYokT3PESLQI7iv4/s16000/Screen%20Shot%2010-20-23%20at%2012.04%20PM%20v2.PNG" width="95%" /></a></div><br />Warempel, jongeren lijken weer meer te gaan lezen en het imago van lezen lijkt ook te veranderen! Ik keek de sheet met onderzoeksgegevens toch drie keer na. Kon ik dat nou echt uit deze dat lezen? <div><br /></div><div>Dat is inderdaad de conclusie die ik trok na het lezen van <a href="https://kvbboekwerk.nl/consumentenonderzoek/in-de-leeswereld-van-jongeren">het rapport 'In de leeswereld van jongeren'</a>. Een rapport van KVB|Boekwerk. En eigenlijk is KVB|Boekwerk een onderschatte onderzoeksclub. Ze publiceren met grote regelmaat, de rapportages zijn zeer toegankelijk en ze krijgen lang niet altijd het podium dat ze verdienen. <div><p></p><p>KVB|Boekwerk heeft GfK in de afgelopen tijd onderzoek laten doen onder jongeren tussen de 12 en 25 jaar en gekeken naar hun vrijetijdsbesteding, het lezen, de rol van sociale media en het gebruik van de bibliotheek. Daar komen toch wel wat opvallende zaken uit. Omdat het onderzoek ook in 2018 al eens is gehouden, is het ook nog eens mogelijk om vergelijkingen te maken met het verleden.</p><p><b>BREAKING: Het percentage van jongeren dat regelmatig leest stijgt</b></p><p>Het onderzoek blinkt uit in drukke grafieken. Eén daarvan is bovenstaande waar ik mee opende in dit artikel. Daar kun je veel uithalen maar je moet ook even weten waar je moet kijken. Als het plaatje te klein is, klik er dan even op. </p><p>Als je alle groene vakjes bij een 'boek lezen' bij elkaar optelt komt je tot 46%. Dit zijn de jongeren die elke week minstens één keer een boek lezen, tot dagelijks toe. Wie het percentage pakt van dagelijks en meerdere keren per week - zeg maar de echte lezers - die kom tot 34%. Het mooie is echter dat dat cijfer is te vergelijken met 2018. En in 2018 lag dit nog op 27%. Dat is echt een significante stijging en tegen de trend van ontlezing in. Ook het gebruik van luisterboeken steeg overigens in die periode van 4% naar 7%.</p><p>Ik heb geprobeerd dit positieve nieuws nog te staven met onderzoeken van het SCP. Zij doen met regelmaat <a href="https://digitaal.scp.nl/trends-in-mediatijd/over-mediatijd/">het onderzoek 'Over media: Tijd'</a> maar dit onderzoek is voor het laatst gehouden in 2018 en levert dus geen controlemateriaal op. </p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEghYOaoqDBUcwNgbCtfCFDVb0yOtoMP8SdAKJ1iEDokFlIfoUgQFGhg4pSaqnVJCabwykx0buxSVUtYmsV3ytrFKhriLWbzLdvE8jBPoyRCTAjpLBOBKDzheNRv2wmB3bc38jHdUqDE39yeFz0289reTdx6fMHqJrIwY8rNjNEaVm6BGYpB_3sXbqsmGM4/s1204/Screen%20Shot%2010-21-23%20at%2010.13%20AM.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="968" data-original-width="1204" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEghYOaoqDBUcwNgbCtfCFDVb0yOtoMP8SdAKJ1iEDokFlIfoUgQFGhg4pSaqnVJCabwykx0buxSVUtYmsV3ytrFKhriLWbzLdvE8jBPoyRCTAjpLBOBKDzheNRv2wmB3bc38jHdUqDE39yeFz0289reTdx6fMHqJrIwY8rNjNEaVm6BGYpB_3sXbqsmGM4/s16000/Screen%20Shot%2010-21-23%20at%2010.13%20AM.PNG" width="90%" /></a></div>Wel zat daar nog deze grafiek in die liet zien hoe de leestijd van gedrukte media naar leeftijdsgroepen was verdeeld. Jongeren gebruiken die een stuk minder dan ouderen. Ook heb ik gekeken naar de leestijd sinds 2013 die ook het rapport zit. Dan blijkt bij het SCP de leestijd voor 13-19-jarigen en voor 20-34-jarigen nagenoeg stabiel te zijn. Maar inderdaad flink lager dan de andere leeftijdscohorten. Ik hoop dus dat het SCP binnenkort met een update van dit tijdsbestedingsonderzoek komt. Dan kunnen we zien of we het onderzoek van KVB|Boekwerk bevestigd kunnen krijgen. </div><div><br /><div><b>Ruim een kwart van de jongeren is bekend met BookTok</b> <br /><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg6cqDr2mcBkxjjuVDDnRN4m4CJYp-SX9DlOslkNZ3wBeH80GIhkhc6VU8Fuga8YJrvYQ1Ya8-8jaW7xLF107wgs9qrKe-wjHSk01GbgCuLfIj6SXMJVWmeLGWfL7wjWW3cHeik5YYJZAkUe8g-kv_Tegg5IyyLl4tMYf7vBmQIV-ZvzR8G0XShBjL7pzo/s1469/Screen%20Shot%2010-20-23%20at%2012.07%20PM.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="774" data-original-width="1469" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg6cqDr2mcBkxjjuVDDnRN4m4CJYp-SX9DlOslkNZ3wBeH80GIhkhc6VU8Fuga8YJrvYQ1Ya8-8jaW7xLF107wgs9qrKe-wjHSk01GbgCuLfIj6SXMJVWmeLGWfL7wjWW3cHeik5YYJZAkUe8g-kv_Tegg5IyyLl4tMYf7vBmQIV-ZvzR8G0XShBjL7pzo/s16000/Screen%20Shot%2010-20-23%20at%2012.07%20PM.PNG" width="90%" /></a></div><p>Ook heeft GfK gekeken naar het gebruik van sociale media in het algemeen en het gebruik van BookToks in het bijzonder. 27% van de jongeren is er mee bekend en 15% van de jongeren heeft wel eens een boek gelezen dat via een BookTok aangeraden werd. Wat je vooral tussen de regels doorleest is dat lezen eigenlijk wel weer leuk gemaakt wordt. Het is weer iets waar je je mee mag afficheren als jongere. Boeken lezen mag weer.</p><p>Er zit overigens wel een verschil tussen jongeren onder of boven de 20 jaar. Wie nog op school zit, geeft aan dat lezen saai wordt omdat het onderdeel is van het onderwijs. Boven de 20 geldt dat minder. En daar zit een significant verschil. Het onderstreept nog een keer hoe belangrijk het is om op leesPLEZIER in te zetten. Dat is echt de garantie dat kinderen er meer tijd aan gaan besteden. Wie wil dat kinderen meer lezen moet dus op de eerste plaats zorgen dat ze er plezier aan beleven. </p><p><b>Engels is voor een derde van de jongeren de voorkeurstaal voor lezen</b></p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhMazLO4xP0eK_Zkgl05oHw_JlZKVfz3vLV93uVfaL-WKxQEZhwUd-X-wacO-oFjQZwpbvjpE4WCHOoIbrnT0etQVHR6EoG_ZxWEOfoaaYipBF1KUYMyXcGs0hmMnC7HCWn6nlWevwGZWYSnokTtxv-IMc6AT5U8YP-dXSuGhxPs5cXX5KKHd0-ynzKUA8/s710/Screen%20Shot%2010-20-23%20at%2012.07%20PM%20001.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="595" data-original-width="710" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhMazLO4xP0eK_Zkgl05oHw_JlZKVfz3vLV93uVfaL-WKxQEZhwUd-X-wacO-oFjQZwpbvjpE4WCHOoIbrnT0etQVHR6EoG_ZxWEOfoaaYipBF1KUYMyXcGs0hmMnC7HCWn6nlWevwGZWYSnokTtxv-IMc6AT5U8YP-dXSuGhxPs5cXX5KKHd0-ynzKUA8/s16000/Screen%20Shot%2010-20-23%20at%2012.07%20PM%20001.PNG" width="70%" /></a></div><br />Steeds meer jongeren lezen in het Engels, zeker oudere kinderen. 28% van alle jongeren leest het liefst in het Engels. 69% leest het liefst in het Nederlands. Maar bij de 16-19-jarigen en de 20-25-jarigen is het percentage dat het liefst Engels leest respectievelijk 35% en 33%. Wie jongeren wil aanspreken in een bibliotheek moet dus eigenlijk ook gewoon een Engelse jeugdcollectie hebben. Dat dit een trend was, wist ik, maar dat dit al zo groot was, is voor mij een eyeopener. We gaan dus echt naar een tweetalige samenleving. Wen er maar vast aan.</div><div><br /></div><div><b>Jongeren hebben moeite met concentratie voor lezen</b></div><div><b><br /></b></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiCgo4L58qN1vjB3JL1SKHh1aOhdHZnX_gGMRXiFUR-_2pu-R5vze9_LnXJ6hqjciiZ2ackvsf8DtzL35WAxdIzB6smuk7Uk8bbA5fWmoP4ifpgLaGkOKMBqjF0BcJcVPN0Ics310Qj_bMxC3DExLnzfEn71JRtEaeylXE7RGNR_oSx7phDpP-1XWoE5vc/s1457/Screen%20Shot%2010-20-23%20at%2012.08%20PM.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="770" data-original-width="1457" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiCgo4L58qN1vjB3JL1SKHh1aOhdHZnX_gGMRXiFUR-_2pu-R5vze9_LnXJ6hqjciiZ2ackvsf8DtzL35WAxdIzB6smuk7Uk8bbA5fWmoP4ifpgLaGkOKMBqjF0BcJcVPN0Ics310Qj_bMxC3DExLnzfEn71JRtEaeylXE7RGNR_oSx7phDpP-1XWoE5vc/s16000/Screen%20Shot%2010-20-23%20at%2012.08%20PM.PNG" width="90%" /></a></div></div><div><p>Tot slot haal ik nog een grafiek aan waar ik zelf verdrietig van wordt. En dat is dat jongeren moeite hebben om geconcentreerd te lezen. 42% van alle jongeren geeft aan dat het in meer of mindere mate moeite heeft met geconcentreerd lezen. We zitten in een zapcultuur waar we heel veel in heel weinig tijd doen. We versnipperen letterlijk onze tijd. En dus langere tijd hetzelfde doen vraagt dus steeds meer van ons. </p><p>In 2018 had 35% van de jongeren last van concentratieproblemen bij het lezen van een boek. Dat is dus flink toegenomen.</p><p><b>Blijdschap en zorgen, het is er allebei</b></p><p>Wat is nu de afdronk van dit rapport? En wat kunnen we ermee? Ik ben blij dat lezen langzaam weer een beter imago lijkt te krijgen bij jongeren. Dat geeft moed. En het onderzoek is een bevestiging dat het vooral om het plezier gaat bij het lezen. Wie van lezen een schoolprestatie maakt, raakt de kinderen kwijt. Wie kinderen leesplezier geeft, krijgt de schoolprestatie cadeau. </p><p>Toch moet ik de verwachtingen ook nog wel temperen. Het is echt een eerste rapport met deze conclusie. En het zijn kleine stapjes. Deze beweging heeft echt nog onvoldoende omvang om de leesprestaties op korte termijn snel te laten stijgen. Daarvoor hebben de afgelopen twee decennia teveel verloren op dit gebied. Ook in het <a href="https://www.pisa-nederland.nl/">volgende PISA-rapport</a> - dat begin december 2023 uitkomt - zal Nederland er nog niet veel beter vanaf komen. Maar, een lichtpuntje is het zeker. </p><p>Naast dat lichtpuntje zijn er ook wel zorgen. En dan gaat het vooral over het concentratieprobleem van jongeren. We versnipperen onze tijd en vermorzelen daarmee ons concentratievermogen. Dat geldt overigens niet alleen voor kinderen. Misschien moeten we dus wel inzetten om een mooie prikkelarme leesomgeving voor kinderen waar ze lange tijd plezierig en geconcentreerd met lezen bezig kunnen zijn. Terug naar het leeszaalconcept dus! </p><p>Laten we een wellnessruimte maken voor het lezen! Ik doe gelijk mee. </p><p>Complimenten dus voor het onderzoek dus van KVB|Boekwerk. Een club die echt meer aandacht verdient. </p><p>Wie al het onderzoek van KVB|Boekwerk nog eens wil napluizen, <a href="https://kvbboekwerk.nl/consumentenonderzoek/consumentenonderzoek">kan hier terecht.</a> Echt iets voor een druilerige zondag. En die zijn er de komende tijd vast nog genoeg. </p><p>Veel leesplezier! </p></div></div></div>Mark Deckershttp://www.blogger.com/profile/15571742595606140604noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7146796042680859512.post-72479160741608797092023-10-15T09:58:00.001+02:002023-10-15T09:58:38.595+02:00Wij zijn handelaren in nieuwsgierigheid<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhKz0UYRfGGimfvFG7RSJSwRps_R7x305k1XvlgR0vYLr3LYgzLdJ0E_Q13UuaE4O3cWSNtgSNRJ32IOUmzNymF33VUNc18H4HxgE5UUI0UiUILj3-Cdzo3bp2GszPHQDyTPof8HvUfdb1jmv1-ebG8iRDh_t3mTby6oJhA6gd838t1NduaZUXYs_dXBLE/s1280/nieuwsgierigheid.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="720" data-original-width="1280" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhKz0UYRfGGimfvFG7RSJSwRps_R7x305k1XvlgR0vYLr3LYgzLdJ0E_Q13UuaE4O3cWSNtgSNRJ32IOUmzNymF33VUNc18H4HxgE5UUI0UiUILj3-Cdzo3bp2GszPHQDyTPof8HvUfdb1jmv1-ebG8iRDh_t3mTby6oJhA6gd838t1NduaZUXYs_dXBLE/s16000/nieuwsgierigheid.png" width="96%" /></a></div><p>Ho, stop. Lees eerst bovenstaande tekst. Is het te klein op je mobieltje? Tik het plaatje even aan en vergroot het. Gelezen? Mooi. Dit had inderdaad een advertentie kunnen zijn van de de bibliotheek, toch? Maar is het niet. Hoe ik ongeveer tot deze tekst kwam leg ik hieronder uit. </p><p>Deze week was ik bij een werksessie over merkstrategie. Zelf ben ik altijd wat ambivalent over dit soort marketingsessies. Enerzijds omdat ik liever heb dat je bent wie je bent dan dat je uitstraalt dat je bent wie je denkt te moeten zijn. Anderzijds laten dit soort sessies je ook weer opnieuw naar jezelf kijken en zie je soms - met de ogen van een ander - wat je zelf niet bij jezelf zag. Volgt u het nog?</p><p><b>Wat vertel je op een feestje over het werk dat je doet?</b></p><p>Eén van de vragen die tijdens de sessie aan de orde kwam was: 'wat vertel je op een feestje over welk werk je doet? Ik legde uit dat als ik een gesprek met iemand kort wilde houden, dat ik dan zei dat ik bestuurssecretaris was. Meestal volgde daarna geen enkele vraag meer. Niemand weet namelijk wat een bestuurssecretaris doet en elk vermoeden van een antwoord gaat richting saaiheid. Dus elke lust om verder te vragen vergaat de feestganger.</p><p>Als ik het wel interessant zou willen maken, zou ik het inderdaad anders vertellen. Wij werken voor Overijssel en Gelderland, samen 3 miljoen inwoners. Wat als ik op een feestje zou zeggen dat ik eraan meewerk om 3 miljoen Oost-Nederlanders nieuwsgierig te maken..... Wij zijn handelaren in nieuwsgierigheid. </p><p>Kijk, dat klinkt toch een stuk interessanter? Want nieuwsgierigheid is de brandstof van iemand die wil leren, zich wil ontwikkelen of iets nieuws wil ontdekken.</p><p><b>Skillshare</b></p><p>Met die opmerking op dat moment gingen mijn gedachten terug naar een onderzoek dat ik in 2013 deed. Een tijd geleden alweer dus. Het was een onderzoek naar <a href="https://www.markdeckers.net/search/label/Leven%20lang%20leren">tal van alternatieve manieren</a> om iets te leren. Eén van die initiatieven was <a href="https://www.markdeckers.net/2013/12/the-future-belongs-to-curious.html">Skillshare</a>. En in die tijd was Skillshare al een platform waar burgers elkaar verder hielpen met online cursussen en praktische hulp. Maar het mooiste wat het introductiefilmpje dat Coursera gebruikte. Dat was het volgende. Het is een briljant filmpje. En de tekst hierboven is een vrije bewerking uit dat filmpje. </p><p style="text-align: center;"><iframe allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture; web-share" allowfullscreen="" frameborder="0" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/r_yOzJqdXFQ?si=lXVtsOWsrVI5jR-z" title="YouTube video player" width="560"></iframe></p><p>Hebt u het gezien? Welk gevoel kreeg u? Mijn gedachte toen ik het voor het eerst zag was: aan het eind had ook het logo van de bibliotheek kunnen staan. En zouden we dat merk dan niet willen zijn? En zo zijn we toch weer terug bij de merkstrategie.</p><p>Want zijn wij niet die handelaren in nieuwsgierigheid? De nieuwsgierigheid die ons doet interesseren voor die ander. De nieuwsgierigheid die ons verleidt om stappen te zetten naar degene die we ooit denken te kunnen zijn. De nieuwsgierigheid die ons aanzet om toch die cursus te doen, dat boek te lezen dat je leven verandert of die vaardigheid te leren die meer vrijheid geeft. </p><p>Wat wij moeten doen is die nieuwsgierigheid voeden, stimuleren, aanwakkeren en uitnodigen. Met die nieuwsgierigheid komen mensen in beweging, gaan ze vragen stellen, stellen zichzelf en de wereld ter discussie. Met nieuwsgierigheid verlangen we naar iets mooiers en beters. Jaag het aan!</p><p><b>De toekomst is aan de nieuwsgierigen</b></p><div style="text-align: left;">We zijn allemaal leerlingen van het leven.<br />Van de eerste tot de laatste dag.<br />Daarom blijven we onderzoeken, <br />verwonderen, <br />ontdekken, <br />verlangen <br />en leren.</div><div style="text-align: left;"><br />De toekomst is aan de nieuwsgierigen</div><div style="text-align: left;"><br /></div><div>Laten wij die nieuwsgierigheid voeden.</div>Mark Deckershttp://www.blogger.com/profile/15571742595606140604noreply@blogger.com0