zondag 29 juni 2008

De 10 beste regels om gebruik te belemmeren!


Bibliotheekwerk hangt aan elkaar van regeltjes. Je zou er met gemak een wetboek van kunnen maken met ge- en verboden. Jaja. En ondertussen het Unescomanifest allemaal in uw beleidsplan noemen waarin staat dat u onbelemmerde toegang biedt tot informatie. Onbelemmerd? Ja, dank u de koekoek. Umberto Eco schreeft ooit een polemiek over de bibliotheken. Bibliotheken die beter bewaakt worden dan de gemiddelde gevangenis.

Dat bibliotheken er zijn om veel gebruikt te worden. Toch? Wie de regeltjes achter elkaar legt, krijgt daar gelijk twijfels bij.

De mooiste voorbeelden geven we hieronder. Contributie lijkt een noodzakelijk kwaad maar zullen we voor de rest afspreken dat we zo min mogelijk regels hanteren? Ik nodig u graag uit om de meest schrijnende voorbeelden van regelzucht bij de reacties achter te laten…… Om van te leren natuurlijk ;-)

De 10 beste regels om gebruik te belemmeren:

1. Internetten kost geld
Wel nu, iedereen zal toch onderhand wel op bedevaart zijn geweest naar de bibliotheek in Amsterdam. Prachtig gebouw waar we ons allemaal vergapen aan de grote hoeveelheid internettende jongeren. Die jongeren die toch allemaal zelf internet hadden thuis, op school en op hun mobiel? U wilt met uw centrale bibliotheek ook een ontmoetingsplek zijn? Regel 1: gratis internet. Haal de drempels weg. En zorg dat klanten zich niet hoeven te registreren. Elke drempel laat het gebruik met 30% zakken.

2. Verlengen kost geld
Heeft u eens een service waar u niets voor hoeft te doen, gaat u er geld voor vragen. Tja, dat schiet natuurlijk niet op. Een variant die ik ook wel eens tegen gekomen ben: aan de balie is verlengen gratis, via internet kost het geld. De redenering van de bibliothecaris is dan: dan komen ze tenminste in de bibliotheek.

3. Kosten voor een duplicaatpas
Raakt een klant zijn pas eens kwijt dan moet deze in veel bibliotheken geld betalen voor een duplicaatpas. Klanten moeten vooral niet te snel een nieuwe pas vragen. Eerst moeten ze hun huis op de kop zetten. De klanten moeten ons dankbaar zijn dat ze nog een nieuwe pas krijgen.

4a. Reserveren kost geld
De bibliotheek komt te weinig populaire titels. De klant kan fluiten naar een goed boek in de kast. Met andere woorden: u koopt te weinig boeten en de klant moet betalen voor het feit dat u de verkeerde boeken koopt. Kunt u bij mij aantonen dat uw hele collectie een uitleenfrequentie heeft die hoger is dan 8 dan mag u bij mij terugkomen om geld te vragen.

4b. IBL kost geld
Afgeleide van reserveren. Wie een kleine bibliotheek heeft komt sneller in het IBL terecht. Moet die stomme klant ook maar niet in een kleine plaats gaan wonen. Toch?

5. Het toilet kost geld
In elk beleidsplan staat dat de bibliotheek een prettige verblijfsfunctie moet kennen. Wie wat langer verblijft, moet ook wat vaker naar het toilet. Dat toilet is niet gratis, want we zijn bang voor overlast. Ook dat automatiseren we met een muntautomaat op de deur. Probleem opgelost denkt u. Mooi niet. De klant heeft namelijk nooit gepast geld. Gaat dit wisselen bij de inlichtingenbalie. Deze wisselt en de klant vertrekt. Daarna blijft het muntje vastzitten in de automaat. De klant gaat opnieuw naar de inlichtingenbalie en de bibliothecaris laat de klant maar even in het personeelstoilet.

6. U mag maar twee keer verlengen
Een boek moet wel in één keer uit zijn. U kunt niet blijven verlengen hoor! Wat maakt het trouwens uit of de klant continue de zelfde acht populaire boeken heeft of die andere acht? Zie ook 4. Koop gewoon meer populaire boeken.

7. Leengeld voor cd’s en dvd’s
Bestaat het nog? Leengeld voor een medium dat al bijna is uitgestorven (CD’s) of dat nog even goed loopt (dvd)? Was u er niet gewoon voor de uitleningen? Haal weg die drempel.

8. Ik voer lekker geen inleverattendering in
Het BICAT-systeem kent al tijden de mogelijkheid voor een inleverattendering. Toch voert geen enkele bibliotheek dit grootschalig in. Waarom niet? Omdat men bang is dat de boete-inkomsten teruglopen. Nee, uitleggen aan ouders van jeugdleden dat de kinderen weer een forse boete hebben. Een jongen van 12 legde mij uit dat hij het afgelopen jaar enkele tientallen euro’s aan boete had gehad (telkens 8 boeken, 2 weken te laat). Zijn vader betaalde de schuld. Maar ik mocht het niet aan zijn moeder vertellen. Dan mocht ie namelijk niet meer lenen. Elke klantenservicemedewerker kan u dit verhaal vertellen. Er zijn kinderen die niet meer naar de bibliotheek mogen vanwege de boete. Ga u schamen bibliotheekdirecteur.

9. U mag maar 6 boeken lenen
In de zomermaanden vinden de bibliothecarissen de kasten leeg. Ik kijk rond maar zie nog overal boeken. Trouwens als ze gratis kunnen reserveren, kun je heel goed aan de populaire materialen komen. Voor die paar maanden in het jaar dat het wat krapper is, voeren we de regel in dat je maar 6 boeken mag lenen. Als je er over heen gaat, gaat er een alarm af op de zelfbedieningsbalie waarna je met een rode kop naar de bibliothecaris toe moet om je zonden op te biechten.

10. Bij pinnen betaalt u € 0,25 extra
Er zijn transactiekosten verbonden aan pinnen. Baar geld innen kost ook geld maar dat telt even niet. Dus vragen we een knullig bedrag extra voor een pintransactie.

En wat weet u zelf voor schandalige voorbeelden?
Er moeten nog veel meer stomme regeltjes zijn, nog veel stommer dan ze hier staan. Laten we lering trekken uit elkaars voorbeelden en meldt ze in het reactieveld!

donderdag 5 juni 2008

Wedden op de opvolging van Henk Middelveld : Web 2.0 vs. Mercuri Urval


Afgelopen zaterdag stond in de Volkrant de advertentie. En daarmee komt de opvolging van Henk toch wel erg dichtbij. De weemoed slaat me nu al in de benen. Voor zijn opvolging is Mercuri Urval ingeschakeld, een gerenommeerd werving- en selectiebureau. Met dito uurtarieven, dat wel.

Ondertussen zie ik hele afdelingen van bedrijven plat vallen door in het invullen van EK-pooltjes. Wel leuk, maar volstrekt onproductief. Op de een of andere manier had ik die toch aan elkaar geknoopt.

Kunnen wij Mercuri Urval niet een handje helpen? Natuurlijk kunnen we dat, want we beginnen geen EK-pool maar (H)E(N)K-pool. U kunt hier gaan inzetten op de opvolging van Henk. Hiernaast ziet u het eenvoudige pooltje staan.

Dat pooltje heeft overigens flink wat voeten in de aarde gehad. Want wie kan Henk opvolgen? Ik heb mijn licht eens opgestoken bij wat experts. Henk is een uniek persoon met zeer bijzondere leiderschapskwaliteiten. Hij weet complexe organisatorische problemen op te lossen terwijl hij tegelijkertijd interesse houdt in de details van het bibliotheekwerk. Henk is een (Drents) schaap met vijf poten.

Daarnaast gaat het met de Rijnbrinkgroep om veel meer dan de OBD. Het gaat ook over BSG, over een automatiseringsbedrijf en een instelling voor maatschappelijke ontwikkeling. En dan vergeet ik vast nog een dochter van de holding. Kortom, een megavent van een megabedrijf.

Maar goed terug naar de experts. Als ik de kenners moet geloven is de kans 50% dat er een outsider binnenkomt. Dat betekent iemand van buiten het bibliotheekwerk. Overigens een ontwikkeling die we bij andere PSO’s ook hebben gezien. Ik heb wel wat namen gehoord maar die zijn me echt te prematuur.

Een overstap dan van een andere PSO-directeur? Anne Rube van Probiblio en Rob Pronk worden genoemd. Ik weet absoluut niet of ze interesse hebben.

In het veld wordt veel gefluisterd over de kansen van plaatsvervangend directeur Bouke Arends. Kort daarop gevolgd door Jacqueline Roelofs, directeur P&O. Beiden hebben een ijzersterk netwerk in het bibliotheekwerk. Lijkt me dus ook geen gekke stap.

Dan hebben we nog de categorie overige bibliotheekdirecteuren en ander bibliotheekgerelateerde cracks. We horen namen als die van Jos Debeij (Deventer), Hans Veen (Eindhoven, ACTA) en Hans van Soelen (Utrecht). Ook allemaal aimabele collega’s.

Laten we Mercuri Urval een handje helpen en stem mee in de pool!

Tot slot: mocht er nog behoefte zijn aan een betaalde pool met verschillende winstkansen, laat het weten dan schakelen we Unibet ook in (en verdienen we daarmee de kosten van Mercuri Urval terug).

Op Henk!
Op de foto: Henk Middelveld in 2003 bij de opening van Aladin.