maandag 27 april 2015

Kunstenaars over de Bibliotheek van de Toekomst


Het is de ochtend van Koningsdag. Ik scroll door de tijdlijn van Facebook en zie bij bibliotheekcollega Karin Barth een filmpje staan van 6 minuut 40. 6 minuut 40: dat is natuurlijk een eeuwigheid op internet. Maar ik heb het ademloos zitten volgen.

Het filmpje gaat over een de visie van aantal kunstenaars op de bibliotheek van de toekomst. Het is gemaakt in het kader van de Bibliotheek van de nieuwsgierigheid, u weet wel, die pop-up-bibliotheek in Deventer in aanloop naar de nieuwbouw.

Het filmpje is slechts een teaser om deze visies ook echt te komen bekijken in de Bibliotheek van de Nieuwsgierigheid. Elke zaterdag in mei kun je ze nog zien. Ik ga dat zeker doen.

vrijdag 24 april 2015

Bibliotheek als maatschappelijk hart


Ik vind het een mooie plaat. De bibliotheek als maatschappelijk hart in één oogopslag. 11 feiten en het wettelijk kader. Een prima plaatje om af en toe mee te beginnen.

In combinatie met de factsheet over de Bibliotheek op School of over Laaggeletterdheid een mooi beeld om snel uit te leggen waar de bibliotheek staat.

Met dank aan de VOB

maandag 20 april 2015

Het S-woord, hardlopen en bibliotheken


Gisteren liep ik de halve marathon in mijn eigen woonplaats. En plotseling viel me iets op wat me ik in al die jaren wel had gezien maar wat niet tot me was doorgedrongen. Het gaat over het S-woord: samenwerken. En dat is toch wel bijzonder, want er is nauwelijks een meer individuele sport te bedenken dan hardlopen.

S-woord en hardlopen
Ooit vertelde ik voor een groep bibliotheekmedewerkers dat ik mijn beste hardlooptijd onder zeer slechte omstandigheden had gelopen. Ook een halve marathon en er stond windkracht 8 op het parcours. Een parcours dat ook nog eens bestond uit lange rechte wegen waarvan een deel vol in de wind. Bij een halve marathon is het deelnemersveld vaak niet zo groot. Lopers lopen dan ook al snel een eindje uit elkaar. Die dag was dat niet het geval. Iedereen ging in groepjes lopen, zodat je met elkaar uit de wind loopt. Doordat je met een groepje loopt, hou je niet alleen elkaar uit de wind maar je motiveert elkaar ook om hetzelfde tempo te houden. Wie moe is, dwingt zichzelf nog even aan te pikken, want wie de groep verlaat weet dat zijn motivatie een flinke duw krijgt waardoor snel tempo verliest.

Samenwerken doe je voor jezelf en je helpt toevallig ook nog een ander
Sindsdien weet ik dat het lopen in groepjes evident voordelen heeft. En gisteren betrapte ik mezelf erop dat ik daar ook automatsich op let. De eerste kilometers kijk je om je heen: wie loopt er ongeveer even snel? En gisteren zag ik dat meer mensen dat deden. Er wordt niet gepraat maar heel stilletjes worden er groepjes gevormd. Tot de derde kilometer liep ik alleen en daarna ontstond een groepje van ongeveer zes lopers. Vooraan liepen een man en een vrouw die duidelijk bij elkaar hoorden. Daar achter 'hingen' nog vier lopers. De man en de vrouw liepen een strak tempo dat ze de hele wedstrijd volhielden. Bij de waterposten viel het soms even uit elkaar. Iemand staat even stil, anderen lopen door. Maar binnen een paar honder meter zat dit groepje weer bij elkaar. Tot ongeveer elf kilometer na de start. Twee lopers moeten lossen.

Mart en ik
Bij kilometer veertien zetten de man en de vrouw licht aan. De andere loper en ik moeten ze laten gaan. Meter voor meter lopen ze weg. Ook nu wordt er niet gesproken. Ze gaan gewoon. We blijven met z'n tweeën over. Hij heet Mart - zie ik aan zijn shirt - en is ongeveer oud als ik. We maken een bocht en draaien de wind in. Ik zeg tegen hem dat we niet meer naast elkaar lopen maar even om elkaar heen gaan draaien. Om de beurt vangen we de wind. En verdraaid, we lopen langzaam weer in op de twee andere lopers.

Bij kilometer zestien zit een kasseienweggetje, een vals plat en een zandweg. De man en de vrouw lopen weer bij ons weg. Mart vraagt of er een nog waterpost komt, hij heeft dorst. Ik weet dat die over een kilometer komt. Even denk ik dat hij afhaakt. Ik haas hem naar de waterpost. Daarna komen de zwaarste kilometers, nummertje achttien en negentien. Er zit nog een klimmetje de brug op bij kilometer negentien. Mart trekt me omhoog en bij de afdaling, loopt hij bij me weg. Hij finisht dertig seconden voor mij.

Na de finish kom je elkaar nog even tegen, met een bezweet lichaam geef je elkaar een hand en bedankt elkaar voor de hulp. En daarna ga je weer ieder zijn weg. Soms kom je elkaar bij een volgende wedstrijd weer tegen.

Eigen belang en wederzijds belang liggen in elkaars verlengde
Het zijn gelegenheidscoalities. Stille samenwerkingen. Ieder wil zijn eigen resultaat halen maar weet ook dat de hulp van een ander daarbij weleens cruciaal kan zijn. Door samen te werken maak ik niet alleen gebruik van een ander maar die ander heeft ook iets aan mij. Want zonder elkaar kun je geen groepje vormen. Eigen belang en wederzijds belang liggen in elkaars verlengde.

Hardlopen en bibliotheken
Bibliotheken lijken wel wat op hardlopers: ze worden lokaal gefinancierd en hebben geen directe verplichting om zich te verbinden met andere bibliotheken uit andere plaatsen. Tegelijkertijd weten bibliotheken van nature dat als een ze een topprestatie willen neerzetten, ze wel moeten samenwerken. Je moet samen ontwikkelen, samen exploiteren en elkaar soms uit de wind houden in barre tijden. Bibliotheken vormen een keten die op lokaal niveau tot de beste maatschappelijke rendementen moet komen. Net als hardlopers kun je in de uitvoering slim van elkaar gebruik maken, maar uiteindelijk telt je eigen eindtijd.

De wedstrijd die bibliotheken lopen is vergeven van tegenwind, kasseienweggetjes en venijnige klimmetjes.  Kijk naar de partners om je heen, zoek elkaar stilletjes op en maak gebruik van elkaars kracht.

Gezamenlijk haal je indvidueel de beste prestatie.

Foto: www.mprofe.com

donderdag 16 april 2015

Not invented here....



Not invented here... Elke sector leidt eronder. Ook de onze. Hoeveel wielen hebben we met onze innovatie niet opnieuw uitgevonden? En laten dat dan ook nog eens wielen zijn die andere sectoren ook al eens uitgevonden hadden!

Verplichte kost
De afgelopen dagen las ik het boek 'Not invented here' van Ramon Vullings en Marc Heleven. En ik zal u vast verklappen: het is verplichte kost voor u.

Voor wie denkt: die Marc Heleven kende ik die niet ergens van? Inderdaad, het is dezelfde Marc Heleven waar ik enkele jaren geleden de cursus '37 manieren om te bezuinigen' mee deed.

Copy and adapt
Het boek is een bijzonder praktisch boek waarin in negen korte hoofdstukken wordt uitgelegd hoe je eenvoudig goede ideeën uit andere sectoren kunt overnemen en aanpassen voor je eigen bibliotheek. Ideeën die gaan over extra waarde of juist over het ultra-goedkoop maken van bibliotheekwerk. In elk geval zijn het telkens ideeën buiten het bestaande kader.

Het boek biedt een zevental concrete tools die je zo in workshops kunt toepassen: Business synonyms, Cross industry transfer map, The perfect prefix of 21 ways for Cross industry inspiration.

Het boek kent een aanvullende website waar de verschillende modellen ook gratis gedownload kunnen worden.

Cross-industry Jackpot
Maar mijn absolute favoriet  als tool is de 'Cross industry jackpot'.  De jackpot gaat er vanuit dat je ideeën kunt genereren door eenvoudig het juiste woord voor je product te zetten en het juiste woord erachter. Kijk maar naar onderstaande screenshot, want inderdaad, deze tool staat online!



Cursus van maken?
Ik ben zeer gecharmeerd van dit boek. Qua opzet doet het denken aan het boek 'Omdenken' van Berthold Gunster. Omdat het zo concreet is, zie ik wel mogelijkheden om hier nog een speciale cursus van bibliotheken voor te maken. Misschien moet er toch nog maar een opvolger komen voor '37 manieren om te bezuinigen'. Misschien moet de titel dan worden '37 manieren voor nieuw bibliotheekwerk'.

Ik ga mijn voelhorens eens uitsteken en misschien ziet u me hier nog wel mee terug. Het boek en de site hebben absoluut potentie voor onze sector. Must read, dus.

Bestel het boek hier bij Bol.com voor een paar luttele euro's. Wie zei dat innovatie duur was?

dinsdag 14 april 2015

Marcel Bullinga: 'als je nu nog subsidie hebt, heb je een mazzeltje' #biebplaza

Ja, de laatste spreker van vandaag is een oude bekende van mij. Al vaker mee opgetreden. Hij mag dit keer als uitsmijter. Altijd fijn want niemand kan terugpraten. Zijn uitspraak: 'elke euro geïnvesteerd in boeken is een investering in uw eigen ondergang'. Zo, de toon is gezet.

Zijn laatste aanvaring met de bibliotheek was de rekening van 160 euro vanwege een boek dat zijn teckel had kapot gebeten. U snapt daar zit zeer. En dat terwijl hij toch al zo'n lange ervaring heeft met bibliotheken.  In 1995 startte hij namelijk met bibliotheken: in Oss. Daar hadden ze net een internetcabine waar je kon internetten. Voor jawel, 7 gulden per uur. Kunnen we ons nu niet meer voorstellen.

Zijn stelling: zorg voor mediacoaches, een supergebouw en robots....

Wat denk je, hebben robots wat met de vaste boekenprijs? Nee he, ik denk het niet. En wat denk je, robots en subsidie, is dat wat? Nee he. Dus als je nu nog subsidie hebt, is dat een mazzeltje.

Dus laten we wel wezen: u moet gewoon naar een nieuw verdienmodel. En dus gaan we dat even afpellen langs drie vragen: wat is een supergebouw,  wat is een superprofessional en bent u futureproof?

Wat is een supergebouw?
Tja, wat is een supergebouw. Nou dat is vooral een gebouw dat van alles is: een pretpark, een discotheek, een game en een bibliotheek.  En ja, straks is natuurlijk heel Nederland een pretpark. Elk gebouw ja.

Maar realiseer je wel: pretparken zijn dure hobby's dus je moet wel een beetje specialiseren. Dus hoe ga je dat doen? Nou een beetje barteren en ruilhandel met je klantgegevns maar he.

En o ja, als je denkt dat je nu een leuk gebouw hebt... Ja, dat is over tien jaar natuurlijk weer verouderd. Dus. Laten we zeggen dat je elk twee jaar je gebouw moet vernieuwen.

Dat nieuwe gebouw wordt dus een hangplek voor ouderen, een literair centrum, een fablab en een Seats2meet. Deal?

Wat is een superprofessional?
Nou fijn. De bibliothecaris staat in een fout rijtje van beroepen: namelijk in het rijtje van beroepen die verdwijnen. Kortom, de bibliothecaris moet een upgrade. Wordt dus mediacoach, game coach, app maker of big data journalist. Zo dat schiet mooi op.

Ben jij future proof?
De laatste vraag is of je nou future proof. Ik wens u weinig angst. Win een architectuurprijs, word concurrent van Regus en denk als een ZZP'er.

Ja dat denken wij ook. De toekomst is weer in 15 minuten neergezet. En vooral: op naar de borrel.

Tot volgend jaar!

Gilles de Smit:'Mensen kunnen bewegen is het nieuwe kapitaal' #biebplaza




Gilles de Smit gaat praten over curatoren en business as unusual. En dat past wel bij het bedrijf dat 22tracks is.  Hij begint met een filmpje dat hierboven staat. Nou ja, daar dan weer een heel klein stukje van, want 8 minuten film op een congres is natuurlijk veel te lang. 22tracks is een bedrijf dat voor elke muzieksoort een lijst maakt van 22tracks als selectie. 

Vindt u het nog vaag? Ik ook. Dat vonden ze zelf ook. Ze startten in 2009 op het Amsterdam Dance Event. Maar langzaam ontstond toch een beeld. Want ga maar na: je hebt Spotify met alle muziek maar waar begin je? Dat is een vraag die heel veel mensen zich stellen.

Op 22tracks worden smaakmakers/personen per stad en per muzieksoort gekozen. Die smaakmakers stellen hun wekelijkse lijstje met vijf nieuwe nummers. En die nummers kun je gratis luisteren.

Hoe doen ze dat? Nou met adverteerders en strategische partners. Waar men vijf jaar geleden startte met niks heeft men nu een bereik van 1 miljoen visits per maand en de verblijfstijd van 34 minuten per gebruiker. 


Wat 22tracks dus doet is in feite de rol van radiopresentatoren van vroeger overnemen.  22Tracks heeft dus zijn eigen digitale postie verworden op dit punt. 'Want we bewegen hele grote groepen en dat kunnen we inzetten'.  En daar zit eigenlijk ook het echte kapitaal van het bedrijf. Want wie mensen weet te bewegen, kan eigenlijk alles bereiken.

Men heeft geen geld maar weet ook met hun publiek samen een nieuw festival op te zetten. En dan juist met nieuwe namen. Want dat is juist wat 22Tracks doet: je smaak verrijken. Wie niet rijk is moet vriende hebben, zullen we maar zeggen.

En in dit genre praat Gilles achter elkaar door. Geen cent te makken maar men activeert hun gebruikers en bezoekers. Het blijkt een kwaliteit die grote merken nauwelijks hebben en die bereid zijn om daarvoor te betalen.

Eh.... ja, daar kunnen bibliotheken wel wat van leren. Maar eh, een trouw publiek dat hebben wij toch ook... dus waar wachten wij nog op?

Alexander Sverdlov: 'Van driehonderd bezoekers per maand naar driehonderd bezoekers per dag' #biebplaza

Een rus die in Rotterdam woont. Hij is architect maar hij voelt zich dat niet. Een aantal jaren geleden hielp hij mee met het beleid rond de bibliotheken in Moskou. Dat zijn er overigens 450.

Hij laat plaatjes zien van die bibliotheken voor het transitieproces: houten catalogusbakken en oude boeken. Tegelijkertijd was het bibliotheekwerk niet goedkoop in Moskou. Het bibliotheekwerk in Moskou was tien keer zo duur per gebruiker als in Amsterdam (€ 45,- versus € 4,50).  Alle reden om het roer dus om te gooien.

Terwijl hij bezig was met dat project ontdekte hij dat juist in die omwenteling wel de waarde van de bibliotheek zit. De bibliotheek als 'lab. De 'lib' als een 'lab'.

In Moskou leverde dat bijvoorbeeld bibliotheken op bij Metro-stations die ook als kinderopvang dienden of bezorgservices met brommertjes. Hij laat zien hoe hij in Moskou publieke ruimte van waarde liet veranderen.  Hij laat dit zien met mooie plaatjes van de veranderde bibliotheken.

Bijgaande document gaat over deze omwenteling.


Voor plaatjesvan de bibliotheken kun je terecht bij zijn website. Naast inrichting werden er ook allerlei 'outreaching' pop-up-bibliotheken gemaakt: bibliotheken in de natuur en een bibliotheek waar je kunt slapen.

Hoewel schokkend voor veel Russen waren er ook overwerldigende resultaten. Het aantal gebruikers van de bibliotheek schoot omhoog. Wat vroeger per maand aan bezoekers binnenkwam, kwam nu per dag binnen. Een kleine twintig keer zoveel op jaarbasis.


Maar hij gaat nog een stapje verder. Wat als de bibliotheek los zou komen van de bibliotheek zelf? Wat als de bibliotheek geen gebouw zou zijn maar maar een kunsthal of een krant of een filmproductie? Hoe zou de bibliotheek er dan uit zien?  Doe eens vier van dit soort projecten per jaar. Creëer nieuwe eco-systemen.

Wat begon als een renovatieslag van oude bibliotheken eindigt plotseling als bibliotheekvormen die ons snel voorbij gaan. Nog even en je hoopt dat de Russen hier komen.

Jasper Visser: Eigenlijk kunnen alleen mensen van onder de 30 dit volgen' #biebplaza

De pauze zit erop. We gaan verder met deelsessies. Ik schuif aan bij Jasper Visser. Hij gaat het hebben over waardecreatie in de digtitale wereld.

Hij begint met het verhaal over het stadspaleis in Turijn. Het paleis had financiële problemen en wilde € 80.000,- bij elkaar halen voor de aanschaf van een bijzondr servies. Via crowdfunding lukte dit. Dat verhaal kun je hier trouwens nalezen. Uiteindelijk werd er € 100.000 opgehaald omdat er door 1.500 mensen dat geld bij elkaar werd gebracht.
Zulke voorbeelden zie je vaker: waardecreatie via de digitale wereld. Jasper heeft daarvoor een model ontwikkeld. Dat zie je hierboven. Het model lijkt veel om Business Canvas Modelling zie ik. Wie daar dus al mee gewerkt heeft, zal met dit model ook snel uit de voeten kunnen.

Jaspers gaat vandaag met de zaal aan de slag om dat model in te vullen.

Kijk, het wordt een heuse workshop, dat doet mij deugd. Want hij geeft de opdracht om na te denken over wat jijzelf in ons model verdient? Dus wat is de waarde van jouw werk? Wat levert het op?

Wat zijn de uitkomsten? Nou woorden als: hoop, inspiratie,  kennis, verbinding, geluk en dergelijke. Met deze woorden verbind je 'Assets', 'Audience' en 'Co-created value'.

Jasper wijst vervolgens op The Brainscoop. Zij maakt filmpjes waarbij ze de bijzondere waarden achter ogenschijnlijk saaie onderwerpen en ze gooit ze ook volledig om. Ga maar eens kijken. De dame achter Brainscooop geeft nieuwe invulling aan oude waarden door er een Wow-factor aan toe te voegen. Een persoonlijke toevoeging die echt meer waarde creëert.

De volgende opdracht voor de zaal is dan ook om zelf te benoemen hoe je die bovengenoemde waarden te bereiken. En vooral: wat voeg jij zelf toe om die waarde te bereiken, waarom kiezen mensen voor jou? Want.... daar zit de Wow-factor.

De volgende stap is om toe te voegen wat je met andere kunt creëren. En dit schijnt een moeilijk stukje te worden: want eigenlijk alleen mensen onder de 30 kunnen dit volgen. Want nu gaan we de overstap maken naar de digitale wereld. En tja, wat werkt in de digitale wereld en wat niet?

Hij verwijst naar Kevin Allocca waarin hij uitlegt wat werkt en wat niet.



Voorbeeld is de Rijksstudio van het Rijksmuseum of Micromappers. Kenmerk is dus dat publiek zaken toevoegt. Ook daar geeft hij het publiek weer een opdracht: wat voegt jouw publiek toe en hoe kan jouw publiek helpen? 

Hij geeft nu de lastige opdracht: vind mensen in de zaal die dezelfde waarden hebben elkaar op te laten zoeken en om met elkaar een afspraak te maken om te kijken of je elkaar kunt helpen. 

Hier stopt de workshop. De invulling is nog niet compleet want er moeten nog wel veel meer ingevuld worden. Daarvoor verwijst Jasper naar de site. Daar is inderdaad alles goed na te vinden. Ga daar dus kijken! Het materiaal is open te beschikbaar.

Jasper haalt tot slot het voorbeeld van de Silk Mill aan. Een dodelijk saai museum dat zichzelf samen met publiek opnieuw ging uitvinden en dat nu weer een mooi bestaan leidt. 

Voor Jasper - en dat onderschrijf ik van harte - is het een uitgemaakte zaak dat digitaal en fysiek samenwerken met burgers een sleutelactiviteit voor de toekomst wordt.

Slimme gast die het begrip workshop ook echt toepaste. Ik heb echt wat geleerd - ondanks mijn leeftijd boven de 30....

Paul Moers: 'Je begint je leven met een pamper en je eindigt met een pamper en daartussen zit gedonder' #biebplaza


 
Dat Paul Moers niet iemand is die er doekjes om windt, had ik al door toen ik hem even googelde. Zijn mening over de top van ABN|AMRO moge duidelijk zijn: die loonsverhoging was er één die getuigde van een volstrekt gebrek aan gevoel.

Ik ga er dus maar eens even lekker voor zitten. En inderdaad, er komt een energieke kerel het podium op. Hij gaat het met ons hebben over het merk 'Bibliotheek'

En laten we eerlijk zijn. Bibliotheken hebben wel een opgave: alles wordt maar digitaal, het geld verdampt en mensen hebben al zoveel te doen. Dus ja, bibliotheken, wat ga je doen?

Bibliotheken moeten uit hun bestaande patroon moeten komen. Zoals deze politieagenten.
 
 
Zo'n presentatie dus.
 
Hij zegt dat er twee zaken zijn om te overleven: 1) innovatie en 2) merk. Die vernieuwing is cruciaal en het gaat met een tempo dat moordend hoog ligt. En wat doen bibliotheken zoal: dialectenfestival, informatieportals, multifunctionele accomodaties etc. En al die nieuwe dingen hebben één ding gemeen: ze liggen buiten de comfort zone.
 
Zo, hij is al weer klaar met de innovatie (2:30 minuut). Dan naar het merk.
 
Want dat merk is wel zijn specialiteit.  Je merk zorgt voor aantrekkingskracht, voor extra omzet  etc. En wat hem betreft: bibliotheken moeten niet ontkennen dat ze een merk zijn. Met zijn allen dus, he. En rondom dat merk organiseer je van alles. het merk zorgt voor duidelijkheid voor je doelgroep.
 
Waarom krijgen we drie maanden voor de geboorte van een kind een doos met merken? Precies. Je leven begint met een pamper en je eindigt met een pamper en daartussen zit gedonder. Maar je weet dat je een pamper moet hebben.
 
Het is helder: het gaat Paul Moers om dat merk in het hoofd van klanten goed in te prenten. Hij doet dat aan de hand van de uitingen van batterijfabrikanten Varta en Duracell. De boodschappen die beide fabrikanten afgeven zijn een wereld van verschil. Duracell blijft consistent en Varta wisselt telkens van boodschap. En wat doen wij als sector?
 
Zijn verhaal vervolgt dat je dus goed de functionaliteit van een product moet uitleggen. En dat moet je goed doen. Kijk maar.
  


Voeg vervolgens nog emotie toe aan je merk. Je hebt niet alleen een goed product maar je verkoopt meer.  Het goedkoopste potje pindakaas en het duurste verschilt ruim een euro per potje. Dat verschil is slechts emotie.

Hij legt vervolgens uit hoe het merk 'Hoog Catherijne' verbeterd wordt. Dat pimpen van Hoog Catherijne kost trouwens 600 miljoen. Om maar even te laten zien dat je merk veranderen dus nog niet zomaar op een achteraf middagje geregeld kan worden.

Zijn conclusie: als je een afkalvende markt hebt , moet je knokken. Does that ring a bell? Opnieuw een wake-up-call om het landelijke merk stevig op te pakken.  Paul Moers geeft aan dat bibliotheken dat overigens helemaal niet slecht doen maar dat het ook wel beter kan.

Dan volgt nog even de samenvatting: zorgen voor de identiteit, merkbelofte en een stevige waardepropositie (in drie zinnen graag). Ga daar maar eens mee aan de slag.

Hij komt nog één keer terug op Hoog Catherijne. Er zijn verrassend veel overeenkomsten: nieuwe waardepropositie en nieuwe inhoud en samenwerking met partners en open in de samenleving.  En tot slot: beiden zijn een merk en ja, durf net als Hoog Catherijne keiharde keuzes te maken.

Tja, welke keuzes? Dat blijft onbenoemd maar reken maar dat je buiten je comfort zone moet gaan en lange adem nodig hebt. Zo, we hebben alle cliche's, die desalniettemin wel waar zijn, weer gehad.

Erik vraagt na afloop aan Paul Moers nog of voor bibliotheken al die andere namen voor bibliotheken wel belangrijk: Rozet, Dok etc. Nee, dat hoeven bibliotheken niet te doen. De naam bibliotheek is een prima merk en daar kleeft geen negatieve associatie aan..... Dat is ook maar weer gezegd.

Begenadigd spreker. Merk je toch dat dat de helft van het verhaal is.


Dieuwke Wynia: 'Bemoeienis is de dood in de pot voor creativiteit' #biebplaza

Volgende spreker is Dieuwke Wynia. De vrouw achter 'De Wereld Draait Door'.  Een programma dat al tien jaar aan de top van alle programma's staat in Nederland. Er wordt gefluisterd dat ze één van de invloedrijkste vrouwen van Nederland is.

Ze legt uit hoe de Wereld Draait Door gemaakt wordt.Er werken 50 mensen bij het programmar. Het beeld dat helder wordt is dat het programma wordt gemaakt door deelteams die helemaal op elkaar in gespeeld zijn. Een redactie, een beeldteam en ja, elke dag jagen om dat programma rond te krijgen.

Het programma heeft geen missie. Het programma moet boeien, dat is het enige dat telt. Altijd was er vertrouwen in het team en veel vrijheid. Dat is één van de succespunten. 'Bemoeienis is de dood in de pot voor creativiteit' Nou, daar kunnen de bibliotheekmanagers nog wat van leren: geen missie en veel vertrouwen in de teams die het moeten uitvoeren.

Dus bibliotheken: 'wees eens lekker eigenwijs', 'doe waar je in gelooft' en 'doe het lekker zonder de bazen'.

Nou de zaal met 200 bibliotheekmanagers blijft rustig zitten. Dat valt me weer mee.

En op zich is het toch niet gek om Dieuwke Wynia te vragen bij BibliotheekPlaza. Want worden bibliotheken niet steeds vaker maker van culturele, maatschappelijke en educatieve programma's? Werken wij met de Voorlees Express, Bibliotheek op School of cultuur-educatie ook niet met formats die telkens moeten boeien? En is de kunst niet voor bibliotheekmanagers om die teams veel vertrouwen te geven en je er zo min mogelijk mee te bemoeien?

Dan nog een laatse stukje over boeken en de aandacht voor de boeken. Wynia vraagt aan de zaal: 'vinden jullie het niet erg dat er van die stickertjes op de boeken geplakt worden?' Je weet wel die stickers: 'besproken in/beste boek van DWDD'  200 bibliotheekmensen gaan zich er mee bemoeien na die vraag. Tja, wie vragen stelt over stickertjes heeft accuut onze aandacht. Wynia ergert zich er aan: soms zitten de stickers er al op voordat ze in DWDD zitten.

Tot slot: 'Waarom zitten er geen bibliothecarissen in De Wereld Draait Door?' Tja, 'Wat is er mis met boekverkopers?' is haar tegenvraag. Dat is wel een dom antwoord aan een zaal voor bibliothecarissen. Ongeveer net zo tactloos als vragen aan Ajax-supporters of Feyenoord ook niet goed is. Maar ze zegt: 'om de zoveel tijd wisselen we van team op dit punt'. Dus ja, dat biedt wel ruimte. Overigens, zegt ze: 'Als je wat meer exposure wil hebbe rond De Wereled Draait Door, waarom twitter je dan niet mee met #dwdd?' (overigens doet het landelijke Social Media Team dat).

Erik vecht nog dapper terug: 'ik toch ben ervan overtuigd dat wij meer weten dan die boekverkopers'. Applaus in de zaal.

Wat we leren van Dieuwke is één ding: de wereld ligt open, maar kom met je mooie creatieve plannen. Volg waarvan jezelf weet dat het boeit. Zelf ben je je eigen beste klant. Voor wie die goede creatieve plannen heeft en ze durft te maken, is altijd plek.

Just do it.

Frans Vreeke: 'Vraag me niet of ik het mooi vind, maar het is wel karakteristiek' #biebplaza


De eerste spreker speelt een thuiswedstrijd. Het is Frans Vreeke, directeur van Tivoli/Vredenburg, de nieuwe cultuurtempel van Utrecht. En het moet gezegd, het is een fantastisch gebouw.

Het vorige Vredenburg heeft relatief kort dienst gedaan. Slechts enkele decennia. Dat kwam met name door het gesloten karakter van het gebouw. In het nieuwe pand zijn het 'oude' Vredenburg en poppodium Tivoli. Ook de Stichting Jazz Utrecht zit in het pand. Waar vroeger dus drie panden waren, is er nu nog één.

Herman Hertzberger die ook het vorige Vredenburg deed, mocht ook het volgende Vredenburg ontwerpen. Veel functionaliteiten op weinig oppervlakte. En dus ging het pand de hoogte in. Vreeke laat zien hoe de vijf verschillende zalen als het ware in elkaar grijpen.

Wat betreft het uiterlijk van het nieuwe Vredenburg, zegt hij iets opmerkelijks: 'vraag me niet of ik het mooi vind, maar het is wel karakteristiek.

Het interieur laat zien dat elke zaal snel getransformeerd kan worden naar de sfeer en smaak van dat moment. De ingang is - zoals nu in veel nieuwe bibliotheken - een groot plein waar mensen elkaar weer tegenkomen.

Hij laat de gebruikscijfers zijn van het eerste half jaar. In de eerste 180 dagen vonden er zo'n 580 activiteiten plaats. Men had verwacht zo'n 400 activiteiten. Met andere woorden: zo'n nieuw pand overtreft dus de stoutste verwachtingen. Waar kennen we dat van? Inderdaad van nieuwe bibliotheken.... In die zin toch zuur dat de Bibliotheek Utrecht in de ijskast terecht is gekomen.

En dan begint hij uit te weiden over alle nieuwe dingen die ze doen. Ik haak even af en vind ondertussen bovenstaande filmpje. Dat toont wel mooi aan welke uitdaging bouwen in de binnenstad is. Prachtig gebouw, leuk om te zien, maar een klein beetje meer pit in de presentatie van de directeur mag nog wel. Ach ja, je kunt ook niet alles hebben.

Kom vooral een keer kijken.

Erik Boekesteijn:'Ik ga maar niet hoor, want dan krijg ik zoveel inspiratie' #biebplaza

Erik Boekesteijn mag het feestje van Bibliotheekplaza aftrappen. En als je Erik nog niet bent tegen gekomen ergens in het bibliotheekwerk, heb je toch wel onder een steen geleefd. Immers, samen met Jaap van de Geer waren ze op elk bibliotheekfeestje toch wel met een camera te vinden. Vooruit, een inkoppertje: 'ze zijn samen toch wel de Geer en Goor van het bibliotheekwerk'.

Erik memoreert dat Plaza nu al 9 jaar bestaat. In die 9 jaar hebben al vele mensen een bijdrage geleverd. Kenmerk is telkens dat we proberen te leren van sectoren om ons heen.

Erik heeft de afgelopen tijd gereisd door 15 landen. Hij bracht europarlementariërs terug naar hun eigen streek en liet zien hoe bibliotheekwerk ervoor stond. Dit om europarlementariërs ambassadeur te maken van bibliotheekwerk. En om te laten zien dat bibliotheekwerk sterk verandert is. Het filmpje dat hij laat zien - over een Oost-Europees dorpje - laat zien hoe ook daar bibliothecaris dag aan dag bezig zijn om mensen verder te helpen. Hoe beperkt de middelen ook zijn. Mooie voorbeelden van die filmpjes zijn hier te zien.

Deze week vroeg hij aan een collega: 'ga je nog naar Plaza?' 'Nee', zei die collega 'ik ga maar niet hor want dan krijg ik weer zoveel inspiratie waar ik wat mee moet'. Tja.

Gelukkig zitten er nog een kleine 300 collega's in de zaal. Die gaan er mee aan de slag.

We zijn van start!

Goedemorgen! Op naar het meest okselfrisse congres van Nederland en kom straks thuis met het advertentiespel... #biebplaza


Ja, ik weet het. Het is vroeg. Maar morgenstond heeft goud in de mond en dat soort onzin.... Vandaag is het weer BibliotheekPlaza! Een evenement waar ik de afgelopen keren telkens met plezier bij was. Dus vanaf tien uur vandaag, kunt u weer live bijdragen van mij verwachten.

Het thema is dit keer: Business as (un)usual. Een ook dit keer weer een flink aantal sprekers van buiten de sector. Geen opgebakken verhalen over onszelf maar opnieuw opgeschud worden en met een aantal slimme gedachten naar huis. Kortom, een okselfris bibliotheekcongres.

Koop met een tweet je eigen advertentiespel!
En voor de deelnemers: er valt nog wat te verdienen! Ik geef vandaag een aantal van mijn advertentiespellen voor het bibliotheekwerk weg. Jawel, we doen niet kinderachtig. Elke deelnemer die een liveblog van mij retweet, kan een advertentiespel bij mij in de zaal ophalen. Zo lang de voorraad strekt!

Dus hup, uit de veren! En hop, naar Utrecht!

maandag 13 april 2015

Hoe een Bondgenootschap Geletterdheid tot stand komt


Het is al weer even geleden maar de tijd ontbrak me om er eens stukkie over te maken. Op 25 maart tekenden 36 partijen in de Rivierenland (Tiel en omgeving) het Bondgenootschap Geletterdheid. Een klus waar ik begin van 2015 aan was begonnen. En op zich is het wel aardig dat het tekenmoment al weer even achter ligt. Want vandaag ga ik u een kijkje achter de schermen geven bij het organiseren van een bondgenootschap.

Van Studieplaats naar bondgenootschap
In 2014 was ik al eerder te gast in Rivierenland. Toen voor de opzet van het concept De Studieplaats. Een interessante klus waar laaggeletterden ook al een belangrijke plaats innamen. En nu was dus te tijd gekomen om daar een flink aantal meters in te maken.

De Bibliotheek Rivierenland, ROC Rivor en de stichting Lezen en Schrijven waren de drie partijen die het initiatief namen. Aan mij de taak om ervoor te zorgen dat het bondgenootschap binnen enkele maanden operationeel zou kunnen zijn. Een doorlooptijd van krap tien weken.

'De lijst'
Hoe gaat zo iets in zijn werk? Je stelt met elkaar een lijst op van partijen waarvan je met elkaar denkt dat dat de partijen zijn die je nodig hebt voor een bondgenootschap. In beginsel stelden we ons ten doel om 16 partijen met elkaar te verbinden. Maar al bij het opstellen van 'De lijst' bleek al dat er veel meer partijen zijn die mee zouden kunnen doen: gemeenten, welzijnsinstellingen, scholen, UWV, sociale werkplaatsen en ga zo maar door. De leukste partijen vond ik die wat buiten ons geijkte paadje vallen: werkgevers zoals een grote afvalverwerker of een taugé-kwekerij.

Bellen, mailen, bezoeken
Al die partijen moet je benaderen. Daarbij maakten we een schifting tussen partijen die we graag 1-op-1 wilden benaderen en partijen die we via een algemene mailing hebben aangeschreven. Partijen waar we rechtstreeks contact mee hadden waren of partijen waarvan we zeker wilden weten dat ze mee gingen doen (zoals welzijnsinstellingen) of partijen die aan de spannende kant waren (zoals die afvalverwerker).

Uiteindelijk hebben we een kleine 60 partijen benaderd. Je kunt je voorstellen dat dat een enorme berg mailen, bellen en bezoeken is. Ongeveer 25 partijen hebben we rechtstreeks benaderd en een ongeveer 35 via een mailing.

Projectgroep
Van tijd tot tijd kwam een kleine projectgroep bij elkaar om de voortgang te monitoren. Daarin zat de manager van Bibliotheek Rivierenland, de coördinator van het ROC en twee medewerkers van de bibliotheek die straks ook verder uitvoering zullen geven aan het bondgenootschap. Met deze groep bespraken we de voortgang en namen beslissingen die nodig waren rondom de start van het bondgenootschap.

De deadline
En uiteraard geldt ook hier dat je een deadline hebt: het convenant moet een keer getekend worden. Dat gebeurde dus op 25 maart. Tja, op een gegeven moment moet je dus weten of organisaties wel of niet meedoen. Ze moesten voor het convenant de naam aanleveren van degene die zou ondertekenen en een korte tekst met hun intentie van deelname. De eerste deadline hiervoor lag op drie weken voor de ondertekening. Die deadline hebben we nog twee keer verschoven. Uiteindelijk kwam de laatste bijdrage vier dagen voor de ondertekening binnen.


De ondertekening
En dan komt het moment van ondertekenen. Een mooi programma met uitleg over het convenant en mooie plek voor laaggeletterden zelf. Ja, ook zij namen deel aan deze bijeenkomst. We hadden een prima dagvoorzitter gevonden. Daarin investeren kan ik iedereen aanraden. Iedereen kwam opdagen wat met zoveel wethouders en brandende kwesties nog best een prestatie is. Ik had nog één angst tijdens de ondertekening en  dat was dat ik wellicht tussen al die mailtjes toch één partij vergeten zou zijn. En dat die aan het eind zou opstaan en zou zeggen: maar jullie zijn mij vergeten. Mijn angst was gelukkig onterecht.

Het vervolg
Mijn taak was om het bondgenootschap in korte tijd startklaar te maken. Dat is gelukt. De bibliotheek Rivierenland heeft een regisseur van het bondgenootschap aangesteld. Dat is Lisanne van Iterson. Zij gaat samen met ROC Rivor en de Stichting Lezen en Schrijven de partijen nu verder bij elkaar brengen en zorgen dat er een gezamenlijk actieplan komt. Ook zal de Stichting Lezen en Schrijven een aantal trainingen aanbieden aan alle partners.


Tel mee met Taal
Waarom is het interessant om dit proces eens te beschrijven? Drie ministeries hebben onlangs de beleidsbrief  'Tel mee met taal' uitgebracht. Daarin wordt gesteld dat het ongelofelijk belangrijk is om juist op lokaal niveau initiatieven te bundelen en te intensiveren. Doel is om elke Nederlander in de gelegenheid te stellen om voldoende taalvaardig te worden. Dat past bibliotheken natuurlijk prima en het sluiten van bondgenootschappen en allianties zijn een prima begin. Overigens stelt het Rijk € 50 miljoen euro in drie jaar beschikbaar voor dit programma.

Doet zo'n convenant er nou toe? Is het niet alleen papier?
Criticasters zullen zeggen dat je niet moet lullen maar poetsen. Het moet gezegd: samenwerken is niet altijd makkelijk. Maar wie durft te zeggen dat hij of zij laaggeletterdheid kan oplossen zonder samenwerking? Mijn grootste leerpunt van deze klus was toch wel hoe makkelijk het was om partijen te vinden voor dit bondgenootschap. En vooral uit hoeken waar je het niet verwacht. Een bondgenootschap opent bijvoorbeeld prima deuren naar het bedrijfsleven. Een plek waar we als bibliotheek niet zo makkelijk komen. Overal kwam ik energie tegen om met frisse moed dit grote maatschappelijke probleem aan te pakken.

De bibliotheek kwam - ondanks zich al jaren hiervoor in te spannen - plotseling bij partijen over de vloer waar men normaal niet zo maar kwam. En daarvoor heb je nou juist zo'n bondgenootschap nodig.

De ergste criticasters zullen nu nog zeggen: ja Deckers maar het kost kleppen met tijd! Hebben die criticasters gelijk?  Voor de statistici: het kostte mij iets meer dan 70 uur. Iets minder dan twee volle werkweken, verdeeld over drie maanden.  Heeft u een beetje beeld van de omvang  en de snelheid van zo'n klus.

Elke bibliotheek een bondgenootschap
Kortom, ik gun elke bibliotheek een bondgenootschap. Als u er nog geen heeft, is het een absolute verrijking voor uw werkgebied.

vrijdag 10 april 2015

PLUSbibliotheken, LEGO en Jip en Janneke



Een aantal jaren werkte ik voor de WSF-bibliotheken. Een mooie tijd, veel geleerd. De WSF-bibliotheken werden PLUS-bibliotheken en ik zwierf via lokale bibliotheken naar de Rijnbrink Groep. Voor veel mensen hebben de PLUSbibliotheken nog wel iets stoffigs en voor sommigen is het een ver-van-mijn-bed-show. Maar onlangs maakten ze bovenstaande filmpje waarin ze uitleggen wat hun visie is op collectievorming in Nederland. Ik vind het een bijzonder grappige vondst. Henk D. als marktkoopman op de weekmarkt van het bibliotheekwerk. In Jip en Janneke-taal uitgelegd hoe het kan.

Ik zeg: kom er maar in Henk!

donderdag 2 april 2015

Hoeveel moeite een bibliothecaris moet doen om een date te krijgen....



Laten we eerlijk zijn: wie op een feestje vertelt dat hij of zij bij een bibliotheek werkt, loopt de kans dat de gesprekspartner zich omdraait en snel met een ander gaat praten....

Wie in een bibliotheek werkt en op zoek is naar een partner moet dus soms wat moeite doen, zoals u kunt zien....

woensdag 1 april 2015

Books, stick your nose in one, and you'll never see the sun...



Zelden zo'n droogkloot een nummer over de bibliotheek horen zingen. Maar juist daardoor krijgt het zijn charme....

Met de sterke tekst:
'Books, books, books. Stick your nose in one, and you'll never see the sun.'

Oordeel zelf.