Drie conclusies die door mijn hoofd spelen na het lezen van de SCP-uitgave Media: tijd in kaart. Drie conclusies waarvan de uitkomst is dat de bibliotheek nog bijzonder belangrijk is maar ook nog veel te doen heeft. Leest u even mee?
Opgebakken onderzoek, maar goed opgebakken onderzoek....
Bij het lezen van het rapport bekroop mij het gevoel: ik heb dit onderzoek toch al eens gelezen? En inderdaad, het is een 'remake' van een eerder onderzoek dat ik hier ook al eens besprak. Een opgebakken onderzoek dus, maar wel goed opgebakken, vooral door de internetversie waar een aantal mooie onderzoeksanimaties in verwerkt zijn. Het is leuk om de pdf-versie en de internet-versie eens naast elkaar te leggen want het SCP is er in geslaagd om de internetversie beter leesbaar te maken dan de papieren versie. En dat vind ik echt een compliment.
Maar goed Deckers, genoeg geleurterd. Kom maar eens voor de dag met die bizarre feiten....
Conclusie 1: Waarom de computer verdwijnt uit Nederland
De computer gaat verdwijnen uit Nederland. Kijk maar eens naar de verschillen tussen bezit in media-apparaten in Nederland. De desktop computer staat net onder het midden. Had twee jaar geleden nog bijna 60% van de Nederlanders een desktop computer, twee jaar later is dat nog maar net meer dan 40%. In twee jaar tijd is er een derde minder! En nu hoor ik u denken: ja, die zijn allemaal overgestapt op een laptop. Dat blijkt niet het geval..... De laptop blijft redelijk stabiel op de 70%. De opkomst van smartphones en tablets, zijn de nekslag voor die ouderwetse chipsbak die u op uw bureau had staan.En die desktops die verdwenen zijn: mijn vermoeden is dat dat in een aantal gevallen nog een tweede computer was die nu eindelijk is opgeruimd.
Met andere woorden: de tijd dat de computer nog een eigen tafel of zelfs een eigen zolderkamertje had, is verdwenen. De nieuwe technologie is volledig geïntegreerd in onze huiskamer. Dag computer!
Conclusie 2: waarom de luisteraar naar de publieke omroep dood is
Dit zijn de statistieken van de luisteraars naar 'old school' radio... En kijk even naar de leeftijdsopbouw en de verschillen tussen publieke en commerciële omroepen. Het beeld van de publieke omroep is bijna identiek aan dat van de krantenlezer. En dat dat de krantenlezer een uitstervend ras is daarvan hoef ik u niet te overtuigen (als u toch twijfelt, lees dan deze). De enige hoop is dat de levensverwachting van de Nederlanders ook elk jaar ook stijgt. Maar de radiozenders van de publieke omroep trekken nauwelijks meer jonge luisteraars. Vreemd? Nee, niemand zal er van staan te kijken.
Overigens: we luisteren nog altijd gemiddeld bijna twee uur en drie kwartier radio per dag. Daarvan is het overgrote deel nog 'gewoon' radio luisteren. Het duurt dus nog wel even voordat de laatste luisteraar zijn toestel uit gaat zetten. Maar de trend is helder en u kunt zich voorstellen hoe de politiek hier tegen aan kijkt.
Wat ons brengt bij ons eigen gebied: lezen.
Conclusie 3: In 2031 stoppen we met lezen
In 2013 lazen we nog gemiddeld 42 minuten. Op papier en op andere apparaten. Al jarenlang loopt de leestijd terug. En lezen is voor veel Nederlanders geen dagelijkse routine meer. In twee jaar tijd is de leestijd met 5 minuten terug gelopen. Dat is ruim 12%. 6% eraf per jaar. Als we met dit tempo blijven teruglopen, zijn we rond 2030 wel klaar met lezen en slaan we per 2031 ons boek en onze ereader dicht.
Over ereaders gesproken: saillant is dat de leestijd van ereaders tussen 2013 en 2015 sterk is teruggelopen. De onderzoekers zeggen daarover:
"Opvallend is de daling in leestijd op e-readers. Het percentage Nederlanders dat via een e-reader leest, is gelijk gebleven, maar de leestijd van deze lezers is met een halfuur gedaald (van 1:41 naar 1:10 uur)."Het lezen op de tablet of de mobiel dat wel licht steeg, compenseert deze terugval niet. De totale leestijd op digitale apparaten liep dus ook terug.
Maar voordat de papierliefhebbers weer beginnen te juichen dat papier het wint: welnee, met dit tempo is ook de laatste papierlezer gewoon in 2031 klaar. En dat als geheel is zorgelijk. Niet zozeer dat we minder lezen maar vooral omdat lezen als vaardigheid hier zwaar onder zal leiden.
Aanknopingspunten voor bibliotheken
De computer is weg, de lezer is dood en de luisteraar terminaal. De smartphone heeft de postbode definitief vervangen maar er wordt meer dan ooit naar informatie gezocht. Wie het 'opgebakken' rapport goed leest, ziet veel aanknopingspunten voor het beleid van bibliotheken: basisvaardigheden als lezen en digitale vaardigheden worden bittere noodzaak. Maar vergeet ook niet dat onze dienstverlening ook nog veel digitaler moet worden. Maar goed, ik ga mijn eigen aanbevelingen niet nog een keer opbakken. Die kunt u hier nog eens lezen.
Complimenten voor het SCP voor hun mooie digitale uitgave. Dat is nog eens 'practice what you preach'.
En voor u als lezer natuurlijk weer de beste wensen. U ziet, wij zijn nog niet klaar. Weer een jaar vol aan de slag!
Meer lezen over andere SCP-rapporten: klik dan hier.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten