zaterdag 13 februari 2016

Het schuurpapier van Murakami, Pamuk en Voskuil... of hoe nieuwsgierigheid wint van twijfel

Huraki Murakami is een bejubelde auteur. In het verleden las ik 'Norwegian Wood'. En ik was maar matig onder de indruk. Was het het feit dat het zo bejubeld was, dat de verwachtingen te hoog gespannen waren? Was het de manga-achtige stijl die surrealistisch door het boek zwierf? Of was ik gewoon een cultuurbarbaar? Ik had immers 'Het museum van de onschuld' van Orhan Pamuk ook met hangen en wurgen uitgelezen. Wat had ik een hekel aan de hoofdpersoon aan het eind van dat boek! En datzelfde overkwam mij bij 'Het bureau' van Voskuil. Na één deel schreeuwde alles in mij: niet nog zoveel delen!

Ik gaf Norwegian Wood aan een vriend en ik zei erbij dat ik het met gemengde gevoelens had gelezen. Dat hij dus niet teleurgesteld moest zijn als hij dat ook zou zijn. Die avond stuurde hij mij een berichtje. Dit moet je eens lezen:
'Pijn valt niet te vermijden, maar lijden staat vrij'. Als je bijvoorbeeld tijdens het lopen denkt: 'Pff, dit is lastig. Ik kan niet meer', dan is dat 'lastig' een onvermijdelijk feit, terwijl het 'niet meer kunnen' hoe dan ook iets is dat je zelf uit maakt. Volgens mij vatten deze woorden kort en bondig de marathonsport samen
Wat bleek: een citaat uit een boek van Murakami... Een boekje over hardlopen. Even was ik vertwijfeld. Ik had de smaak van schuurpapier nog in mijn mond van Norwegian Wood. Moest ik nou toch dat andere boek van hem gaan lezen? De nieuwsgierigheid won het van de twijfel. En ik begon met het boekje 'Waarover ik praat als ik over hardlopen praat'.

Murakami doet in grote lijnen zijn levensverhaal uit de doeken: over hoe hij na zijn studie een jazzclub opbouwt, hoe hij die verkoopt, hoe hij begint met hardlopen en hoe hij zijn eerste roman schrijft. Voor iedereen die - net als ik - heel regelmatig hard loopt, is de rol van het hardlopen in zijn leven heel herkenbaar. Hardlopen wordt een moment in de tijd waar gedachten samenkomen, stilvallen en weer opnieuw in beweging komen. De herkenbaarheid dat je iets aan je conditie aan het doen bent maar dat het geheel aan bewegingen groter is dan alleen verbetering van je conditie. Ik geeft toe: hardlopen hangt tegen religie aan.

Murakami schrijft dan ook aan het eind:
Natuurlijk weet ik ook niet hoelang ik die cyclus van onrendabele bezigheden nog effectief kan volhouden. Maar ik heb het tot nu toe met zoveel volharding en zonder het beu te worden gedaan, en dus zou ik het, zolang het toch enigszins kan, toch graag blijven doen. Langeafstandswedstrijden hebben me gevormd en gemaakt tot wie ik nu ben. Wellicht zullen ze dus, zolang dat mogelijk is, ook van mijn verdere leven deel uit blijven maken, zodat we samen oud kunnen worden.
Op die manier komen en gaan de seizoenen en vliegen de jaren voorbij. Ik zal een jaartje ouder worden en vast weer een nieuwe roman voltooien. In ieder geval zal ik de te aken die voor me liggen ene voor een aanpakken en me er zo goed mogelijk van kwijten. Ik concentreer me op elke stap die ik voorwaarts zet. Maar tegelijkertijd bekijk ik de dingen ook op een zo lang mogelijke termijn en probeer ik zo vooruitziend mogelijk te zijn. Tenslotte blijf ik immers een langeafstandslopers.
Murakami is marathonloper, maakte uitstapjes naar ultra-marathons en doet af en toe een 1/4 triathlons.  Hij schrijft dat hij geen hele triathlons doet omdat dat teveel training zou vragen en hem weg zou houden bij het schrijven. Het lopen ondersteunt zijn schrijven en niet andersom. Dat is heel herkenbaar voor mij. Om die reden blijf ik hangen bij halve marathons en blijf zelfs weg bij de triathlons.

Misschien moet je marathons lopen om 'Norwegian wood' te begrijpen. De gedachten moeten zo lang en ver weg kunnen dwalen om het onnavolgbare te begrijpen. Voor alle mindere lopers - zoals ik - rest slechts het boekje 'Waarover ik praat als ik over hardlopen praat'.

Reserveer hier het boek via Literatuurplein

Geen opmerkingen: